Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΙΓΝΑΤΙΟΣ Θ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, Θεολόγος – τ. Λυκειάρχης – Ακαδημαϊκός
Κοιτάζοντας κάποιο δέντρο είδα μια φωλιά πουλιών. Έκανε κρύο, και οι ένοικοί της είχαν σουφρώσει μέσα. Σε λίγο πέταξαν, ποιος ξέρει για πού. Αργότερα, πάλι θα γύριζαν. Βλέποντάς τα να πετούν, όπως βλέπω και άλλα πτερόεντα, γύρισα πίσω όταν αυτά ήταν μικρά και άβγαλτα. Πόσο καιρό καθόντουσαν μέσα στη φωλιά τους περιμένοντας να μεγαλώσουν τα φτερά τους για να πετάξουν στον αέρα.
Σκέπτομαι αυτά, και πάω στα δέντρα που από τρυφερά σιγά – σιγά απλώνουν τις ρίζες τους στο χώμα για να μπορέσουν να υψώσουν την κορμοστασιά τους στον ουρανό. Ωστόσο, και κάποιος άλλος περιμένει από την βρεφική ηλικία να στερεωθούν τα πόδια του για να σταθεί όρθιος. Για να πατήσει σταθερά στο χώμα και, υψώνοντας το ανάστημά του, να ξεκινήσει για την μεγάλη πορεία της ζωής. Για την ισόβια πορεία του προς τον Θεόν. Και αυτός είναι, όπως ήδη φάνηκε, ο άνθρωπος.
Βασικό ιδίωμα του ανθρώπου είναι η ορθία στάσις. Το ότι στηριζόμαστε στα πέλματα των ποδιών μας και το σώμα μας στέκεται όρθιο. Όταν είμαστε βρέφη δεν μπορούμε να σταθούμε όρθιοι. Το ίδιο όταν αρρωσταίνομε, ή όταν χάνομε την ισορροπία μας.
Κανένα ζώο δεν στέκεται όρθιο. Μόνον ο άνθρωπος υψώνεται όρθιος. Πατούμε στην γη με τα δυο μας πέλματα και σηκώνουμε ψηλά το κεφάλι. Είναι η στάσις που εκφράζει την κυριαρχική μας ιδιότητα.
Γράφει σχετικά ο ρουμάνος Ορθόδοξος ιερείς π. Βιργίλιος Γκεωργκίου: «Η στάσις του ανθρώπου είναι κατακόρυφη και τραβάει προς τον Ουρανό. Κοιτάζει προς τα επάνω. Η στάσις αυτή τον κάνει ικανό για να εξουσιάζει και συμβολίζει την βασιλική (κυριαρχική) του δύναμη. Ανάμεσα σε όλα τα όντα μόνο ο άνθρωπος, είναι έτσι πλασμένος, ενώ το σώμα όλων των άλλων ζώων γέρνει προς το χώμα.
Και τούτο για να δεχθεί η διαφορά της αξιοπρέπειας που υπάρχει ανάμεσα στα πλάσματα, που σκύβουν κάτω από την εξουσία του ανθρώπου και σ’ αυτήν την δύναμη που τα ξεπερνάει. Στα ζώα, πραγματικά, μπροστινά μέλη του σώματος είναι τα πόδια, διότι η κλίσις του σώματος ζητούσε ένα στήριγμα εμπρός. Στην κατασκευή του ανθρώπου τα μέλη αυτά έγιναν χέρια. «Του γαρ ορθίου σχήματος αυτάρκης γν προς την χρείαν μία βάσις διπλοίς ποσίν εν ασφαλεία την στάσις ερείδουσαν, γράφει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης».
Ένα άλλο βασικό γνώρισμα του ανθρώπου είναι η κίνησις. Τα πόδια, μας δόθηκαν όχι μόνο για να στεκόμαστε όρθιοι, αλλά και για να κινούμαστε. Να περπατάμε. Να ριζώνουμε στη γη. Το πουλί, κλεισμένο στο κλουβί είναι μια παραφωνία όσο μελωδικά κι αν τραγουδάει την δυστυχία του. Το καράβι που μένει για πάντα δεμένο στο μουράγιο μέρα με τη μέρα σαπίζει. Και ο άνθρωπος, ο ακίνητος, ο ριζωμένος στο χώμα, ο πεσμένος και βυθισμένος στο τέλμα της ζωής, παύει πια να είναι άνθρωπος.
Ο κλήρος μας. Η αποστολή μας είναι η κίνησις, η πορεία. Τα πόδια, μας δόθηκαν για να εκπληρώσομε την κλήση μας αυτή. Για να πορευόμαστε. Κάθε πρωί φορούμε τα παπούτσια μας. Ετοιμαζόμαστε για την πορεία μιας ακόμη μέρας. Κάθε νύχτα που έρχεται, δεν είναι παρά ένας σταθμός στο πανδοχείο της ζωής για να συνεχίσομε την πορεία μας την επόμενην ημέρα. Για να πορευόμαστε σε έργα αγαθά. Προς τον πληγωμένον και κατάκοιτον συνάνθρωπόν μας, και όπως λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος «Πόδες εδόθησαν, να τρέχης εις καλά έργα».
Η ύπαρξίς μας είναι κινητική, οδοιπορική.
Είμαι homo viator. Ισόβιος οδοιπόρος προς την Πατρίδα, τον Θεόν μας. Σ’ αυτήν μας την τιμητική και σωστική πορεία έχομε τον Θεόν βοηθόν μας. Από μόνοι μας δεν μπορούμε, κάτι που θα ομολογήσει και ο προφήτης Ιερεμίας: «Οίδα, Κύριε, ότι ουχί του ανθρώπου η οδός αυτού, ουδέ ανήρ πορεύσεται και κατορθώσει πορείαν αυτού» (10,23).
Γι’ αυτό και ο προφήτανας Δαβίδ θα αναφωνήσει έμπλεως αισιοδοξίας «επί τω Θεώ το σωτήριον μου, και η δόξα μου. Ο Θεός της βοήθειάς μου, και η ελπίς μου επί τω Θεώ» (Ψαλμ. 61,8)
