Η σπανιότητα του νερού και η ξηρασία είναι το θέμα που επέλεξε η Γραμματεία της Διεθνούς Σύμβασης για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (ΔΣΚΕ) για να εορτάσει την Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης το 2013 που είναι και Διεθνές Έτος Συνεργασίας για το Νερό 2013 των Ηνωμένων Εθνών με θέμα τη σπανιότητα του γλυκού νερού, την ξηρασία και τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας.Σπανιότητα του νερού προκύπτει όταν η ζήτηση του είναι μεγαλύτερη από τη διαθέσιμη προσφορά. Η προσφορά γλυκού νερού για χρήση από οικοσυστήματα και ανθρώπους είναι μικρότερη από ένα τοις εκατό του συνολικού γλυκού νερού της Γης (που είναι το 2,5 τοις εκατό του συνολικού νερού). Η μειούμενη προσφορά γλυκού νερού είναι ένας από τους πρώτους πέντε κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα τα επόμενα δέκα χρόνια σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιου Κινδύνου 2013 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
—Ετήσια συνάντηση του ερευνητικού προγράμματος LEDDRA
Η ετήσια συνάντηση των εταίρων του ερευνητικού προγράμματος LEDDRA γίνεται φέτος στη Χερσόνησο, μεταξύ 24 και 29 Ιουνίου. Στο πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συντονίζει η καθηγήτρια Ε. Καπετανάκη-Μπριασούλη του Τμήματος Γεωγραφίας, Πανεπιστημίου Αιγαίου, συμμετέχουν έντεκα εταίροι από Ελλάδα (καθηγητής Κ. Κοσμάς, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία, Βρετανία, Κίνα και Μαρόκο με πολυετή πείρα στη μελέτη της υποβάθμισης της γης και της ερημοποίησης.
Αντικείμενο του προγράμματος είναι οι ανθρώπινες αποκρίσεις στην υποβάθμιση της γης και την ερημοποίηση· πιο συγκεκριμένα, οι επιλογές οικονομικών δραστηριοτήτων και χρήσης των φυσικών πόρων και της γης σε περιοχές που είναι ευαίσθητες σε υποβάθμιση. Σκοπός του είναι να εκτιμήσει το βαθμό στον οποίο οι αποκρίσεις σε μια περιοχή αρμόζουν στα περιβαλλοντικά, κοινωνικο-οικονομικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της· αν, δηλαδή, προστατεύουν τους ζωτικούς πόρους – έδαφος, νερό και οικοσυστήματα, εξασφαλίζουν οικονομική ευημερία και ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης και διατηρούν την κοινωνική συνοχή και την πολιτιστική της ταυτότητα.
Το πρόγραμμα LEDDRA εξετάζει πλήθος περιβαλλοντικών, κοινωνικο-οικονομικών, θεσμικών και πολιτιστικών παραμέτρων που άμεσα ή έμμεσα διαμορφώνουν τις ανθρώπινες αποκρίσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ρόλο των διεθνών, Ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών τόσο στην πρόκληση φαινομένων υποβάθμισης γης και ερημοποίησης όσο και στην αντιμετώπιση τους. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την εφαρμογή ή μη των πολιτικών αναλύονται σε βάθος για να ερμηνευθεί η συμβολή τους στην πρόκληση ή την αντιμετώπιση της υποβάθμισης της γης και της ερημοποίησης.
Στις δέκα περιοχές μελέτης του προγράμματος, αντιπροσωπευτικούς τόπους όπου κυριαρχούν γεωργικές, κτηνοτροφικές και δασικές χρήσεις γης, περιλαμβάνονται η πεδιάδα της Μεσσαράς και τα Αστερούσια. Η φετινή συνάντηση περιλαμβάνει επισκέψεις και ομαδικές συναντήσεις των ερευνητών με εκπροσώπους των κατοίκων, των παραγωγικών και κοινωνικών φορέων και της διοίκησης για να συζητήσουν το μέλλον κάθε περιοχής και τις πιθανές αποκρίσεις των κατοίκων κάτω από διαφορετικά μελλοντικά σενάρια.
Οι συζητήσεις αναμένεται να αποκαλύψουν τους παράγοντες που είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι για τη μελλοντική ευημερία των περιοχών καθώς και τις αναγκαίες πρακτικές διαχείρισης πόρων και δράσεις πολιτικής που θα τις βοηθήσουν, αφενός, στο να προστατεύσουν τους ευαίσθητους ζωτικούς πόρους τους και να εξασφαλίσουν την κοινωνικο-οικονομική τους ευημερία και, αφετέρου, στο να αντιμετωπίσουν μελλοντικές αρνητικές συγκυρίες και τις δυσμενείς συνέπειες τους.
Το πρόγραμμα LEDDRA αναμένεται να συμβάλλει στη διαμόρφωση προτάσεων πολιτικής και τρόπων διακυβέρνησης, από το διεθνές μέχρι το τοπικό επίπεδο, που συμβάλλουν στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής και κοινωνικο-οικονομικής ανθεκτικότητας περιοχών ευαίσθητων σε υποβάθμιση της γης και ερημοποίηση· στην ικανότητα τους, δηλαδή, να χρησιμοποιούν τους φυσικούς και κοινωνικο-οικονομικούς πόρους ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να ακυρώνουν μελλοντικές επιλογές ανάπτυξης τους.
