Συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από το λυτρωτικό κίνημα στο Γουδί, το 1909. Έλληνες αξιωματικοί με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Νικόλαο Ζορμπά εκφράζοντας την απογοήτευση του στρατού από την συναλλαγή στο δημόσιο βίο, και φέροντας βαρέως την ταπείνωση από τον ατυχή πόλεμο του 1897, και διερμηνεύοντας τη βουβή -μέχρι τότε- αγανάκτηση ενός εξαθλιωμένου λαού, κινήθηκε όχι εναντίον των θεσμών του πολιτεύματος, αλλά κατά του τότε αναξιόχρεου και αναξιόπιστου πολιτικού κόσμου. Ενός κόσμου παρακμής, ενός κόσμου πολιτικού αμοραλισμού, μοιρολατρικού και απαισιόδοξου.
Του Παναγιώτη Ν. Κρητικού*
Να σημειωθεί εδώ ότι το κίνημα του 1909, είναι το μόνο στρατιωτικό κίνημα το οποίο βρήκε ιστορική δικαίωση και δημοκρατική νομιμοποίηση. Γιατί είχε στόχο την εξυγίανση του δημοσίου βίου και την εφαρμογή προγράμματος προς την κατεύθυνση της αναδιοργάνωσης του στρατού και του στόλου για την εθνική αποκατάσταση, καθώς και την ανακούφιση του λαού από τα επαχθέστατα βάρη. Για να αποκτήσει ο αναγνώστης μια γεύση της κατάστασης που επικρατούσε τότε, παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα που έστειλε ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος στην Κυβέρνηση, και από το οποίο προκύπτει η ζοφερή εικόνα της πολιτικής κακοδαιμονίας:
«Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ποθεί όπως η θρησκεία μας υψωθεί εις τον εμπρέποντα ιερόν προορισμόν της, όπως η Διοίκησις της χώρας καταστή χρηστή και έντιμος όπως η Δικαιοσύνη απονέμηται ταχέως μετ΄ αμεροληψίας και ισότητος προς άπαντας εν γένει τους πολίτας αδιακρίτως τάξεως, όπως η Εκπαίδευσις του Λαού καταστεί λυσιτελής διά τον πρακτικόν βίον και τας στρατιωτικάς ανάγκας της χώρας, όπως η ζωή, η τιμή και η περιουσία των πολιτών εξασφαλισθώσιν, και τέλος όπως τα οικονομικά ανορθωθώσι, λαμβανομένων των απαιτουμένων μέτρων προς λελογισμένην διαρρύθμισιν των εσόδων και εξόδων του κράτους, ώστε αφ’ ενός μεν ο σχεδόν πενόμενος ελληνικός λαός ανακουφιστή εκ των επαχθών φόρων, ους ήδη καταβάλλει και οίτινες ασπλάχνως κατασπαταλώνται προς διατήρησιν πολυτελών και περιττών υπηρεσιών και υπαλλήλων χάριν της απαισίας συναλλαγής, εφ’ ετέρου δε καθοριοθώσι θετικώς τα όρια εντός των οποίων δύνανται ν’ αυξηθώσιν αι δαπάνες δια την στρατιωτικήν της χώρας παρασκευήν και δια την συντήρησιν του στρατού και του στόλου εν ειρήνη».
Εκείνο που διαφοροποιεί το κείμενο αυτό από τη σημερινή εποχή είναι μόνο η γλώσσα.
Είχε όμως και άλλες ομοιότητες η εποχή εκείνη με τη σημερινή. Ιδού μερικές:
Τότε, υπήρχε το Κρητικό ζήτημα, σήμερα υπάρχει το Κυπριακό.
Τότε, υπήρχε το Μακεδονικό ζήτημα, σήμερα υπάρχει με διαφορετική μορφή, (Σκοπιανό).
Τότε, υπήρχε η ταπείνωση του έθνους από τον πόλεμο του 1897 σήμερα, υπάρχουν οι παραβιάσεις, οι παραβάσεις, οι γκρίζες ζώνες, τα Ίμια.
Τότε, υπήρχε η πολιτική της «αψόγου» στάσεως απέναντι στην Τουρκία, σήμερα, ομοίως υπάρχει η πολιτική του κατευνασμού, (ενδοτισμού).
Τότε, τελούσε ακόμα η χώρα υπό τον Διεθνή Οικονομικό έλεγχο (ΔΟΕ), σήμερα τελεί υπό ανακυκλούμενη επιτήρηση.
Τότε, υπήρχε έντονο αγροτικό ζήτημα, σήμερα το ίδιο.
Τότε, υπήρχε καταπίεση των μικροαστών, με την άγρια φορολόγηση, μια καταπίεση η οποία οδήγησε στο συλλαλητήριο της 14ης 1909, συλλαλητήριο συμπαράστασης προς τον Σύνδεσμο, όμοιο του οποίου σε όγκο και πάθος, δεν είχε γνωρίσει η Αθήνα.
Η λαϊκή στήριξη της επανάστασης από το λαό ήταν πάνδημη. Γιατί ο λαός, απογοητευμένος από τα πολιτικά κόμματα, ζητούσε το καινούργιο, το διαφορετικό και το ριζοσπαστικό, το οποίο εξέφραζε αναμφισβήτητα ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος. Το καινούργιο το αναζητούσε στις νέες ιδέες, το διαφορετικό στους νέους ανθρώπους και το ριζοσπαστικό στην ανατροπή φθαρμένων πολιτικών δομών.
Ο Σύνδεσμος ευτύχησε στο πρόσωπο του επαναστάτη του Θερίσου Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος επέτυχε την αναγέννηση του πολιτικού και εξυγίανση του δημόσιου βίου. Παράλληλα, με την αναδιοργάνωση του στρατού και του στόλου ενέπνευσε εθνική αυτοπεποίθηση στο λαό και με τους κατάλληλους διπλωματικούς χειρισμούς εναρμόνισε τα εθνικά συμφέροντα με τα συμφέροντα γειτονικών χωρών στην αρχή και των μεγάλων δυνάμεων αργότερα, και έτσι οδήγησε το έθνος στους μεγάλους θριάμβους με τα γνωστά αποτελέσματα (μεγάλο, ενιαίο, αδιαίρετο, ομοιογενές και κυρίαρχο κράτος).
Μετά από εκατό χρόνια, το κράτος μας, κινδυνεύει και να συρρικνωθεί και να περιπέσει σε παρακμή. «Αγωνίζονται» τα δύο κόμματα εξουσίας για την κατάκτηση της οριακής αυτοδυναμίας. Η έξοδος, όμως, της χώρας από την οικονομική, κοινωνική, ηθική και υπολανθάνουσα εθνική κρίση, υπερβαίνει τις δυνατότητες ενός μόνο κομματικού φορέα. Απαιτείται, συνεπώς, εθνική συνεννόηση και πολιτική συναίνεση και λαϊκή συγκατάβαση.
Βρισκόμαστε, δυστυχώς, και σήμερα από πλευράς παρακμής στις παραμονές του 1909. Απαιτείται, λοιπόν, να υπάρξει και σήμερα Εθνική Ηγεσία. Υπάρχουν περιστάσεις στην ιστορία των λαών που η πολιτική ηγεσία αδυνατεί να τις αντιμετωπίσει. Απαιτείται εθνική ηγεσία. Ζητείται Εθνικός Ηγέτης που θα συνεγείρει και θα συσπειρώσει το λαό σε ένα Πατριωτικό, Δημοκρατικό και Κοινωνικό Κίνημα με ένα σύνθημα: Εκείνο που ένας πολιτικός ηγέτης του περασμένου αιώνα, ο Γεώργιος Παπανδρέου, είχε πει: «Εάν τα κόμματα μας χωρίζουν, η Ελλάς μας ενώνει».
*Ο Παναγιώτης Κρητικός είναι Πρόεδρος του Πολιτικού και Κοινωνικού Συνδέσμου «Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΟΡΜΠΑΣ» και πρ. Αντ/ος της Βουλής
