Τους τελευταίους μήνες γίνεται, με αφορμή την κατασκευή λιμνοδεξαμενής άρδευσης και ύδρευσης Ομαλού, πολλής λόγος για την αναγκαιότητά της, τη χωροθέτησή της, τον όγκο της, τα περιβαλλοντικά προβλήματα που τυχόν θα δημιουργήσει, ποιους ωφελεί λιγότερο ποιους περισσότερο και άλλα πολλά δυσνόηταΌλων οι γνώμες ακουστήκαν πλην της πλευράς των κατοίκων του Δήμου Μουσούρων συμπεριλαμβανομένου και του Δημοτικού Συμβουλίου και ιδιαίτερα των Λακκιωτών ιδιοκτητών των 2/3 της έκτασης του Οροπεδίου Ομαλού. Κάποιοι δημότες του Δήμου Ανατολικού Σελίνου, ακούγεται, μέσω δημοσιευμάτων στην εφημερίδα « Σελινιώτικα Νέα» και άλλες, ότι διαφωνούν εντελώς με την κατασκευή και οι συντάκτες των δημοσιευμάτων, που μιλούν εκ μέρους τους, τη θεωρούν άχρηστη περιβαλλοντικά και οικονομικά επιζήμια για τους κατοίκους και ιδιοκτήτες γης στο Σελινιώτικο γύρο και ότι θα εξυπηρετεί μόνον τα συμφέροντα των Λακκιωτών.
Γράφει ο Μαυρογεννάκης Γιώργος – Νηπιαγωγός*
Ο Δήμος Ανατολικού Σέλινου, δια του Δημοτικού του Συμβουλίου αρχικά είχε εκφραστεί θετικά για το έργο και δήλωνε ότι έχει πειστεί για τη χρησιμότητά ότι και την ανάγκη να υπάρξει σοβαρό δίκτυο άρδευσης στην περιοχή κ.λ.π. Είχε παραχωρήσει και το χώρο για το έργο. Άγνωστο για ποιους λόγους απέσυρε την απόφαση πρόσφατα και δεν συναινεί πλέον . Μήπως βρήκε άλλη λύση για την ύδρευση της περιοχής¨ή μήπως υπέκειψε σε πιέσεις, (οι εκλογές πάντα είναι κοντά για τους πολιτικούς).. Η ανάπτυξη του Ομαλού δεν αφορά μόνο ορισμένες ομάδες αλλά την συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκύρηδων που περιμένουν να ζήσουν από τη γη τους. Το οροπέδιο είναι καλλιεργήσιμη έκταση και όχι ξέφραγος βοσκότοπος.
Eμείς οι Λακκιώτες κάτοικοι και ιδιοκτήτες, οφείλουμε να εκφράσουμε την άποψή μας για τα τεκταινόμενα. Για την ιστορία παραθέτουμε τα εξής:
- Πράγματι κάτοικοι και πρώην κοινοτάρχες των Λάκκων, ανέδειξαν το θέμα της αναγκαιότητας ύδρευσης και αρδευσης του Ομαλού σε ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια από το 1991 μέχρι σήμερα όπου επίκειται η κατασκευή του έργου.
- Από το 1980 έχει ιδρυθεί η Εταιρεία Ανάπτυξης Λάκκων Ομαλού , εταιρεία λαϊκής βάσης με μετόχους από όλο το νομό Χανίων και όχι μόνο, με σκοπό την ήπια ανάπτυξη και τουριστική αξιοποίηση της περιουσίας της πρώην κοινότητας Λάκκων ( περιουσιακά της στοιχεία εκτός της ακίνητης περιουσίας που έχει παραχωρηθεί από την πρώην κοινότητα και το Δήμο Μουσούρων τα τουριστικά περίπτερα στο Ξυλόσκαλο και τα παραδοσιακά τουριστικά καταλύματα τα πρώτα με τέτοια μορφή και οργάνωση στην περιοχή).
- Όλοι οι κάτοικοι των Λάκκων τη δεκαετία του 1960 με εθελοντική εργασία ανέβασαν τον πρώτο αμαξωτό δρόμο στον Ομαλό δίνοντας αποφασιστική ώθηση στην περιοχή για γεωργική κτηνοτροφική και τουριστική Ανάπτυξη (έργο που ανάλογό του πουν στηρίχτηκε σε εθελοντική εργασία είναι μόνο ο δρόμος του χωριού Κοσμάς στην Αργολίδα).
- Εκτός από τα 2/3 ιδιοκτησίας του Ομαλού από Λακκιώτες και το 95 τοις εκατό του τουρισμού της περιοχής εξυπηρετείται σε επιχειρήσεις Λακκιώτικων συμφερόντων, λόγω διευκόλυνσης και ταχύτερης μετάβασης των τουριστών από το Λακκιώτικο δρόμο.
- Στους Λάκκους ιδρύθηκε το 1998 το πρώτο εθελοντικό πυροσβεστικό κλιμάκιο στην Κρήτη, με σκοπό την πρόληψη και την καταστολή των πυρκαγιών στην περιοχή και τη διάσωση του φυσικού πλούτου της
- Λακκιώτες και Σελινιώτες εδώ και μερικούς αιώνες, ζουν αρμονικά στην περιοχή με συνεργατικό φιλικό πνεύμα. Ποιος άραγε θέλει να μας χωρίσει για ένα ζήτημα, όπως το νερό, που καίει όλους. Όλα αυτά τα αναφέρουμε ως απόδειξη της προσφοράς των Λακκιωτών στην ανάπτυξη της περιοχής.
Σήμερα οι Λακκιώτες επιθυμούν:
- ήπια τουριστική και αγροτοκτηνοτροφική ανάπτυξη αειφορική και φιλική προς το περιβάλλον.
- Διαφωνούν κάθετα με τη δημιουργία μεγάλων ξενοδοχειακών, τουριστικών και αγροτοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων,
- διαφωνούν με την εντατική καλλιέργεια της γης και με προϊόντα που δεν παράγονται παραδοσιακά στην γη του Ομαλού. Θέλουν να ενταχθεί η περιοχή σε προγράμματα ολοκληρωμένης και βιολογικά προσανατολισμένης διαχείρισης της διαδικασίας παραγωγής, τόσο για την κτηνοτροφία όσο και για τη γεωργία.
- Θέλουν την προστασία της χλωρίδας από την υπερβόσκηση και τις πυρκαγιές (ποιοι είναι αυτοί που κάθε χρόνο κατακαίνε τα δάση γύρω από τον Ομαλό και με το πρόσχημα της βελτίωσης του βοσκοτόπου καίνε δέντρα προστατευμένων και προς εξαφάνιση ειδών) και της πανίδας από την ανεξέλεγκτη και παράνομη θήρευση και την βίαιη αλλαγή του μικροκλίματος της περιοχής από ανθρώπινη παρέμβαση.
- Επιθυμούν και απαιτούν από τους όμορους Δήμους την εκπόνηση Σ.Χ.Ο.ΟΑ.Π. για την περιοχή, να εφαρμοστούν οι κοινοτικές οδηγίες που προβλέπονται για περιοχές χαρακτηρισμένες και ενταγμένες στο πρόγραμμα ΝΑΤΟΥΡΑ 2000 όπως το οροπέδιο του Ομαλού.
- Απαιτούν εδώ και τώρα ενημέρωση όλων των πλευρών από το φορέα υλοποίησης, όπως και να λέγεται αυτό Υπουργείο Γεωργίας, ΟΑΔΥΚ, Νομαρχία Δήμοι για το έργο, για τον τρόπο υλοποίησής του για τη διάθεση των νερών με λεπτομέρειες, για τη διαχείριση και συντήρηση του έργου γιατί η παραπληροφόρηση έχει οδηγήσει τους γείτονες, φίλους, σύντεκνους, κουμπάρους και συγγενείς μας Σελινιώτες, να βλέπουν το έργο με καχυποψία.
- Απαιτούμε εδώ και τώρα να καθοριστεί ο τρόπος που θα κτίζονται οικίες ή άλλα κτίσματα στον Ομαλό
- Απαιτούμε βιολογικό καθαρισμό των λυμάτων των οικισμών του Ομαλού
- Ολοκλήρωση από τους Δήμους και λειτουργία των υπό ανέγερση και έπειτα σε πλήρη εγκατάλειψη κέντρων πληροφόρησης για τα μονοπάτια των βουνών και το Φαράγγι της Σαμαριάς που και στα όρια και των δύο Δήμων υπάρχουν.
Καλούμε τους γείτονές μας να καθίσουμε σε ένα τραπέζι και να συζητήσουμε και όσοι βλάπτονται ή αδικούνται να ζητήσουμε αντισταθμιστικά οφέλη στην περιοχή, ας δώσει το Κράτος και οι Δήμοι την αδιάθετη από τον αναδασμό γη ή ό,τι άλλο κριθεί σκόπιμο να γίνει. Να πληροφορηθούμε και μεις στους Λάκκους για κάποιες λεπτομέρειες όπως: 1) γιατί δεν επιλέχτηκαν τελικά ηπιότερες λύσεις , 2)τη χωροθέτηση του έργου (γιατί δεν έγινε στη Λακκιώτικη μπάντα΄)και τη συντήρησή του όταν παραδοθεί από τους κατασκευαστές 3) να αναλυθεί η μελέτη περιβαλλοντικών όρων και επιπτώσεων του έργου έστω και στο παρά ένα πριν αρχίσει η κατασκευή του. Ας γίνει επιτέλους μια διαβούλευση ν ακουστουν όλες οι πλευρές στα πλαίσια του δημοκρατικού διαλόγου.“
Σε καμία περιοχή της Ελλάδας δεν αντιδρούν σε τέτοιο έργο, πουθενά δεν ακούστηκε ότι το περίσσιο νερό δε χρειάζεται. Σε μια εποχή που ακούγεται ότι ο επόμενος πόλεμος θα είναι για το νερό εμείς να λέμε ότι δεν το έχουμε ανάγκη( χωριά όπως οι Λάκκοι τα Καράνου έχουν σημαντικό πρόβλημα στην ύδρευση ενώ στερούνται την άρδευση).
Για τους φίλους μας της οικολογικής πρωτοβουλίας, τους ευχαριστούμε για το γενικότερο ενδιαφέρον τους για την περιοχή, μήπως όμως έπρεπε ν ακούσουν τον πόνο των κατοίκων της περιοχής που υδρεύονται από ένα πηγάδι της τουρκικής κυριαρχίας στην Κρήτη και από αυτό ξεδιψούν τα ζώα τους τα σπίτια τους οι επιχειρήσεις τους. Σημειωτέον ότι οι επιχειρηματίες της περιοχής κουβαλούν για τις ανάγκες τους πάνω από 1000 κυβικά μέτρα νερού ο καθένας από τον κάμπο των Χανίων με βυτία).
Μήπως έπρεπε να μιλήσουν για τη διάβρωση της γης του Ομαλού που τον απειλεί με αφανισμό, διάβρωση που μπορεί να σταματήσει με το έργο της λιμνοδεξαμενής. Μήπως έπρεπε να μιλούν και για τα υπό εξαφάνιση αρωματικά φυτά της περιοχής.Άς μας εξηγήσουν την άποψη για το πώς θα φαίνεται από ψηλά μια τόσο μεγάλη λιμνοδεξαμενή( από πιο ψηλά δεν γίνεται να τη δει κάποιος αφού η περιοχή από τον Ομαλό και πάνω είναι ακατοίκητη).
Ας μας συναντήσουν λοιπόν να μας το εξηγήσουν και να τους ενημερώσουμε . Καλούμε και το Δήμο Μουσούρων, συμπολίτευση και αντιπολίτευση, εδώ και τώρα να πάρει θέση κι ας αφήσουν τα παπαγαλάκια κατά μέρος τις φήμες περί ύδρευσης του Ομαλού από τις πηγές του Σέμπρωνα( τέτοιο έργο δεν υπάρχει σε κανένα πρόγραμμα επενδύσεων ενταγμένο, ούτε έχουν ερωτηθεί οι Σεμπρωνιώτες γι αυτό).
Τελειώνοντας για να ενισχύσω την άποψη της αναγκαιότητας του έργου θα καλέσω τους υποστηρικτές της αντίθετης άποψης:
- να κάνουν μια βόλτα στο Λακκιώτικο και στο Σελινιώτικο γύρο να μετρήσουν τα καταλύματα και τα εγκαταλαλειμένα σπίτια και καλλιέργειες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, που ζούσαν εκεί, παράτησαν τις εστίες τους και τα ξερικά χωράφια τους, γιατί οι συνθήκες ζωής και το μηδαμινό εισόδημα, τους οδήγησαν σε εσωτερική ή εξωτερική μετανάστευση. Αν ζούσαν άνετα με τα αγαθά της πατρώας γης, γιατί άραγε έφυγαν
- Να ρωτήσουν τους ντόπιους που ασχολούνται με την παραγωγή κηπευτικών και ειδικά τους καλλιεργητές πατάτας πόσες χρονιές το πιάτο τους είναι γεμάτο και πόσες άδειο και να μην ξεχάσουν να τους ρωτήσουν πόσα άλλα επαγγέλματα κάνουν για να διατηρήσουν τις καλλιέργειες αυτές και το οικογενειακό τους εισόδημα σε ανεκτά επίπεδα τις εποχές των ισχνών αγελάδων.
- Να μη ξεχάσουν να ρωτήσουν τους ντόπιους αν μπορούν να λιπαίνουν τα χωράφια τους με χημικά λιπάσματα πλέον, λόγω αύξησης του κόστους των. Να τους ρωτήσουν επίσης πόσοι τόνοι από αυτά τα λιπάσματα πέφτουν στο οροπέδιο και να τα συγκρίνουν με αυτά που πέφτουν στον κάμπο των Χανίων που καταλήγουν και αυτά στον υδροφόρο ορίζοντα της Αγιάς.
Μάλλον εμείς οι καλοζωισμένοι σαλονάτοι και ατσαλάκωτοι πρώην κάτοικοι Ομαλού και πέριξ, ( ολίγον οικολογούντες, ολίγον νεόπλουτοι με ενεργοβόρα τζιπ και λιμουζίνες οργώνουμε την ύπαιθρο κι ονειρευόμαστε) νιώθοντας τύψεις που τόσα χρόνια γράφουμε στα παλιά μας τα παπούτσια τον τόπο καταγωγής μας και τον εγκαταλείψαμε, τώρα χορτάτοι πλέον, θέλουμε να επιστρέψουμε, ξαναζώντας την παιδικότητα που χάσαμε, κυνηγώντας στα αλώνια του την επιβίωση και το ξεροκόμματο από τη σίκαλη και τη βρώμη του άνυνδρου Ομαλού (γι αυτό φύγαμε, για ευκολότερη ζωή σε εύφορους τόπους και ανθρώπινες συνθήκες).
Μόνο που οι εποχές άλλαξαν όπως και οι ανάγκες των κατοίκων για να επιβιώσουν και μεις καλώς θέλουμε τον τόπο όπως τον αφήσαμε αλλά πρέπει να σεβαστούμε τα νέα δεδομένα. Ας κάνουμε τον Ομαλό μπαξέ και ν αγωνιστούμε να μείνει καθαρός και αμόλυντος. Ας χορτάσουμε το νερό και μετά συζητάμε το πώς και το γιατί. Συλλογιστείτε όλοι, τι θα πείτε στα πέτρινα χρόνια που θα έρθουν, στα παιδιά και στα εγγόνια σας, για το πώς συναισθηματικά αντιδρώντας και μόνο πετάξατε την ευκαιρία του τόπου να αναδειχθεί και να πορευτεί με τον ίδιο ωφέλιμο και φυσικό τρόπο που πορεύτηκε μέχρι σήμερα, αλλά με τα δεδομένα και τις απαιτήσεις της εποχής. Τι το πιο βασικό για τη ζωή , το νερό που την εξασφαλίζει.Όλοι θέλουμε πάντα να απολαμβάνουμε τα αγαθά του τόπου μας γνήσια και ανόθευτα. Κανείς μας, από όποια πλευρά κι αν βρίσκεται, δε θέλει το ξεγύμνωμα και το ξέφτισμα του Ομαλού. Εμείς οι Λακκιώτες ένα παραπάνω που τον τιμήσαμε με την ιστορία μας, τον δουλέψαμε με τα χέρια μας, τον αναδείξαμε με τα έργα μας.
* Πρώην πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Λάκκων / Μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης των Απανταχού Λακκιωτών
