Σε τραγική κατάσταση βρίσκεται η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Βάμου, το μοναδικό του Ν. Χανίων, φέτος υπηρετεί ένας (1) εκπαιδευτικός, έναντι επτά (7) πέρσι. Στο ΚΠΕ Ανωγείων Ρεθύμνου δύο (2), στο ΚΠΕ Νεάπολης δύο (2), στο ΚΠΕ Ιεράπετρας δύο (2).
Με τόσο λίγο προσωπικό σε κάθε Κέντρο, πολύ λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν. Και το θέμα είναι ότι τα Κέντρα, με εξαίρεση τους μισθούς των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε αυτά, λειτουργούν κυρίως με ευρωπαϊκά κονδύλια, άρα δεν υπάρχει η «δικαιολογία» της οικονομικής κρίσης. Ανικανότητα να πάρουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια στην κυβέρνηση ή έλλειψη πολιτικής βούλησης να στηριχθεί η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση;
Η προηγούμενη πάντως κυβέρνηση είχε αποδείξει έμπρακτα την έλλειψη πολιτικής βούλησής της να στηρίξει την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, όταν εκεί γύρω στο 2005 «πέτυχε» να σταματήσει τη χρηματοδότηση προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των σχολείων με ευρωπαϊκά κονδύλια, που γινόταν με συντονισμό του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Με εκείνο το πρόγραμμα, κάθε πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σχολείου χρηματοδοτούνταν με 2.000 – 2.500 ευρώ, εννοείται συντάσσοντας προϋπολογισμό και υποβάλλοντας τα τιμολόγια και τις αποδείξεις. Χρηματοδοτήθηκαν τότε επισκέψεις σχολείων σε περιοχές φυσικού κάλλους, συμβολικοί καθαρισμοί παραλιών και δενδροφυτεύσεις, εκδόσεις σχολικών εντύπων για το περιβάλλον, αγορά εξοπλισμού και βιβλίων στα πλαίσια του προγράμματος και πολλές άλλες δραστηριότητες. Και μετά; Μετά, στο Υπουργείο Παιδείας άρχισαν να ασχολούνται με τις καρέκλες, άλλαζαν κάθε 6 μήνες υπεύθυνο Περιβαλλοντικής, και μέχρι να σχεδιάσει ο ένας, τον άλλαζαν με τον επόμενο!
Κι ήρθε η «πράσινη» στα λόγια και στα χρώματα κυβέρνηση. Κι από τα πρώτα που έκανε η νέα υπουργός ήταν να «παγώσει» τη χρηματοδότηση και τις δραστηριότητες (επιμόρφωση εκπαιδευτικών, παραγωγή διδακτικού υλικού κ.ά) των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, να «τρενάρει» τη στελέχωση των Κέντρων από τον Ιούλιο του 2010 έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, με αποτέλεσμα να είναι από δύσκολο έως αδύνατο να εγκαταλείψουν πολλοί εκπαιδευτικοί τις τάξεις που είχαν αναλάβει μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς.
Αντιμετωπίστηκαν και αντιμετωπίζονται τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σαν πάρεργο, σαν περιττή πολυτέλεια, με εντολές που στέλνονται από το Υπουργείο του τύπου «άμα σας περισσεύει κανένας εκπαιδευτικός, στείλτε τον εκεί». Λες και τα Κέντρα Περιβαλλοντικής δεν είναι ένα σχολείο ακόμη, ένα σχολείο που δεν άνοιξε ή υπολειτουργεί με ελάχιστους εκπαιδευτικούς φέτος, εξαιτίας της κυβερνητικής πολιτικής.
Και ναι μεν η κυβερνητική πολιτική περικόπτει γενικώς τους διορισμούς εκπαιδευτικών (από 25.800 αναπληρωτές και ωρομίσθιοι στα ολοήμερα πέρσι, φέτος 5.800 αναπληρωτές φέτος κι αυτοί μέσω ΕΣΠΑ), όμως η περίπτωση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σχετίζεται και με την πλήρη συνθηκολόγηση της κυβέρνησης με συμφέροντα που καταστρέφουν το περιβάλλον, ξεκινώντας από την προώθηση της καύσης των σκουπιδιών (που παράγει καρκινογόνες διοξίνες) αντί της ανακύκλωσης και φτάνοντας μέχρι τις μέσω fast track ιδιωτικές επενδύσεις παρακάμπτοντας τη νομοθεσία προστασίας του περιβάλλοντος σε προστατευόμενες περιοχές αλλά και ως τη μείωση του προσωπικού φύλαξης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς ή και της περικοπής των δασικών υπαλλήλων κατά 50% σε κάποιες περιοχές – κι όλοι καταλαβαίνουμε τι μπορεί να σημαίνει αυτό το επόμενο καλοκαίρι για τις πυρκαγιές, τις καταπατήσεις δασών κ.ο.κ.
Θύμα της γενικότερης επίθεσης κατά του περιβάλλοντος αποτελεί η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Θεωρείται πλέον πολύ επικίνδυνη καθώς μπορεί να δημιουργεί ενεργούς πολίτες, ευαισθητοποιημένους για το περιβάλλον, έτοιμους να δράσουν για την προστασία του. Κι αυτό είναι που δε θέλουν. Γι’ αυτό αφήνουν τα Κέντρα Περιβαλλοντικής χωρίς προσωπικό και κονδύλια, γι’ αυτό δίνουν είκοσι (20) ευρώ σε κάθε πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σχολείου, όταν πριν έξι χρόνια έδιναν δύο χιλιάδες (2.000).
Γι’ αυτό, κόντρα σε συμφέροντα και μικροπολιτικές σκοπιμότητες, εμείς επιμένουμε στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, στην ωραία αυτή περιπέτεια, τώρα περισσότερο από ποτέ. Γιατί είναι ζήτημα επιβίωσής μας προσωπικά του καθένα και του ανθρώπου πάνω στη Γη.
Φώτης Ποντικάκης
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ν. Χανίων
Μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων
