Του Φίλιππου Ζάχαρη
«Το ευρώ δεν κινδυνεύει και θα επιβιώσει. Και η Ελλάδα θα επιβιώσει χάρη στο ευρώ» δηλώνει ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και επικεφαλής του eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Από την εν λόγω ρήση αυτόματα αναβαθμίζεται η θέση του δικού μας πρωθυπουργού και δικαιολογούνται οι παντός είδους οικονομικοί σχεδιασμοί της κυβέρνησης για το μέλλον. Κατά πόσο όμως έχουν έτσι τα πράγματα; Είναι άραγε τόσο απλή η επιβίωση του ευρώ; Και η Ελλάδα έχει αποφύγει τον κίνδυνο της χρεοκοπίας ή πολύ απλά έχει από καιρό χρεοκοπήσει και η προσπάθεια που γίνεται είναι να μην φτάσουμε στην οριστική παύση πληρωμών (ελεγχόμενη χρεοκοπία);
Τα οικονομικά της Ελλάδας ουδόλως καταδεικνύουν ότι δεν έχουμε φτάσει ένα βήμα πριν τον γκρεμό. Το κράτος έχει έσοδα που φτάνουν τα 50 δις ευρώ ετησίως ενώ τα χρέη τα 326 δις (125% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος). Για φέτος, μόνο για τόκους, το κράτος πρέπει να δώσει 13 δις ευρώ. Με μικρά έσοδα και περίπου 270 δις εναπομείναντα χρέη, η όλη ιστορία βαίνει χωρίς αμφιβολία προς οριστικό ναυάγιο. Στην εισήγηση για τον προϋπολογισμό του 2010 αναφέρεται: «Πρωταρχικός και άμεσος δημοσιονομικός στόχος του προϋπολογισμού είναι η μείωση του ελλείμματος κάτω από το 10% του ΑΕΠ και η συγκράτηση του ρυθμού αύξησης του δημόσιου χρέους. Για την επίτευξη του στόχου αυτού έχουν σχεδιασθεί και θα υλοποιηθούν σημαντικές παρεμβάσεις, τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και στο σκέλος των δαπανών, που αποβλέπουν στην αντιστροφή της πορείας επιδείνωσης των δημοσιονομικών δεικτών, με την ταυτόχρονη ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, τη δικαιότερη διανομή του εισοδήματος και την απαλλαγή του προϋπολογισμού από αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις».
Η απορία είναι εύλογη: Τι υπονοείται όταν επισημαίνεται ότι θα γίνουν παρεμβάσεις στο θέμα των δαπανών και κατά πόσο αυτό μπορεί να συμπορευτεί με την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας; Δεν σημαίνει αυτό περικοπές για να εξοικονομηθούν έσοδα, σε βάρος της απασχόλησης και των εργασιακών κεκτημένων; Στην εισήγηση διαβάζουμε επιπλέον: «Στον προϋπολογισμό του έτους 2010 τα καθαρά έσοδα προβλέπεται να διαμορφωθούν στο ύψος των 57.510 εκατ. ευρώ (53.650 τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού και 3.860 εκατ. ευρώ του ΠΔΕ). Σύμφωνα με την πρόβλεψη αυτή τα έσοδα διαμορφώνονται στο 23,5% του ΑΕΠ από 21,4% του έτους 2009. Και επίσης: «Η φορολογική πολιτική έτους 2010 στοχεύει στη σημαντική ενίσχυση των εσόδων και συμβάλλει στην αποκλιμάκωση του ελλείμματος». Ποια είναι όμως η πραγματικότητα εν έτη 2011; Τα έσοδα δεν ξεπέρασαν τα 50 δις. ευρώ και τα χρέη είναι πολλαπλάσια. Η δε ως τώρα φορολογική πολιτική της κυβέρνησης οδήγησε στην κλιμάκωση των αντιδράσεων από τους εργαζόμενους σε πολλούς κλάδους, που πλέον δεν ξέρουν ποιο θα είναι το μέλλον τους. Ο νέος προϋπολογισμός του 2011, από την άλλη, εδράζεται σε νέα δεδομένα και περικλείει προβλέψεις που μόνο δυσοίωνες είναι. Περιλαμβάνει, μεταξύ αλλων, πρόσθετα, εντός και εκτός «Μνημονίου», περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα, πρόσθετους φόρους και περαιτέρω περικοπές.
Που οδεύει λοιπόν η χώρα; Ας δούμε τι λέει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρωθυπουργός: «Έχουμε λάβει δύσκολα μέτρα. Ναι, είναι αυστηρά. Οι Έλληνες, νομίζω όλοι μας, βρισκόμαστε σε σοκ για ό,τι συνέβη και, παράλληλα, ο Ελληνικός λαός δήλωσε ότι αυτό γίνεται για τη χώρα μας. Σώζουμε τη χώρα μας από την χρεοκοπία, δεν θέλουμε την αναδιάρθρωση, δεν θέλουμε να χρεοκοπήσουμε. Ας πάρουμε μέτρα, ας δείξουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε». Αλήθεια, από πότε, κε Παπανδρέου, ο ελληνικός λαός στην πλειοψηφία του θεωρεί ότι αυτό που γίνεται, είναι «για το καλό του»; Τι είδους αυθαίρετα συμπεράσματα είναι αυτά; Και αν δεν είναι ξεκάθαρο το μήνυμα για νέες περικοπές και στον ιδιωτικό τομέα που ως τώρα δεν αποδέχεστε, τότε τι σημαίνει η έμμεση απειλή για λήψη μέτρων αντί χρεοκοπίας; Όμως ο πρωθυπουργός μας επιμένει: «Αποκλείεται να χρεοκοπήσουμε. Έχουμε δηλώσει ότι υπάρχει ένα πολύ ξεκάθαρο σχέδιο, το οποίο έχουμε επεξεργαστεί με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Είναι σε απόλυτη συμφωνία μαζί μας, για το ότι θα έχουμε μία αύξηση στο χρέος για τα επόμενα ένα με δύο χρόνια, αλλά μετά θα αρχίσει να μειώνεται, καθώς προχωρούμε και με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».
Συγκρατείστε αυτές τις δηλώσεις. Θα μας χρειαστούν για αργότερα. Η ενεργός εμπλοκή του ΔΝΤ και της ΕΕ, έχουμε ήδη δει τι αποτελέσματα έχει. Το γεγονός ότι ο κος Παπανδρέου πιστεύει ότι στα επόμενα δύο χρόνια θα υπάρξει θεαματική αλλαγή, παρά τα επιπρόσθετα βάρη στο δανεισμό από τα επιτόκια, δείχνει ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου καθένας λέει ότι θέλει και ουδείς αντιλαμβάνεται (πόσο μάλλον ο ίδιος ο πρωθυπουργός) την δυναμική των λέξεων. Θα επιβιώσουμε χάρη στο ευρώ, λέει ο κος Γιούνκερ. Πόσο όμως απηχεί την πραγματικότητα αυτή η δήλωση; Ειδικά σε μια εποχή όπου ορισμένες ηγέτιδες χώρες στην Ευρώπη όπως η Γερμανία σχεδιάζουν την δημιουργία νομισματικού άξονα χωρίς το ευρώ. Την εποχή όπου το ευρώ αποσταθεροποιείται και στην επιεικέστερη των περιπτώσεων έχει προκαλέσει έκρηξη των τιμών με ότι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές συναλλαγές.
Ως τελευταίος τροχός της αμάξης η Ελλάδα καλείται, σύμφωνα με τον κο Γιούνκερ, να στηριχθεί στο ευρώ, την ίδια στιγμή που η χώρα βουλιάζει καθημερινά από οικονομικής πλευράς και οι στόχοι της κυβέρνησης ανατρέπονται ο ένας μετά τον άλλο. Δεν είναι βέβαια μόνο η Ελλάδα, αλλά η Πορτογαλία και η Ισπανία. Και η ευρωζώνη που δέχεται τα πλήγματα το ένα μετά το άλλο βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Απλά δηλώσεις σαν αυτές του κου Γιούνκερ αποκαλύπτουν το μέγεθος της υποκρισίας και της δημιουργία φρούδων ελπίδων σε έναν λαό που από την μια μέρα στην άλλη πέφτει σε μαύρη απελπισία. Γιατί κανείς τους δεν σκέφθηκε πως ο κόσμος θα τα βγάλει πέρα. Γιατί πολύ απλά με παρόμοιες πομπώδεις υποστηρικτικές δηλώσεις δεν επιδιώκεται τίποτε άλλο παρά ο περαιτέρω υπνωτισμός του ελληνικού λαού που όσο δεν αντιδρά, τόσο τον προκαλούν.
