Σάββατο 14 Μαΐου 2011, ώρα 11:30 – Παλιό Δημοτικό Σχολείο Αρμένων
H Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, ο Δήμος Αποκορώνου, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας / Α5, η 115 Π. Μ., και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αρμένων διοργανώνουν τιμητική εκδήλωση για τους τελευταίους Βετεράνους της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, έτσι ώστε, όπως αναφέρουν σε σχετική ανακοίνωσή τους:
- Να τιμηθεί τη σημαδιακή χρονιά του 1941 που οι τελευταίοι Έλληνες Ήρωες Βετεράνοι του B’ Παγκοσμίου Πολέμου πέταξαν από τα δίπλανα στα θρυλικά Hurricanes και Spitfires, βάζοντας τα θεμέλια της σύγχρονης Πολεμική Αεροπορίας,
- Να τιμηθούν οι τελευταίοι επιζώντες (σήμερα 90ρηδες) της πιο αιματοβαμμένης περιόδου στην Ιστορία της Πολεμικής Αεροπορίας,
- Να τιμηθεί η μνήμη των φονευθέντων συμμαθητών τους, όπως ο Σωτήρης Σκάντζικας (κατερρίφθη το 1943 στην Κρήτη, και εκτελέστηκε στη «Μεγάλη Απόδραση»),
- Να ευχαριστήσουμε το χωριό των Αρμένων για την απρόσκοπτη φιλοξενία των κατοίκων του, εκείνες τις κρίσιμες εβδομάδες.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ
11:30 Άφιξη στο πρώην Δημοτικό Σχολείο Αρμένων (οικία Bob Sinclair) –
Arrival at the old Primary School of Armenoi (Bob Sinclair’s house)
12:10 Επιμνημόσυνη Δέηση – Memorial Service
12:20 Αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλάκας – Unveiling of Memorial Plaque
12:25 Χαιρετισμός / Welcome address by
– τον Δήμαρχο Αποκορώνου, κ. Γρηγόρη Μαρκάκη –
the Mayor of Apokoronas, Mr. Gregory Markakis
– εκπρόσωπο Ελληνικής Αεροπορίας – Hellenic Air Force delegate
– εκπρόσωπο του ΠΑ.ΣΥ.ΒΕΤ.Α. – delegate of the Pan-Hellenic Air Force
Veterans Association
– τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρμένων, κ. Γιώργο Αβερκάκη –
the Chairman of the Cultural Association of Armenoi, Mr. Giorgos Averkakis
12:40 Περιήγηση στους Αρμένους – Tour in the village of Armenoi
Θα ακολουθήσει κέρασμα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρμένων.
Following, a treat at the premises of the Cultural Association of Armenoi.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Οι τέσσερεις εβδομάδες μεταξύ του Απριλίου και του Μαΐου του 1941 αποτελούν μια κρίσιμη περίοδο για την Ιστορία των Αρμένων, αλλά και ιδιαίτερα για την Ιστορία της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Είναι το αποκορύφωμα των ηρωικών μαχών που έδωσαν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις μαζί με τους Βρετανούς Συμμάχους εναντίον των Δυνάμεων του Άξονα στην Ηπειρωτική Ελλάδα, οι οποίες οδήγησαν στην έγκαιρη διάσωση και ζωτικής σημασίας μετάθεση του πολυτιμότερου περιουσιακού στοιχείου της Ελληνικής Αεροπορίας, των στελεχών της, πρώτα στην Κρήτη και κατόπιν στη Μέση Ανατολή. Εκεί εκπαιδεύτηκαν, ανασχηματίστηκαν και τελικά ανασυγκροτήθηκαν. Ολόκληρη η επιχείρηση επέτρεψε την ανάκαμψη της Αεροπορίας ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τον αγώνα της κατά των Δυνάμεων του Άξονα, που είχαν καταλάβει την Κρήτη.
Κατά την παραμονή του στην πολιορκούμενη Κρήτη, το προσωπικό της Αεροπορίας έμεινε στο χωριό των Αρμένων, 15 χλμ ανατολικά του Λιμανιού της Σούδας, και πολλοί, συμπεριλαμβανομένων και των Ικάρων της 10ης Τάξης, φιλοξενήθηκαν στο τότε Δημοτικό Σχολείο των Αρμένων. Το σχολείο, που έπαψε να λειτουργεί ως σχολείο το 1960, χρησιμοποιήθηκε μετέπειτα ως κατοικία, την οποία ανακαίνισε πριν από 10 χρόνια ο αρχιτέκτονας και σημερινός ιδιοκτήτης Bob Sinclair. Η παραμονή των Ικάρων στους Αρμένους έληξε στις 19 Μαΐου 1941, οπότε δόθηκε η διαταγή από το Συμμαχικό Αρχηγείο της Μέσης Ανατολής για εκκένωση της Κρήτης από τους Ίκαρους, λίγες ώρες πριν την έναρξη της εναέριας εισβολής των Γερμανών στο νησί.
Η μετακίνηση των Ικάρων από τους Αρμένους στη Σούδα, ώστε να επιβιβαστούν σε επιβατικό πλοίο για την Βόρεια Αφρική, έγινε με τα πόδια κάτω από τους πυροβολισμούς των γερμανικών καταδιωκτικών αεροπλάνων. Ασφαλείς πια, μακριά από την Κρήτη, οι Ίκαροι ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους με την υποστήριξη της Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας (RAF). Ξανά εξοπλισμένοι, ήταν έτοιμοι να δώσουν τη μάχη στους αιθέρες πρώτα στο πλάι τους, κι έπειτα σύντομα ως το 335ο και 336ο σμήνος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Πολλοί από εκείνους τους νέους πιλότους δεν επιβίωσαν. Κι από αυτούς που επιβίωσαν, μερικοί έγιναν υποστράτηγοι Αεροπορίας. Ο Τάσος Φραγκιάς, ένας από τους Ικάρους της φωτογραφίας του εξωφύλλου, επιβίωσε και τελικά έγινε Αρχηγός της Βάσης της 115 Πτέρυγας Μάχης της Σούδας. Βρήκε όμως τραγικό θάνατο σε ένα δυστύχημα με μαχητικό αεροσκάφος το 1959. Ελπίζουμε ότι οι βετεράνοι της Πολεμικής Αεροπορίας που είναι σήμερα εν ζωή θα συναντηθούν μαζί μας στο χωριό για να τιμήσουμε την ανδρεία και την αποφασιστικότητα τους.
