Με αρκετή χαρά διάβασα στον τοπικό τύπο (Χ.Ν. 3.7.08) ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι συλλέγουν και δημοσιεύουν αφηγήσεις επιζώντων από την Μάχη της Κρήτης όπως κάνει η συγγραφέας πρώην αντινομάρχης, Ιατρός, κα Πηνελόπη Ντουντουλάκη. Ωστόσο οι αφηγήσεις αυτές δεν είναι πάντα αξιόπιστες. Άρα: Η ευλογία, το φως και τα σημαντικά μηνύματα, της λεβεντιάς, της αλληλεγγύης, της ανιδιοτέλειας, της αγάπης, της Φιλοξενίας, της αυτοθυσίας και της αθόρυβης προσφοράς, που κατά την άποψη της συγγραφέα, πρέπει να διαφυλάξουμε ως ανεκτίμητη παρακαταθήκη στην καρδιά μας, μπορεί για ορισμένους να εντάσσονται στον χώρο των μυθευμάτων ή των μυθομανών.
Προσωπικά πάντως η παρουσίαση του 5ου επετειακού βιβλίου μου θύμισε πάρα πολλά, μεταξύ των οποίων και δύο μαντινάδες τις οποίες θυμάμαι εδώ και 67 χρόνια και τις οποίες παραθέτω.
Τον Μάιο στις είκοσι ήταν ημέρα Τρίτη
που έπεσαν οι γερμανοί στην μυρωμένη Κρήτη.
Κρήτη μας που σε βλέπαμε στα κάτασπρα ντυμένη
και ξάφνου τώρα σ’ είδαμε στα μαύρα βουτηγμένη.
Και τις παραθέτω για να διευκρινίσω:
Ότι οι παραπάνω μαντινάδες μαζί με άλλες τις οποίες δεν ενθυμούμε είχαν συνταχθεί από την Αθηνά χρα Εμ. Τερεζάκη, το γένος Κατσανεβάκη, κατοίκου Κολυμπαρίου και αποτελούσαν το δικό της «μoιρoλόι», γενικά για τη γερμανική εισβολή το 1941 και ειδικά για τρία πραγματικά γεγονότα. Το πρώτο και σοβαρότερο πραγματικό γεγονός ήταν: ο θάνατος του πρώτου της θείου και αδελφού της μητέρας της του Βασίλη Ψιττάκη, κατοίκου Ραπανιανών, της τότε κοινότητας Καμισιανών.
Ο άτυχος Ψιττάκης άφησε την χήρα μητέρα του και την ανύπαντρη αδελφή του στα χέρια της παντρεμένης αδελφής του και έφυγε για την Αλβανία και δεν ξαναγύρισε. Το δεύτερο πραγματικό γεγονός ήταν ο θάνατος ενός γείτονα της, του Γεωργίου Μπερτάκη, κατοίκου Μαραθοκεφάλας της τότε κοινότητας Σπηλιάς.
Ο άτυχος Μπερτάκης είχε γυρίσει από την Αλβανία με αναρρωτική άδεια όπως και ο Παύλος Βερναδάκης της παρουσίασης του βιβλίου, η οποία άδεια έληγε την ημέρα της εισβολής. Έτσι έφυγε από την Μαραθοκεφάλα το πρωί της εικοστής Μαΐου του 1941 για τα Χανιά και δεν ξαναγύρισε.
Το τρίτο πραγματικό γεγονός ήταν: Ότι μεταξύ των θυμάτων της πρώτης ημέρας της γερμανικής εισβολής ήταν και ο θάνατος δύο (;) ή τριών (;) ευελπίδων, οι οποίοι εφιλοξενούντο (;) μαζί με άλλους στην Ιερά Μονή Γωνιάς και οι οποίοι εντάχθησαν στα μοιρολόγια των τότε πονεμένων γυναικών ή και κορασίδων. Να σημειωθεί:
1. Ότι οι κάτοικοι των πεδινών περιοχών από το Κολυμπάρι μέχρι και τον Ταυρωνίτη, πριν από την γερμανική εισβολή, εγκαταλείπανε τα χωριά τους κατά τις βραδινές ώρες Φοβούμενοι τους συχνούς γερμανικούς βομβαρδισμούς.
2. Ότι οι γερμανική εισβολή, κατά την πρώτη μέρα, έγινε σε δύο Φάσεις :
Α. Η πρώτη Φάση άρχισε τις πρώτες πρωινές ώρες με τρομερό αριθμό βομβαρδιστικών και καταδιωκτικών αεροσκαφών τα οποία «εγάζωσαν» με βόμβες και πολυβολισμούς μόνο τις πεδινές περιοχές των τότε κοινοτήτων Κολυμπαρίου, Καμισιανών και Ταυρωνίτη.
Β. Η δεύτερη Φάση που κράτησε όλη την υπόλοιπη ημέρα και που αφορούσε την πτώση των αλεξιπτωτιστών ακολούθησε την πρώτη στην ίδια πιο πάνω περιοχή.
Με δεδομένα τα παραπάνω σε συσχετισμό με την στοιχειώδη λογική και την καλή πίστη θα μπορούσε να γίνει δεκτό:
Α. Ότι κατά την πρώτη Φάση οι κάτοικοι των παραπάνω κοινοτήτων και των πεδινών και των ημιορεινών περιοχών επροσπάθησαν να προστατευθούν από την αεροπορική επιδρομή.
Β. Ότι κατά τη δεύτερη Φάση, μόνο οι κάτοικοι των ημιορεινών περιοχών είχαν κάποια δυνατότητα να επιλέξουν κάποιο ασφαλέστερο καταφύγιο. Αντίθετα οι λιγοστοί κάτοικοι των πεδινών περιοχών και οι περαστικοί προς τα Χανιά, οι δυνατότητες να αλλάξουν θέσεις ήταν μηδαμινές έως ανύπαρκτες.
Έτσι στην τελευταία περίπτωση έπεσε ο άτυχος Μπερτάκης ο οποίος βρέθηκε εγκλωβισμένος κάτω από την γέφυρα του Ταυρωνίτη για να εκτελεστεί αργότερα.
Αντίθετα οι ευέλπιδες ευρέθησαν στην πρώτη Φάση στη λαγκαδιά που βρίσκεται Δυτικά της Μάνης για να βρεθούνε αργότερα διασκορπισμένοι σε θέση άμυνας στις Νότιες και Ν. Δυτικές πλευρές των τότε κοινοτήτων ΑΦράτων και Ροδοπού. Εκεί εντοπίσθηκαν από τους γερμανούς και εβλήθησαν πιθανότατα με όπλα καμπύλης τροχιά και εσκοτώθηκαν δύο ή τρία παιδιά από τα 300 που ήταν στο σύνολο, συμπεριλαμβανομένων ή μη και των αξιωματικών που τα συνόδευαν. Τα άτυχα αυτά παιδιά από ότι γνωρίζω τα έθαψαν ή στον Αστράτηγο ή στα Άσπρα Νερά, για να μεταφερθούν αργότερα τα οστά τους στην Ιερή Μονή Γωνίας προς φύλαξη και παράδοση σε πρώτη ευκαιρία στους οικείους τους.
Επειδή οι παραπάνω πράξεις (παραλαβή και παράδοση οστών ηρώων) είναι υψηλής σημασίας, υπολογίζω, ότι δεν μπορούσαν να γίνουν προφορικά ή με άκρα μυστικότητα από την Ιστορική Ιερά Μονή Γωνιάς. Άρα στα αρχεία της Μονής πρέπει να υπάρχουν κάποια έγγραφα από τα οποία θα αποδεικνύεται ποιοι παρέδωσαν τι σε ποιους και σε ποιους παρεδόθησαν.
Απ’ ότι θυμάμαι στα εγκαίνια του Μνημείου των Ευελπίδων που έγινε στο Β.Β Δυτικό μέρος της Μονής στις αρχές της 10ετίας του 1970 είδα στην πλάκα του μνημείου τρία ονόματα και άκουσα από τον κύριο ομιλητή να λέει: ότι από τους απόντες που τιμούσαμε οι δύο έπεσαν «ηρωικώς» στην Μάχη της Κρήτης και ο τρίτος κάπου στην Μέση Ανατολή γεγονός που δεν άκουσα τόσο ευχάριστα.
Ωστόσο το 1979 που ξαναπήγα στην εκδήλωση διαπίστωσα με μεγάλη μου λύπη ότι οι τρεις απόντες των εγκαινίων είχαν γίνει ούτε λίγο ούτε πολύ ένδεκα (11) γεγονός που κατά την άποψη μου αποτελούσε πρόκληση ιδιαζούσης μορφής και με υποχρέωσε καλώς ή κακώς να καταγγείλω την εκδήλωση σαν μια κακόγουστη κωμωδία η οποία έπρεπε να σταματήσει (Χ.Ν. 26.5.79). Έκτοτε δεν ξαναπήγα στις εκδηλώσεις, και ούτε ασχολήθηκα μ’ αυτές. Απλώς τις παρακολουθώ όπως τις εμφανίζουν τα εκάστοτε Μ.Μ.Ε. Εντούτοις θεωρώ υποχρέωσή μου να επανέλθω για δύο βασικούς λόγους:
Ο πρώτος λόγος είναι η παρουσία στην εκδήλωση του στρατηγού ε.α. κ. Κόρκα, ο οποίος σε ηλικία 19 ετών το 1941 ήταν ανάμεσα στους ευέλπιδες που έλαβαν μέρος (σε ποια) Μάχη της Κρήτης για να πει στους παρεβρισκόμενους ότι βρεθήκαμε εδώ χωρίς διαταγή, χωρίς να κατονομάσει με ποιανού την εντολή έφθασαν στην Κρήτη ή το πώς του φάνηκε το προσκλητήριο νεκρών που άκουσε (Χ.Ν. 23.5.08).
Ο δεύτερος λόγος είναι η διαβεβαίωση της κ. Ντουντουλάκη ότι θα προχωρήσει στην έκδοση και έκτου επετειακού βιβλίου. Εάν έτσι είναι τα πράγματα θα την παρακαλούσα μαζί με τις όποιες μαρτυρικές καταθέσεις να συμπεριλάβει (εάν δεν το έχει κάμει στις προηγούμενες εκδόσεις) και τα έγγραφα που υπάρχουν κατά την άποψή μας στο αρχείο της Ιστορικής Ιεράς Μονής Γωνιάς για να αποδειχθεί επιτέλους μετά από 67-68 χρόνια το ποιος εμπαίζει ποιον χωρίς να είναι υποχρεωμένη να διερευνήσει το γιατί εμπαιζόμεθα.
Ευχαριστώ για την Φιλοξενία.
Ιωάννης Κατσανεβάκης
Συνταξιούχος Γεωπόνος
