Ημερίδα στην Αθήνα για την επανένταξη των κρατουμένων και αποφυλακισμένων. Η Πολιτεία επιβάλλεται να δει με άλλο μάτι τους αποφυλακισμένους αναφορικά με την κοινωνική τους επανένταξη. Τι δήλωσαν οι συμμετέχοντες στην ημερίδα. Πολύ δύσκολη εξακολουθεί να είναι η κατάσταση με τους κρατούμενους και αποφυλακισμένους. Ειδικά οι τελευταίοι που επιθυμούν την κοινωνική τους επανένταξη, βρίσκονται συχνά αντιμέτωποι με μεγάλες δυσκολίες αναφορικά με την αποδοχή και απορρόφησή τους από την ίδια την κοινωνία.
Του Φίλιππου Ζάχαρη
Ο ρόλος της Πολιτείας που πρέπει να τους δει με άλλο μάτι ήταν το θέμα της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών Η ημερίδα με τίτλο «Κοινωνική επανένταξη Κρατουμένων. Καλές πρακτικές – Παρεμβάσεις: Κριτική Προσέγγιση», που πραγματοποίησε η Μη Κυβερνητική Οργάνωση PRAKSIS σε συνεργασία με το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) ΕΡΓΟΝ, προσπάθησε να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Στόχος της Ημερίδας, στην οποία συμμετείχαν σημαντικοί επιστήμονες με μεγάλη εμπειρία σε θέματα κράτησης και αποφυλάκισης, ήταν η ανάδειξη των σημαντικών ελλείψεων που υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά και η παρουσίαση καλών πρακτικών – παρεμβάσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στα σωφρονιστικά καταστήματα, κυρίως από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Είναι άραγε το κοινωνικό σύστημα ανοικτό για να αποδεχτεί στις τάξεις της τον αποφυλακισμένο και να τον κάνει να αισθανθεί ελεύθερος;
«Είναι δύσκολο να δείξεις σε κάποιον πώς να είναι ελεύθερος σε ένα σύστημα ανελεύθερο. Η επανένταξη έχει μια αμηχανία από την αρχή», ανέφερε ο Καθηγητής Εγκληματολογίας, κ. Γιάννης Πανούσης τονίζοντας παράλληλα πως «πρώτ’ απ’ όλα, θα πρέπει να απαντήσουμε με ειλικρίνεια σε κάποια ερωτήματα ως κοινωνία. Γιατί επανένταξη; Για ποιόν; Από ποιους και πώς; Επίσης, οφείλουμε να βρούμε μηχανισμούς αξιολόγησης των συστημάτων και των πρακτικών που ακολουθούνται. Η πολιτεία δε θα πρέπει να αρνείται την ευθύνη της απέναντι στους κρατούμενους και τα δικαιώματά τους. Ούτε να αρνείται το σημαντικό ρόλο του Δημόσιου Τομέα στην επανένταξη των αποφυλακισμένων μέσω της εργασιακής απορρόφησης στις υπηρεσίες του» κατέληξε ο κ. Πανούσης.
«Η κυρίαρχη φιλοσοφία στην Ελλάδα είναι αυτή της όσο το δυνατόν πιο ανώδυνης φυλάκισης για όλους, κρατούμενους και προσωπικό», τόνισε ο κ. Νίκος Κουλούρης, Εγκληματολόγος στο Κατάστημα Κράτησης Ανδρών Κορυδαλλού. Τον περισσότερο χρόνο οι κρατούμενοι παραμένουν αδρανείς και εκτεθειμένοι σε κινδύνους. Σίγουρα, αυτή δεν είναι η καλύτερη προετοιμασία για να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι ελεύθεροι. Έχουμε δρόμο μπροστά μας μέχρι να μετατραπεί η έννοια της αποφυλάκισης από εμπόδιο ζωής σε εφόδιο νομιμότητας»
Ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών και Πρόεδρος του νεοσύστατου ΝΠΙΔ «Επάνοδος», κ. Νέστωρ Κουράκης ανέφερε ότι από σχετικές έρευνες που έχουν γίνει, διαπιστώθηκε ότι το 1/3 των κρατούμενων σε φυλακές ανηλίκων, κάτι που εν πολλοίς όμως ισχύει για όλους, είχαν περάσει από κάποιο ίδρυμα πριν. Επίσης, εκτιμάται ότι τα 4/5 των ανθρώπων που βγαίνουν σήμερα από τα Ελληνικά Σωφρονιστικά Καταστήματα επιστρέφουν κάποια στιγμή στο μέλλον. «Η Επάνοδος» έχει ως κύριο στόχο την οργάνωση των διαδικασιών επανένταξης των αποφυλακιζομένων στην Ελλάδα.
Η δημιουργία τράπεζας πληροφοριών, η αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου, η προσπάθεια να δούμε τις πραγματικές ανάγκες του καθενός είναι οι βασικές προτεραιότητες της «Επανόδου». Επίσης, ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην ενημέρωση της κοινής γνώμης. Είναι προς το συμφέρον όλων μας, υπογράμμισε ο κος Κουράκης, «να δούμε τους ανθρώπους που βγαίνουν από τη φυλακή με διαφορετικό μάτι».
«Είναι καιρός να δούμε πίσω από τα θλιβερά στατιστικά επανένταξης. Είναι ώρα να κάνουμε κάτι για αυτά» υποστήριξε ο κ. Μιχάλης Μαυρής, Διδάκτωρ Εγκληματολογίας και Επιμελητής Κοινωνικής Αρωγής Πειραιά. Στη συνέχεια, ο ίδιος εξήγησε τη δουλειά και τα αποτελέσματά της υπηρεσίας του στον Πειραιά και αναφερόμενος στο θεσμό των εναλλακτικών μορφών έκτισης ποινών δήλωσε: «θα πρέπει να υποστηρίζονται ενεργά και όχι απλά να αντιγράφονται από το εξωτερικό».
Το δεύτερο μέρος της Ημερίδας, αφορούσε τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει από Μη Κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς ως μοντέλα καλής πρακτικής. Μίλησαν εκπρόσωποι από το ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ (κ. Τέντης Ιωάννης), τη ΜΚΟ Άρσις (κ. Σαλίχος Παύλος) και την Εύξεινη Πόλη (κα. Πετρίδη Χριστίνα). Σημειώθηκαν, μάλιστα, οι αδυναμίες του συστήματος να υιοθετήσει τα μοντέλα αυτά σε μια ευρύτερη κλίμακα.
Ο κ. Τζανέτος Αντύπας, Πρόεδρος της ΜΚΟ PRAKSIS δήλωσε ότι έχει έρθει ο καιρός για γενναίες πολιτικές αποφάσεις από τη μεριά του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Θα πρέπει να υπάρχει ευκολότερη πρόσβαση των οργανώσεων και των φορέων που μπαίνουν και παρεμβαίνουν στα καταστήματα κράτησης. Οι φυλακές δεν είναι κλειστό φρούριο. Αντίθετα, είναι αναγκαίο οι κρατούμενοι να προετοιμάζονται για την ομαλή επανένταξή τους με διαδικασίες που σέβονται τα δικαιώματά τους και βοηθούν στην άρση του στίγματος και των αδικιών, που σε πολλές περιπτώσεις ήταν οι παράγοντες εκείνοι που τους έστρεψαν στη φυλακή.
«Ως αισιόδοξος άνθρωπος, πιστεύω πως οι διαδικασίες επανένταξης μπορούν να βελτιωθούν μέσα στα καταστήματα κράτησης. Το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που ασχολούνται με μεράκι και επιστημονικά εργαλεία είναι άκρως ενθαρρυντικό» δήλωσε στο κλείσιμο της εκδήλωσης ο Διευθυντής Κατάρτισης του ΕΡΓΟΝ ΚΕΚ, κ. Γιάννης Ξυλούρης. «Η σημερινή Ημερίδα είναι ένα τέτοιο επιτυχημένο παράδειγμα ότι τα πράγματα μπορούν να βελτιωθούν. Τώρα σειρά έχει η ίδια η Πολιτεία. Άλλωστε, όπως λένε και οι παλιότεροι, πες – πες η φωνή, θα φυτρώσει το αυτί!».
