Σήμερα που περνάει ο τόπος μας ηθική και οικονομική κρίση αλλά και κρίση αξιών και προτύπων. Είναι καιρός να αναστοχαστούμε τον τρόπο και την ποιότητα της ζωής μας, και αν πρέπει να νοηματοδοτήσουμε ένα διαφορετικό μοντέλο ζωής στραμμένο στο εσώτερο μας είναι, και στην αυτογνωσία μας, επιταγή που έχουμε διδαχθεί από τους αρχαίους Έλληνες.
Του Μανούσου Γ. Δασκαλάκη
Είναι η κατανάλωση πολλές φορές άχρηστων πραγμάτων απαραίτητη για την ευτυχία του ανθρώπου; Ή μήπως μπαίνουμε σε μια διαδικασία όπου τρέχουμε σε ένα κυνήγι μαγισσών και ανταγωνισμού, χωρίς αρχή και τέλος για να γεμίσουμε μια άδεια ζωή;
Βεβαίως αυτό δεν αφορά τα στρώματα της κοινωνίας που βρίσκονται στα χαμηλά της πυραμίδας και που αγωνιούν για μια στοιχειώδη επιβίωση αλλά αφορά τον γενικότερο τρόπο ζωής και το μοντέλο ανάπτυξης των Δυτικών κοινωνιών. Ας δούμε τι έλεγε σε μια συγκέντρωση φοιτητών στις ΗΠΑ ο υποψήφιος για την προεδρία Μπόμπ Κέννεντυ αδελφός του δολοφονηθέντος προέδρου των ΗΠΑ Τζον Κένενντυ, το 1968.
Ο Μπόμπ Κέννεντυ μιλούσε για το ΑΕΠ και την ομορφιά της ζωής, με ένα λόγο ριζοσπαστικό που δεν τον συναντάς συχνά σε πολιτικούς, λίγες βδομάδες πριν την δολοφονία του ,σε μια εποχή που αναπτύχθηκε στην Αμερική, το αντιπολεμικό κίνημα εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, και το κίνημα για τα δικαιώματα των μαύρων Αφροαμερικανών με τον πάστορα Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, όπου δρούσε επίσης τότε και η επαναστατική οργάνωση των «Μαύρων πανθήρων».
Αλλά και στην Ευρώπη υπήρχε τότε ξεσηκωμός με επίκεντρο το Παρίσι όπου επαναστάτησε η φοιτητική νεολαία συμπαρασύροντας την εργατική τάξη τον Μάη του 1968, απαιτώντας περισσότερες ελευθερίες και την «Φαντασία στην εξουσία». Στην Ελλάδα εκείνο τον καιρό εμείς «κοιμόμαστε» -πλην ορισμένων αντιστασιακών ομάδων στο εσωτερικό και το εξωτερικό- μπλεγμένοι στα δεσμά της δικτατορίας των Συνταγματαρχών.
Έλεγε τότε ο Μπόμπ Κέννεντυ τα εξής:
“Το ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μας παίρνει υπόψη του στους υπολογισμούς του την ρύπανση της ατμόσφαιρας, τη διαφήμιση για τον καπνό και τις διαδρομές των ασθενοφόρων που περιμαζεύουν τους τραυματίες από τους αυτοκινητοδρόμους μας. Καταγράφει λογιστικά τα συστήματα ασφαλείας που εγκαθιστούμε για να προστατεύσουμε τις οικίες μας ,και το κόστος των φυλακών όπου εγκλείουμε όσους καταφέρνουν να τις διαρρήξουν. Ενσωματώνει το κόστος της καταστροφής των δασών σεκόιας και την αντικατάσταση τους από μία πολεοδομία πολυπλόκαμη και χαοτική. Περιλαμβάνει την παραγωγή των βομβών ναπάλμ, των πυρηνικών όπλων και των τεθωρακισμένων οχημάτων της αστυνομίας, που προορίζονται να καταστέλλουν τις ταραχές στις πόλεις μας. Καταγράφει λογιστικά το τουφέκι του whitman και το μαχαίρι του speck όπως και τα προγράμματα τηλεόρασης που εξυμνούν την βία, με σκοπό να πωλήσουν παιχνίδια στα παιδιά μας. Αντίθετα το Α.Ε.Π. δεν υπολογίζει την υγεία των παιδιών μας, την ποιότητα της εκπαίδευσης τους, ή την χαρά των παιχνιδιών τους. Δεν μετράει την ομορφιά της ποίησης μας, ή την σταθερότητα των γάμων μας, δεν αποτιμά την ποιότητα των πολιτικών μας συζητήσεων ή την ακεραιότητα των κοινοβουλευτικών μας αντιπροσώπων. Δεν παίρνει υπόψη του ούτε το πνεύμα μας ούτε το θάρρος μας, ούτε την σοφία μας ούτε την παιδεία μας. Δεν λέει τίποτα για το αίσθημα της φιλαλληλίας μας, ή της αφοσίωσης προς την χώρα μας. Με δύο λόγια το Α.Ε.Π. μετράει τα πάντα, εκτός απ’ ό,τι κάνει τη ζωή μας να αξίζει για να τη ζήσει κανείς.”
Καλά εσύ Μπόμπ Κέννεντυ έφυγες νωρίς. Θα κλείσω το σημερινό σημείωμα μου με ένα ποίημα του Αμερικανού ποιητή της γενιάς των μπητ και του ημιπεριθωρίου Τζακ Κέρουακ.
“Το να κάνεις ερωτήσεις και να ακούς είναι ειλικρίνεια.
Το να κάνεις ερωτήσεις και να ακούς χωρίς, στην πραγματικότητα να ακούς.
Είναι ένα είδος ειλικρίνειας
αλλά και το να μιλάς για τον εαυτόν σου συνέχεια δεν είναι ανειλικρινές.
Είναι όλα το ίδιο πράγμα αν το δεις μακροπρόθεσμα, βραχυπρόθεσμα αν δεν το δεις καθόλου.»
