Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Ποικίλες αντιδράσεις προκάλεσε η πρόταση της υπουργού ΥΠΕΚΑ, Τίνας Μπιρμπίλη για την αύξηση των στρεμμάτων από 4 σε 10 για την εκτός σχεδίου δόμηση και την διάταξη που αφορά την ρύθμιση για τις περιοχές Natura 2000. Ξεσηκώθηκαν ακόμη και βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος για χάρη του τσιμέντου! Η κοινή ανακοίνωση 10 περιβαλλοντικών οργανώσεων. Τι μας είπαν οι εκπρόσωποι της Greenpeace και της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης
Μεγάλη αναμπουμπούλα αναφορικά με την νέα πρόταση περί δόμησης σε περιοχές που προστατεύονται από το δίκτυο Natura 2000. Σάλος ξέσπασε μετά την απόφαση της υπουργού Περιβάλλοντος, Τίνας Μπιρμπίλη για την κατοχή 10 στρεμμάτων εκτός σχεδίου αντί 4 που ίσχυε μέχρι σήμερα, προκειμένου να μπορεί κανείς να χτίσει. Η αύξηση των στρεμμάτων για εκτός σχεδίου δόμηση προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, την αντίδραση πολλών κύκλων, μεταξύ αυτών και πολιτικών. Έτσι, βουλευτές του ΠΑΣΟΚ προειδοποίησαν την κυβέρνηση ότι το εν λόγω νοµοσχέδιο δεν θα περάσει και την κάλεσαν να ζητήσει από την αρµόδια υπουργό «να το πάρει πίσω». Οι βουλευτές υποστηρίζουν πως «µε τη γενική αύξηση της αρτιότητας των οικοπέδων από τα 4 στα 10 στρέµματα, ουσιαστικά μηδενίζεται η ήδη ελάχιστη, λόγω της ύφεσης, οικοδοµική δραστηριότητα που σηµειώνεται στη χώρα.
Όπως βλέπουμε οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ πρόταξαν πρωτίστως την οικοδομική δραστηριότητα, αναμασώντας παράλληλα την «καραμέλα της οικονομικής κρίσης» έναντι της προστασίας του περιβάλλοντος. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει από μόνο του το τι κατεστημένο υπάρχει στην Ελλάδα αλλά και την εφιαλτική νοοτροπία του «χτίσε όπου νάναι και όπως νάναι!» Η κα Μπιρμπίλη έκανε μια γενναία κίνηση προκειμένου να αλλάξει τα δεδομένα στην χώρα αλλά, όπως είδαμε, πολλοί είναι αυτοί που καμαρώνουν την Ελλάδα του τσιμέντου και της αυθαίρετης δόμησης. Τα δε γνωστά τηλεοπτικά «παπαγαλάκια» μάλιστα, ενεργώντας τάχιστα κατόπιν εντολής, όπως πληροφορούμαι, μεγαλοεταιριών ή μεγάλων οικοδομικών συνεταιρισμών, έσπευσαν από την πρώτη στιγμή να προασπίσουν την ελεύθερη δόμηση. Κάποιος μάλιστα, γνωστός για τις απόψεις του «τηλε-εισαγγελέας», τόνισε χαρακτηριστικά ότι άλλο πράγμα η «οικολογική ευαισθησία» και άλλο ο «οικολογικός εξτρεμισμός»! Ως εδώ φτάσαμε…
Αλήθεια πόσοι είναι αυτοί που θέλουν πραγματικά να προστατεύσουν τον φυσικό πλούτο της χώρας; Η υπουργός Περιβάλλοντος, μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε, φαίνεται πως υπαναχώρησε, προτείνοντας λύση για να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις και διαφωνίες ακόμα και μέσα από το ΠΑΣΟΚ την διατήρηση του δικαιώματος δόμησης για τα οικόπεδα που είναι σήμερα 4 στρέμματα και άνω Από την ψήφιση του νόμου και μετά το δικαίωμα θα το έχουν μόνον όσα καινούρια οικόπεδα έχουν έκταση πάνω από 10 στρέμματα. Αυτή η κίνηση είναι απόρροια της πίεσης που ασκείται στην Ελλάδα από διάφορους κύκλους προκειμένου να μην σταματήσει η τσιμεντοποίηση της χώρας και να έχουν δουλειά οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί. Για το θέμα αναφέρθηκαν σε κοινή ανακοίνωσή τους 10 περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Ελλάδα.
Με γενικό τίτλο «εκτός σχεδίου παραλογισμός!», οι οργανώσεις WWF Ελλάς, Greenpeace, Αρκτούρος, Αρχέλων, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, MOm, Καλλιστώ και Δίκτυο Μεσόγειος SOS, επισημαίνουν ότι «ενδεχόμενη απόρριψη της διάταξης για την εκτός σχεδίου δόμηση εντός προστατευόμενων περιοχών, που περιλαμβάνεται στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα, θα αποτελέσει ιστορική ντροπή για την κοινοβουλευτική ζωή της χώρας». Όπως σταθερά υποστηρίζουν οι οργανώσεις, «το δικαίωμα για δόμηση εκτός σχεδίου αποτελεί ένα αναχρονιστικό ελληνικό εφεύρημα που εξ’ ορισμού καταργεί οποιονδήποτε χωροταξικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Το δικαίωμα για διάσπαρτη δόμηση με μόνο κριτήριο την ιδιοκτησία τεσσάρων στρεμμάτων γης, που με τις ισχύουσες παρεκκλίσεις μπορούν να μειωθούν σε 750 τ.μ., έχει υποβαθμίσει το σύνολο της ελληνικής υπαίθρου, κατακερματίσει σημαντικά οικοσυστήματα και δώσει κίνητρο για καταπατήσεις και δασικούς εμπρησμούς. Ακυρώνει επίσης οποιαδήποτε προσπάθεια για σωστό σχεδιασμό που τώρα πλέον καθίσταται επιτακτικός, για την ολοκληρωμένη προστασία της βιοποικιλότητας και την καλύτερη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Και δημιουργεί την αίσθηση ότι «όπου γης, οικόπεδο!»
Η επίμαχη διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, επισημαίνεται στην κοινή ανακοίνωση, αποτελεί μια αυτονόητη και ελάχιστη ρύθμιση για τις περιοχές Natura 2000 που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως προστατευόμενες, με βάση το κοινοτικό δίκαιο (οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ). Σύμφωνα με τις 10 περιβαλλοντικές οργανώσεις, το γεγονός ότι η Ελλάδα του 2011 ακόμα λειτουργεί με τον παραλογισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, είναι μια θλιβερή πραγματικότητα που πρέπει επιτέλους να αλλάξει. Μόνη λύση, προτείνουν, είναι η ολοκληρωτική κατάργηση της νομοθεσίας που επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση και τις παρεκκλίσεις, με παράλληλη μέριμνα για τις οποιεσδήποτε αδικίες και έγκριση του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού (ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ) που εκκρεμεί εδώ και δεκαετίες. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν τον Πρωθυπουργό να λάβει σαφή θέση για το θέμα και να κάνει πράξη την δήλωσή του ότι «η Ελλάδα έχει αλλάξει».
Για το θέμα μίλησα σχετικά με τον γενικό διευθυντή του ελληνικού γραφείου της Greenpeace στην Ελλάδα, Νίκο Χαραλαμπίδη. Απαντώντας σε ερώτημά μου για την τελική υπαναχώρηση της υπουργού περιβάλλοντος, ισχυρίστηκε ότι «ο καθένας στο τέλος κρίνεται στο χειροκρότημα». Επεσήμανε την υποκρισία που κυοφορείται γύρω από το συγκεκριμένο θέμα, σε μια χώρα με τον υψηλότερο δείκτη ιδιοκτησίας στην Ευρώπη, μια χώρα που έχει εφεύρει την πατέντα των 4 στρ. εκτός σχεδίου, διαδικασία μέσα από την οποία έχει κατακερματιστεί το φυσικό περιβάλλον της. «Είναι τελείως υποκριτικό», τόνισε ο κος Χαραλαμπίδης, «να μιλάμε για τον φτωχό ο οποίος δεν έχει να βάλει κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. Πρέπει να υπάρξουν διατάξεις που να προβλέπουν αποζημίωση σε όποιον έχει αγοράσει γη και δεν μπορεί να χτίσει. «Είναι εξίσου σαφές ότι ο παραλογισμός των 4 στρ. πρέπει να σταματήσει», είπε ο γενικός διευθυντής της Greenpeace, «αλλά και τελείως υποκριτικό να ζητείται παράταση για το θέμα αυτό, που θα σημάνει απλά εικονικές αγοροπωλησίες, με σκοπό την κατάτμηση σε όλη την Επικράτεια». Κατέληξε δε λέγοντας ότι «πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η κρίση αυτό που μας έκανε να καταλάβουμε είναι ότι η οικοδομή δεν είναι πλέον συνώνυμο της ανάπτυξης».
Για το ίδιο θέμα, τέλος, αλλά και την τελική υπαναχώρηση της υπουργού ΥΠΕΚΑ μίλησα και με τον εκπρόσωπο της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, Γιώργο Πολίτη. Ισχυρίστηκε ότι κάθε υπουργός έχει την γραμμή άμυνάς του, εφόσον μια κοινοβουλευτική ομάδα δέχεται πιέσεις εκ των έσω. Χαρακτήρισε την πρόταση της κας Μπιρμπίλη τολμηρή και συμβιβαστική ταυτόχρονα. Την αποτίμησε πάντως ως θετική κίνηση, παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά κανείς δεν τολμά να αγγίξει το σοβαρό αυτό πρόβλημα.
