Του Ιωάννη Μ. Βαρβιτσιώτη*
Στις μέρες μας, λόγω της υψηλής προτεραιότητας που αποκτά το θέμα των σχέσεων Ε.Ε – Αφρικής, αλλά και υπό το φως της πρόσφατης πρότασης του Γάλλου προέδρου, κ. Νικολά Σαρκοζί για την δημιουργία μιας Μεσογειακής Ένωση, οι εξελίξεις που δρομολογούνται στη γειτονική μας Αίγυπτο, για την μετά Μουμπάρακ εποχή, θεωρούνται ύψιστης σημασίας. Ο Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος κυβερνά την χώρα από το 1981, είναι ήδη 80 ετών, ενώ τον τελευταίο καιρό, παρά τα ταξίδια του στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ, έχουν επιταθεί οι φήμες για την κατάσταση της υγείας του, πολλαπλασιάζοντας έτσι τα ερωτήματα για την διαδοχή του. Για την πληρέστερη εικόνα των κινδύνων που εγκυμονούνται αναφορικά με την μελλοντική κατεύθυνση της Αιγύπτου, θα πρέπει να σημειωθεί η ισχυρή και ολοένα διευρυμένη παρουσία στο πολιτικό σκηνικό των Αδελφών Μουσουλμάνων (Α.Μ).
Πρόκειται για μια ακραία ισλαμική οργάνωση, η οποία αναφέρεται ότι έχει δεσμούς με την Αλ Κάιντα και εκτός από την επιρροή της σε πολλά μουσουλμανικά κράτη, έχει διεισδύσει και στις ΗΠΑ, διακηρύττει δε ότι ο μοναδικός δρόμος είναι η Τζιχάντ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο φόβος επικράτησής τους στις δημοτικές εκλογές ανάγκασε την αιγυπτιακή κυβέρνηση – τον Φεβρουάριο του 2006 – να ανανεώσει την εντολή των δημοτικών συμβουλίων για δύο επιπλέον χρόνια, ώστε να αναβληθεί η διενέργεια δημοτικών εκλογών.
Είχαν, άλλωστε, προηγηθεί οι εκλογές του 2005 για την Κάτω Βουλή, στις οποίες οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι κατόρθωσαν να εκλέξουν 88 βουλευτές σε σύνολο 454. Εδώ και ένα χρόνο οι αρχές έχουν αναπτύξει εκστρατεία καταστολής της δράσεως των Α.Μ και έχουν συλλάβει τα περίπου 300 μέλη της οργάνωσης, τα οποία κρατούνται χωρίς να τους έχει επισήμως απαγγελθεί κατηγορία. Άλλωστε, διάφορες μη κρατικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα στην γειτονική χώρα παραβιάζονται ωμά. Ο Πρόεδρος Μουμπάρακ δεν έχει προχωρήσει σε ενέργειες, τουλάχιστον εμφανείς, που να εμπεριέχουν ενδείξεις ως προς την επιλογή του διαδόχου του. Με τα σημερινά δεδομένα, η επικρατέστερη εκδοχή θεωρείται ότι είναι ο δευτερότοκος γιός του, Τζαμάλ Μουμπάρακ, 44 ετών, τον οποίο διόρισε το 2002 αναπληρωτή γενικό γραμματέα του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (National Democratic Party – NDP), ήτοι τρίτο στην κομματική ιεραρχία. Η επιλογή αυτή έχει ωστόσο ένα αδύνατο σημείο.
Ο Τζαμάλ δεν προέρχεται από τις ένοπλες δυνάμεις, από τις τάξεις των οποίων προέρχονταν όλοι ανεξαιρέτως οι ηγέτες της Αιγύπτου, μετά την ανατροπή του βασιλιά Φαρούκ. Παρά ταύτα, αν η διαδοχή λάβει χώρα ζώντος του Μπουμπάρακ και οι συνθήκες στην περιοχή είναι ομαλές, θα επαναληφθούν τα παραδείγματα Άσαντ και Καντάφι, που επέβαλαν τους γιούς τους. Αλλιώς, πιο πιθανή θεωρώ την ανάληψη της ηγεσίας της Αιγύπτου από τον στρατηγό Ομάρ Σουλειμάν, επικεφαλής σήμερα όλων των μυστικών υπηρεσιών. Ο στρατηγός Σουλειμάν έλαβε μέρος στους πολέμους του 1956, του 1967 και του 1973 εναντίον του Ισραήλ, ενώ παράλληλα, με την στρατιωτική του δράση ανέπτυξε και διπλωματικές ικανότητες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ως διαπραγματευτής πέτυχε να αποκαταστήσει άριστες σχέσεις με το Σουδάν και σήμερα έχει αναλάβει το Παλαιστινιακό. Οι ΗΠΑ, με τις οποίες διατηρεί άριστες σχέσεις, θα έβλεπαν με πολύ καλό μάτι την ανάληψη της ηγεσία της Αιγύπτου από στρατηγό Σουλειμάν.
Φοβάμαι ωστόσο ότι, πέραν της όποια λύσεως επιλεγεί για το άμεσο μέλλον, αργά ή γρήγορα η Αίγυπτος κινδυνεύει να μετατραπεί σε ισλαμική δημοκρατία. Μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να μας ανησυχεί όλους. Γιατί θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις και σε άλλες χώρες του μεσογειακού Νότου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε ενδεχομένως, στο πλαίσιο και της ενίσχυσης της ευρωμεσογειακής συνεργασίας, να παίξει κάποιον αποτρεπτικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή.
*Ο κ. Ιωάννης Μ. Βαρβιτσιώτης είναι επικεφαλής των ευρωβουλευτών της ΝΔ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής» και πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας. Το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα στις 10 Φεβρουαρίου 2008.
