Τα κόλπα για να ξεγλιστρήσετε από τις “παγίδες” της εφορίας
Τεκμήρια «από άλλο πλανήτη» κρύβει φέτος η υποβολή φορολογικών δηλώσεων. Μικρότερα εισοδήματα δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην και μικρότερους φόρους, ειδικά για όσους έχουν στο όνομά τους περιουσιακά στοιχεία που δεν μπορούν να τα κρύψουν. Ακόμα όμως και αν έχουν «παρκάρει» το πολυτελές τζιπ -που ίσως το αγόρασαν «κοψοχρονιά» λόγω της κρίσης ή χωρίς απαγορευτικά τέλη ταξινόμησης επί υπουργίας Παπαθανασίου- οι ιδιοκτήτες τους μπορεί να έχουν παγιδευτεί στα «δίχτυα» της εφορίας αν δεν προνόησαν να καταθέσουν τις πινακίδες στην εφορία.
Με τα «αστρονομικά» τεκμήρια που ισχύουν για τις δηλώσεις που θα δηλωθούν εφέτος (η διορία τυπικά λήγει στις 15 Ιουνίου, αν δεν παραταθεί) για ένα τζιπ των 4.000 ή 5.000 κυβικών το τεκμήριο θα φτάσει στις 30.000 ή και στις 42.000 ευρώ (αντίστοιχα). Αν μάλιστα έχει και ένα ή περισσότερα σπίτια 300 ή 400 τετραγωνικών συνολικά, στο τεκμήριο της χρονιάς θα προστεθούν και άλλα 58.000 ή 128.000 ευρώ! Ειδικά σε «οικογενειακές» μονοκατοικίες ή σε περιπτώσεις που τακτοποιήθηκαν αυθαίρετα εξοχικά κλπ, οι υπολογισμοί της εφορίας μπορεί να ανεβάζουν το τεκμαρτό εισόδημα κατά πολλές χιλιάδες ή και δεκάδες χιλιάδες ευρώ, σε σχέση με το πραγματικό.
Στην πραγματικότητα πάντως, περισσότερο κινδυνεύουν όσοι δηλώνουν χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αφού αρκούν τα «συνήθη» τεκμήρια (ατομικό ή οικογενειακό τεκμήριο 3.000-5.000 ευρώ, ακίνητα και Ι.Χ.) για να μπορεί η εφορία να υπολογίσει από μόνη της ό,τι φορολογητέο εισόδημα και όσο φόρο θέλει, ακόμα και αν δεν έχουν σκάφη αναψυχής, πισίνες, ελικόπτερα ή ιδιωτικά αεροπλάνα.
Για να αποφύγουν το στραπάτσο, οι φορολογούμενοι μπορούν να πολεμήσουν τα τεκμήρια με τα όπλα που τους δίνει το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών. Και αυτά δεν είναι λίγα, αρκεί οι ενδιαφερόμενοι να τα γνωρίζουν και να τα δηλώσουν έγκαιρα και εμπρόθεσμα στο Ε1, καθώς «μετά την απομάκρυνση» εκ της ΔΟΥ όπου υποβάλλεται η αρχική δήλωση, ορισμένα από αυτά δεν μπορούν να αναγνωριστούν.
Ποιοι απαλλάσσονται από τα τεκμήρια
Το συνολικό ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει από την κύρια και τις δευτερεύουσες κατοικίες, μπορεί να αμφισβητηθεί από το φορολογούμενο όταν η πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των μελών που τον βαρύνουν είναι μικρότερη από την αντικειμενική δαπάνη, εφόσον αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση στοιχεία, όπως στις εξής περιπτώσεις:
– όσοι είναι άνεργοι, αλλά μόνο για το χρονικό διάστημα που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας.
– όσοι υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους.
– οι φυλακισμένοι.
– όσοι νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική.
– όσοι συγκατοικούν με συγγενείς α΄βαθμού που αποδεδειγμένα συμβάλλουν στις δαπάνες με βάση το εισόδημα που δηλώνουν.
– ορφανοί ανήλικοι, οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους ΙΧ αυτοκίνητα από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους.
– όσοι προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι από γεγονότα ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική.
Για παράδειγμα στην περίπτωση που φορολογούμενος δεν έχει πληρωθεί για έναν ολόκληρο χρόνο από την εργασία του και δεν έχει κανένα άλλο εισόδημα ούτε αυτός ούτε ο σύζυγός του, τότε το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει από την ιδιοκτησία Ι.Χ. αυτοκινήτου αμφισβητείται και δεν υπολογίζεται.
Ο φορολογούμενος που επικαλείται τα πιο πάνω περιστατικά έχει υποχρέωση να υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του και τα αναγκαία δικαιολογητικά, καθώς και δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι πραγματοποίησε δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική, τα οποία αφού εξεταστούν από τον αρμόδιο προϊστάμενο της ΔΟΥ του, αιτιολογημένα γίνονται αποδεκτά ή απορρίπτονται.
Όταν όμως λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη του γονέα ή του παιδιού που συμβάλλει στις δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου, τότε το τεκμήριο προστίθεται σε εκείνον ενώ αν είναι δύο οι γονείς ή τα παιδιά, η διαφορά αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.
Τα «προσφιλή» κόλπα
Οι περισσότεροι πάντως, θα χρειαστεί να επικαλεστούν –συμπληρώνοντας τους ειδικούς κωδικούς του εντύπου Ε1- αποταμιεύσεις παλαιότερων ετών, τραπεζικά δάνεια, χρήματα από ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων, γονικές παροχές και δωρεές, κληρονομιές, επίδομα ανεργίας ή και αναξιοποίητα ακίνητα -αν και αυτά ακόμη μπορεί να κρύβουν άλλες παγίδες αφού μπορεί να οδηγήσουν σε διασταύρωση παλαιών και νέων δηλώσεων του ενδιαφερομένου ή και συγγενών και φίλων του ακόμα. Επίσης το τεκμήριο μειώνεται για αυτοκίνητα παλαιότητος ή για ακίνητα σε περιοχές με χαμηλή αντικειμενική αξίας. Συγκεκριμένα:
– αποταμιεύσεις παλαιοτέρων ετών: μπορούν και να τα χρησιμοποιήσουν οι φορολογούμενοι, για να μετριάσουν το τεκμήριο για περιουσιακά στοιχεία που απέκτησαν το 2011, αρκεί να προκύπτουν και να δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που δήλωναν παλαιότερα. Σε κάθε περίπτωση όμως τα πολύ υψηλά τεκμήρια «ψαλιδίζουν» τεκμαρτά και το διαθέσιμο εισόδημα που θα μπορεί να επικαλεστεί ο πολίτης από φέτος και εφεξής, για να δικαιολογήσει μελλοντικά ένα απόθεμα που θα δικαιολογήσει αγορές μεγάλης αξίας τα επόμενα χρόνια.
– πώληση περιουσιακών στοιχείων: το τίμημα που εισπράχτηκε από ρευστοποίηση κάποιου περιουσιακού στοιχείου (σπίτια, τζιπ κλπ) μπορεί να μειώσει από την εφορία το τεκμαρτό εισόδημα για κάποιο άλλο περιουσιακό στοιχείο που αποκτήθηκε, εφόσον δηλωνόταν και καλύπτονται από δηλώσεις προηγούμενων ετών.
– δάνεια, γονικές παροχές και δωρεές: ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί την οικονομική παροχή ή δωρεά από συγγενείς και φίλους, εφόσον όμως κατατεθεί και σχετική βεβαίωση του αρμόδιου εφόρου που να πιστοποιεί πως η δωρεά ή η γονική παροχή δηλώθηκε στην ΔΟΥ και έγινε πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2011.
– χρήματα που δεν θεωρούνται εισόδημα: ποσά όπως το εφάπαξ, αποζημίωση για ατύχημα κλπ. μπορούν να μειώσουν τα τεκμήρια αγοράς, εφόσον μπορεί να αποδειχθεί ότι τα ποσά αυτά εισπράχθηκαν με βεβαιώσεις που από τα ασφαλιστικά ταμεία κλπ που τα κατέβαλαν.
– κέρδη από τυχερά παιχνίδια: «παραδοσιακός» τρόπος κάλυψης των τεκμηρίων αγοράς, με τα κέρδη από τυχερά παιχνίδια εφόσον επισυναφθεί σχετική βεβαίωση από τον ΟΠΑΠ ή τη Διεύθυνση Λαχείων. Η εφορία δεν αναγνωρίζει τα κέρδη από καζίνο.
– άτομα με αναπηρία: φορολογούμενοι που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν σε ποσοστό το 67% μπορούν να εξαιρέσουν από τα τεκμήρια την αγορά επιβατικών αυτοκινήτων ειδικά διασκευασμένων.
– ηλικιωμένοι: η αντικειμενική ετήσια δαπάνη μειώνεται κατά 30% για συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους. Εφόσον κατά τη διάρκεια του 2011 λάβατε το ΕΚΑΣ, αν το δηλώσετε ξεχωριστά στον ειδικό κωδικό του εντύπου Ε1, μπορεί να καλύψει το τεκμήριο.
– κενά διαμερίσματα: δεν υπολογίζεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στις περιπτώσεις των κενών κατοικιών, εφόσον όμως παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.
– δίδακτρα: εξαιρούνται από τα τεκμήρια οι δαπάνες που καταβάλλονται σε εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και στα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες
– οικιακοί βοηθοί: δεν υπολογίζεται στα τεκμήρια η δαπάνη για μία μόνο οικιακό βοηθό. Αν απασχολούνται περισσότεροι, οι δαπάνες θεωρούνται τεκμήριο.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΕΩΣ 41.800 ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΑ ΙΧ
ΚΥΒΙΚΑ 2007-2011 2002-2006 2001 και παλαιότερα
1200 4000 2800 2000
1400 5200 3640 2600
1600 6400 4480 3200
1800 7600 5320 3800
2000 8800 6160 4400
2500 13300 9310 6650
3000 17800 12460 8900
3500 23800 16660 11900
4000 29800 20860 14900
5000 41800 29260 20900
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΕΩΣ 128.000 ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ
Διαμερίσματα – κύριες κατοικίες σε περιοχές με τιμή ζώνης από 5000 ευρώ και πάνω
(Ψυχικό, Γλυφάδα, Κολωνάκι, Βουλιαγμένη, Εκάλη κλπ)
Επιφάνεια (τμ) Τεκμήριο 2012 Τεκμήριο 2011 Διαφορά 2012/2011
40 2.720 ευρώ 2.040 ευρώ + 680 ευρώ
80 5.440 ευρώ 4.080 ευρώ +1.360 ευρώ
100 7.650 ευρώ 5.780 ευρώ +1.870 ευρώ
120 9.860 ευρώ 7.480 ευρώ +2.380 ευρώ
160 17.340 ευρώ 12.920 ευρώ +4.420 ευρώ
200 24.820 ευρώ 18.360 ευρώ +6.460 ευρώ
300 58.820 ευρώ 43.860 ευρώ +14.960 ευρώ
400 126.820 ευρώ 94.860 ευρώ +31.960 ευρώ
