Όταν το ΠΑΣΟΚ ήταν αλληλέγγυο στον αγώνα των 15 απεργών πείνας μεταναστών στα Χανιά το 2008
Οι σημερινοί αλληλέγγυοι δέχονται κλήσεις για καταθέσεις στον εισαγγελέα
«Γιατί ήρθες λοιπόν να μας ενοχλήσεις;» Αυτή είναι η απάντηση που έδωσε η κυβέρνηση στο μετανάστη απεργό πείνας. Μετά, ήρθε ο εισαγγελέας, εκπρόσωπος μίας νόμιμης τάξης σε «λανθάνουσα κατάσταση», να απαντήσει στην ενόχληση με «ανακρίσεις». Ανακρίσεις, όχι των μεταναστών, αλλά της αλληλεγγύης προς τους μετανάστες. Περνά από ανάκριση η αλληλεγγύη λοιπόν. Γιατί να είστε αλληλέγγυοι;
Η αλληλεγγύη αυτή που έρχεται σε αντίθεση με τη λογική του «διαίρει και βασίλευε», αυτή που βλέπει «ευαίσθητους» και «δειλούς» σε αυτούς που αγωνίζονται για περισσότερη δικαιοσύνη, αυτή που αν φουντώσει μπορεί να μετατρέψει την ενόχληση σε κίνδυνο. Για μία σειρά πολιτικών πέρα από το μεταναστευτικό.
Κι οπότε, στο στόχαστρο μπαίνουν αλληλέγγυοι, που στήριξαν την προσπάθεια των μεταναστών, δηλαδή εν δυνάμει ο καθένας μας που αισθάνεται κοντά στον αγώνα κάποιου άλλου ανθρώπου. Και εκεί που αυτοί οι άνθρωποι αν δρούσαν «κανονικά», «φυσιολογικά» θα έπρεπε να βρίσκουν κι αυτοί την «ενόχληση» που βρίσκουν οι υπόλοιποι από τον αγώνα κάποιου άλλου ανθρώπου, τη διατάραξη στη φυσιολογική ροή μίας πραγματικότητας που κατρακυλά προς τη βαρβαρότητα, έναν εχθρό ακόμα της ροής μίας επιβίωσης του, αυτής που γίνεται όλο και πιο δύσκολη, βρίσκει έναν αγώνα που θα μπορούσε να ήταν ο δικός του, είναι ο δικός του αγώνας και στέκεται αλληλέγγυος γιατί θέλει η αλληλεγγύη του να γίνει μετά στήριξη στο δικό του αγώνα.
Αυτός δηλαδή, που βγάζει έξω τον εαυτό του από τη λογική μιας ατομικής δυσκοίλιας καθημερινότητας, μπορεί και βλέπει παραπέρα: αυτός που ονειρεύεται και ελπίζει, και ενώνει το εγώ του με τη ζωή των άλλων, για να μοιραστεί τις έγνοιες και τους φόβους του, τις ελπίδες και τα όνειρά του – αυτός ο Άνθρωπος μπαίνει στο στόχαστρο. Ενοχλεί κι αυτός, γιατί είναι εν δυνάμει ο καθένας από εμάς. Όχι ο μετανάστης, ο αγρότης, ο υπάλληλος, ο μικροεπιχειρηματίας. Αλλά ο καθένας. Δηλαδή, και ο μετανάστης και ο αγρότης και ο υπάλληλος και ο μικροεπιχειρηματίας. Γιατί έρχεστε λοιπόν να μας ενοχλήσετε; Γιατί στηρίζετε «λαθραίους»; Είναι «λαθραίο» το να αγωνίζεσαι σήμερα.
Έτσι, στην περίπτωση αυτή, η εισαγγελία έδρασε άμεσα, σε αντίθεση με τόσες άλλες περιπτώσεις. Και τη Δευτέρα 31 Ιανουαρίου, μέλη της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στην Απεργία Πείνας των 300 Μεταναστών, κλήθηκαν για κατέθεση, «ύποπτοι» για μη συμμόρφωση σε μία ύπαρξη που δε θα ενοχλεί, θα κλείνει τα μάτια, θα ενοχλείται απ’ αυτούς που δε συμμορφώνονται σε μία ύπαρξη που δε θα ενοχλεί. Τα ονόματά τους Νίκος Γιαννόπουλος, Ρούσα Μαρκάκη, Νίκος Μαρκετάκης, Φώτης Μπομπολάκης και Μάρκος Χατζησάββας. Οι 4 εξ αυτών από τα Χανιά.
Άνθρωποι που έχουν αφιερώσει ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους στην ενεργή αλληλεγγύη, δίχως κάποιο αντάλλαγμα, τώρα δέχονται κι αυτοί – μετά τους μετανάστες απεργούς πείνας – έναν πόλεμο που παίρνει πολλές μορφές: νομικό, πολιτικό αλλά και πόλεμο λάσπης, στο προσωπικό επίπεδο, που σκοπό έχει να πλήξει την προσωπικότητά τους και την αξιοπρέπειά τους. Με απώτερο στόχο την εξόντωση κάθε μορφής αλληλεγγύης ως προς τον αγώνα των μεταναστών απεργών πείνας. Που στόχο έχει την αλληλεγγύη. Πέρα από τους μετανάστες. Γιατί αυτή είναι πιο επικίνδυνη από την απεργία πείνας την παρούσα στιγμή. Είναι γνωστό αυτό. Δίχως αλληλεγγύη κανείς αγώνας δε δικαιώνεται.
Όταν οι μετανάστες είχαν προβλήματα και δεν ήταν το πρόβλημα
Δεν είναι όμως τόσο μακριά που εκπρόσωποι αυτών που τώρα κυβερνούν – τότε στην αντιπολίτευση – είχαν γλώσσα διαφορετική. Ένα βίντεο που διακινήθηκε μέσω διαδικτύου, μας το υπενθύμισε. Και είναι χρήσιμο να δούμε τις δηλώσεις που υπάρχουν εκεί, γιατί οι συγκρίσεις είναι ξεκάθαρες και αναπόφευκτες.
Τότε, ήταν 15 και ήταν στα Χανιά. Το πανό έγραφε: «ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ: Για ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ και το ΔΙΚΑΙΩΜΑ στη ΖΩΗ». Και η στάση βουλευτών του ΠΑΣΟΚ καθώς και των εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ στο Δήμο Χανίων, συνδικαλιστικών φορέων και πολλών άλλων οργανώσεων, ήταν υπέρ του αγώνα τους. Μια σύντομη αναδρομή, για όσους τώρα σιωπούν:
Ο Γιάννης Ντερμανάκης, αρχηγός τότε της αντιπολίτευσης της παράταξης του ΠΑΣΟΚ του Δήμου Χανίων είχε δηλώσει: «Υπεύθυνη και με συνείδηση θέση, με γνώση ζητήσαμε την έκτακτη σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου γιατί από τη στάση του Δημάρχου Χανίων ανέκυψαν μεγάλα ζητήματα ηθικής στάσης. Δεν είναι δυνατόν να δίνεται η εντύπωση πως δεν υπάρχει σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα… Τελειώνω μόνο με το εξής. Εκδηλώνουμε ολόψυχα τη συμπαράστασή μας. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη για τη στοργή και την αγάπη όλων μας. Δεν είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού».
Ο Χριστουλάκης Γιάννης, γραμματέας της Ν.Ε. Χανίων του ΠΑΣΟΚ κι αυτός με τη σειρά του, ήταν έντονα αλληλέγγυος στον αγώνα των μεταναστών: «Συμπαραστεκόμαστε στο δίκαιο αγώνα των μεταναστών για ίσα δικαιώματα, για ίσες ευκαιρίες, για μια καλύτερη ζωή. Καταγγέλλουμε τη λογική και τη νοοτροπία της Δημοτικής Αρχής. Κι επίσης θέλουμε να καταγγείλλουμε το νόμο 2005 της κυβέρνησης της Ν.Δ. ο οποίος αντί για να επιλύσει τα μεταναστευτικά ζητήματα, μάλλον τα περιέπλεξε».
Η Χρύσα Χαριτάκη, γνωστό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και δημοτική σύμβουλος καθώς και αντιδήμαρχος σε διαφορετικές θητείες στο Δήμο Χανίων έκανε παραλληλισμούς με τον αγώνα των Ελλήνων την περίοδο της Χούντας: «Αυτές οι σκηνές που βλέπουμε εδώ έξω από το Δήμο Χανίων, μας γυρίζουνε κάποια χρόνια πριν, που εξορισμένοι, βασανισμένοι Έλληνες, έξω από πρεσβείες, προσπαθούσαν να δώσουν τότε το μήνυμά τους, ότι η Ελλάδα πρέπει να γίνει ελεύθερη. Αυτό κάνουν εδώ, αυτές τις μέρες, οι απεργοί πείνας. Προσπαθούν να δώσουν ένα μήνυμα. Θέλουν να ζήσουν εδώ κοντά με μας, ειρηνικά και νόμιμα. Αυτό το μήνυμα εμείς το πήραμε, και προσπαθούμε κάθε μέρα κάθε στιγμή να το δώσουμε εκεί που πρέπει για να γίνει πραγματικά αλλαγή στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο που δε τους δίνει το δικαίωμα να είναι ίσοι με εμάς. Εμείς τους νοιώθουμε αδέλφια μας και θέλουμε να είναι σαν και εμάς. Κάνουμε σαν ΠΑΣΟΚ, σαν περιφερειακή επιτροπή, σαν κόμμα, γενικότερα όπου μπορούμε τις προσπάθειές μας για ν’ αλλάξει αυτό το πραγματικά απαράδεκτο νομικό καθεστώς. Είμαστε μαζί τους κάθε στιγμή».
Ο Μανούσος Λιονάκης, Πρόεδρος τότε του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Χανίων μιλούσε για την πρωτοπορία του συνδικαλιστικού κινήματος και τη σημασία που έχουν γι’ αυτό οι μετανάστες. Προάσπιζε το «δικαίωμα στη ζωή»: «Το Εργατικό Κέντρο Χανίων, οι εργαζόμενοι, το συνδικαλιστικό κίνημα, είναι το πρώτο που αγκάλιασε τους οικονομικούς μετανάστες της χώρας μας. Αυτό κάναμε και σήμερα εδώ. Συμπαραστεκόμαστε στο δίκαιο αγώνα των απεργών πείνας που δε ζητάνε τίποτ’ άλλο από το δικαίωμα στη ζωή. Είμαστε δίπλα τους. Θα είμαστε δίπλα τους.»
Τη στήριξή της στον αγώνα των μεταναστών είχε δώσει και η Ένωση Καταναλωτών Νομού Χανίων, αλλά και η ΕΛΜΕ Χανίων, ο Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών και η Ένωση Γιατρών ΕΣΥ, όπως επίσης και κλιμάκιο του ΠΑΣΟΚ. Μεταξύ αυτών οι βουλευτές Μανώλης Σκουλάκης και Ηλίας Λαμπίρης καθώς και το μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ Ευτύχης Δαμιανάκης.
Ο Μανώλης Σκουλάκης, τότε βουλευτής, σήμερα Δήμαρχος Χανίων είχε δηλώσει σχετικά: «Καλούμε τον Υπουργό Εσωτερικών να ξαναδεί το θέμα και στη συνέχεια και σε κομματικό επίπεδο και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο μπορούμε να αναδείξουμε το θέμα και – μέσα στα πλαίσια των νόμων πάντοτε – να συμβάλλουμε εις την αντιμετώπιση των τεράστιων ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι απεργοί».
Ο Ηλίας Λαμπίρης, βουλευτής Ρεθύμνου, αναγνώριζε την πολυπλοκότητα, αλλά βέβαια ήταν υπέρ του αγώνα των μεταναστών: «Υπάρχει εδώ ένα κοινωνικό πρόβλημα το οποίο πραγματικά να μας απασχολήσει. Σίγουρα δεν είναι απλό, είναι πολύπλοκο. Πρέπει να ενημερωθούμε σε βάθος και από κοινού θα δούμε τις ενέργειες που πρέπει να πάρουμε στο επίπεδο του κοινοβουλίου.»
Εν τέλει, ο Ευτύχης Δαμιανάκης κατηγορούσε την πολιτεία για το πλαίσιο που έχει διαμορφώσει και εγκλωβίζει τους μετανάστες. Γιατί πρέπει να δουν και αυτοί «στον ήλιο μοίρα»: «Νομίζω πως πρέπει η πολιτεία να ξεκαθαρίσει ένα πλαίσιο το οποίο να είναι ξεκάθαρο για να μπορούν να δουν και αυτοί οι άνθρωποι στον ήλιο μοίρα. Γι’ αυτό βρισκόμαστε σήμερα σε αυτό το σημείο».
Τι άλλαξε λοιπόν;
Το κοινό όλων αυτών των δηλώσεων είναι πως επουδενί βρίσκουν πίσω από την απεργία πείνας «υποκινητές» και βεβαίως, σε καμία από τις δηλώσεις οι απεργοί μετανάστες δε χαρακτηρίζονται «λαθραίοι». Αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι που κάνουν ένα αγώνα, και μάλιστα κάποιοι βλέπουν παραπέρα, πέρα δηλαδή από την αναγνώριση του προβλήματός τους, αγγίζουν τα ζητήματα της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αντιδιαστολή είναι φανερή με τη σημερινή εκκωφαντική απουσία όλων των παραπάνω.
Το πιο απτό ερώτημα που τίθεται είναι αν πράγματι αυτοί οι άνθρωποι που στήριζαν την προσπάθεια των 15 απεργών, πίστευαν αυτά που λέγανε ή αν όλα ήταν ένα «παιχνίδι» που με την κατάκτηση της εξουσίας «δεν έχει πια σημασία». Αν η θέση που εκφράζανε ήταν η επίσημη θέση του κόμματος τους, ή αν ήταν απλά η προσωπική τους θέση. Αν πίστευαν αυτά που έλεγαν και τώρα βρίσκονται εγκλωβισμένοι εξαιτίας της στάσης που τηρεί η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.
Αν ήταν η προσωπική τους θέση, τότε οφείλουν να την επαναλάβουν. Αν ήταν η επίσημη θέση του κόμματός τους την οποία ασπαζόντουσαν, τότε οφείλουν να επισημάνουν τι άλλαξε από τότε και μετατράπηκαν οι «άνθρωποι με προβλήματα» στο ίδιο το «πρόβλημα». Αν πίστευαν σε αυτά που έλεγαν και τώρα βρίσκονται εγκλωβισμένοι, τότε ως εκπρόσωποι του λαού των Χανίων, οφείλουν να εκφραστούν ελεύθερα για να γνωρίζουν όλοι και τις τωρινές απόψεις τους. Αν όμως η άποψή τους διαμορφώνεται από τις συγκυρίες και τώρα πια αυτές δεν συντρέχουν, αν η αλληλεγγύη επιτρέπεται μονάχα όταν ένα κόμμα όπως το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στην αντιπολίτευση, τότε η σιωπή τους αυτή θα είναι ένοχη και η στάση τους οπωσδήποτε καιροσκοπική.
Όσο για την απουσία των συνδικαλιστικών φορέων, καθώς και των πολλών οργανώσεων που είχαν στηρίξει την προσπάθεια, κι αυτή προκαλεί εντύπωση. Άλλωστε, το αίτημα παραμένει ίδιο και μάλιστα εντονότερο από κάθε άλλη φορά. Τι άλλαξε λοιπόν; Που είναι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις; Δεν είναι εργάτες οι μετανάστες;
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, υπάρχει μία αναπόφευκτη σύγκριση εδώ, η οποία γεννά πολλά ερωτήματα. Κι όμως, ακόμα δεν είναι αργά για να ακουστούν οι θέσεις τους.
Γιάννης Αγγελάκης
