(ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ, 10 – 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010)
Στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για την προώθηση της μελέτης και προβολής της τοπικής ιστορίας, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» και η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών συνδιοργανώνουν Επιστημονικό Συμπόσιο με τίτλο Ιωάννης Σφακιανάκης (1848-1924). Ο πολιτικός, ο γιατρός, ο λόγιος.
Επιδίωξη του Συμποσίου είναι να γνωστοποιηθεί στο ευρύ κοινό η πολυσχιδής και πολυεπίπεδη δράση του Ιωάννη Σφακιανάκη κατά την κρίσιμη για την Κρήτη περίοδο των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα, και μέσω αυτής, οι συνθήκες και τα γεγονότα που σηματοδοτούν την απομάκρυνσή της από τον οθωμανικό κόσμο. Ο Ι. Σφακιανάκης, μολονότι δεν είναι γνωστό στο ευρύ κοινό, υπήρξε πρωταγωνιστική μορφή της πορείας αυτής ως επαναστάτης και πολιτικός αλλά και ως επιστήμονας και πνευματικός άνθρωπος.
Ο Ιωάννης Σφακιανάκης γεννήθηκε το 1848 στο Βραχάσι Μεραμπέλλου. Σπούδασε ιατρική στην Αθήνα και τη Βιέννη και διετέλεσε για χρόνια δημοτικός ιατρός στο Ηράκλειο. Ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα του Κωνσταντίνου, ο οποίος υπήρξε πρωταγωνιστική μορφή των επαναστατικών κινημάτων του 1866 και 1878, αναμείχθηκε από νεαρή ηλικία στα κοινά. Η κορύφωση της πολιτικής του δράσης ήλθε κατά την κρίσιμη περίοδο της μετάβασης από τον 19ο στον 20ο αιώνα: Πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών το 1897, Πρόεδρος του Εκτελεστικού της Συνέλευσης το 1898, πρόεδρος της Α΄ Βουλής της Κρητικής Πολιτείας το 1899, Βουλευτής, Διευθυντής της Τράπεζας Κρήτης στο Ηράκλειο, υποστηρικτής της Επανάστασης του Θερίσου.
Κατά τη διάρκεια του συμποσίου δώδεκα συνολικά ομιλητές θα επιχειρήσουν να αναδείξουν την προσωπικότητα του Ι. Σφακιανάκη και την παρουσία του στο δημόσιο βίο της κρητικής κοινωνίας. Αναλυτικότερα, οι εισηγήσεις περιλαμβάνουν την παρουσίαση στοιχείων για την οικογένεια Σφακιανάκη και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που αυτή διαδραμάτισε στις πολιτικές εξελίξεις και τα επαναστατικά κινήματα κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα, εστιάζοντας, παράλληλα, στη δυναμική παρουσία του ίδιου του Ιωάννη Σφακιανάκη στα γεγονότα αυτά. Η συμμετοχή του στην πολιτική ζωή μετά τη Σύμβαση της Χαλέπας, η συμβολή του στην πορεία προς την αυτονομία, η στάση του απέναντι στο Κίνημα του Θερίσου είναι κάποια από τα θέματα στα οποία θα εστιάσουν καταξιωμένοι ερευνητές της κρητικής ιστορίας. Επιπλέον, άλλες εισηγήσεις θα επεκταθούν σε διάφορες πτυχές της πνευματικής και επιστημονικής του δράσης, αναδεικνύοντας έτσι, πέρα από τον πολιτικό, και τον γιατρό και λόγιο Ιωάννη Σφακιανάκη.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010
Προεδρείο: Μανόλης Καρέλλης, Γιάννης Περτσελάκης
18.30-19.00
ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ
Χαιρετισμοί:
Μανόλης Δρακάκης, Μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ
Νικόλαος Παπαδάκης, Γενικός Διευθυντής Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»
19.00-19.20
Μαριέλλη Σφακιανάκη Μουσουργός – Συγγραφέας «Η καταγωγή του Ιωάννη Σφακιανάκη και η οικογένειά του»
19.20-19.40
Αγησίλαος Καλουτσάκης Επιμελητής Ιστορικής Συλλογής Ιστορικού Μουσείου Κρήτης «Οι Σφακιανάκηδες στις αρχειακές πηγές του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης»
19.40-20.00
Ελευθερία Ζέη, Ιστορικός, Πανεπιστήμιο Κρήτης «Ο Ιωάννης Σφακιανάκης και η συγκρότηση του πολιτικού χώρου στην Κρήτη στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα»
ΣΑΒΒΑΤΟ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010
Προεδρείο: Ελένη Γαρδίκα, Νικόλαος Παπαδάκης
10.00-10.20
Μάνος Περάκης, Ιστορικός, Πανεπιστήμιο Κρήτης «Οι παρεμβάσεις του Ιωάννη Σφακιανάκη στις Κρητικές Γενικές Συνελεύσεις, 1879 και 1880»
10.20-10.40
Νίκος Ανδριώτης, Ιστορικός, «Οι εξελίξεις στην Κρήτη κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας μέσα από τις οθωμανικές διπλωματικές πηγές»
10.40-11.00
Μανόλης Χαλκιαδάκης, Μεταδιδακτορικός Συνεργάτης Ιστορίας Πανεπιστημίου Οξφόρδης «Πρίγκιπας Γεώργιος – Ιωάννης Σφακιανάκης: Πολιτικές σχέσεις και ιδεολογικές διαφοροποιήσεις»
11.00-11.20
Μανόλης Καρέλλης, πρ. Δήμαρχος Ηρακλείου, «Η συμμετοχή του Ιωάννη Σφακιανάκη στο Κίνημα του Θερίσου»
11.20-11.40 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
11.40-12.00
Δημήτρης Ξυριτάκης, Δικηγόρος «Η συμβολή του Ιωάννη Σφακιανάκη στη νομική θωράκιση της Αυτόνομης Πολιτείας»
12.00-12.20
Μανόλης Δρακάκης, Ιστορικός – Αρχειονόμος, Προϊστάμενος Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ) Νομού Ηρακλείου «Ο φιλεκπαιδευτικός Ιωάννης Κ. Σφακιανάκης»
12.20-12.40
Μανόλης Χρονάκης, Παιδίατρος» Ο γιατρός Ιωάννης Σφακιανάκης»
12.40-13.00
Ben Petre, Υποψήφιος Δρ. Φιλολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης ««Μαλλιαροί και ξυρισμένοι …». Ο Ιωάννης Σφακιανάκης ως αρθρογράφος»
13.00-13.20 ΣΥΖΗΤΗΣΗ
13.20-13.40
Ελένη Γαρδίκα, Διευθύντρια Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεώτερου Ελληνισμού (ΚΕΙΝΕ) της Ακαδημίας Αθηνών, Επιστημονική Σύμβουλος Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
