Ποιος φταίει για την κατάσταση στην Ελλάδα, πώς μπορεί να σωθεί η χώρα από την κρίση και ένας σχολιασμός για το εκλογικό αποτέλεσμα.
Από τότε μου ξεκίνησε η κρίση στην Ελλάδα, έχουμε ακούσει πάρα πολλά για το τι είναι κακό αναφορικά με οτιδήποτε ελληνικό. Κάποιες από αυτές τις κατηγορίες είναι αληθινές, κάποιες όχι – αλλά όλες είναι εκτός θέματος. Ναι, υπάρχουν πολλές αποτυχίες στην ελληνική οικονομία, την πολιτική και την κοινωνία. Αλλά δεν είναι αυτές που προκάλεσαν την κρίση που διαλύει την Ελλάδα και απειλεί να μεταδοθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Όχι, οι αιτίες αυτής της καταστροφής βρίσκονται βορειότερα, στις Βρυξέλες, την Φρανκφούρτη και το Βερολίνο, όπου οι αξιωματούχοι δημιούργησαν ένα βαθύτατα προβληματικό – και πιθανότατα μοιραίο – νομισματικό σύστημα, διογκώνοντας αργότερα τα προβλήματά του αντικαθιστώντας την ανάλυση με την ηθικολογία. Και η λύση για αυτήν την κρίση, αν υπάρχει, θα πρέπει να προέλθει από αυτά τα μέρη.
Λοιπόν, σχετικά με τις αποτυχίες της Ελλάδας: Η Ελλάδα έχει όντως τρομερή διαφθορά και φοροδιαφυγή, και η ελληνικές κυβερνήσεις είχαν το συνήθειο να ζουν πέραν από τις δυνατότητές τους. Πέρα από αυτό, η ελληνική παραγωγικότητα είναι χαμηλά σε σχέση με τα Ευρωπαϊκά standards – περίπου 25% χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ε.Ε.. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι αντίστοιχα και στην Αμερική, η παραγωγικότητα στο Μισισίπι είναι αντίστοιχα χαμηλή σε σχέση με τα Αμερικανικά δεδομένα – και μάλιστα περίπου κατά αυτό το ποσοστό.
Από την άλλη βέβαια, πολλά πράγματα που ακούτε για την Ελλάδα, απλώς δεν είναι αλήθεια. Οι Έλληνες δεν είναι τεμπέληδες – αντιθέτως εργάζονται περισσότερες ώρες από ότι σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι και πολύ περισσότερες ώρες από ότι οι Γερμανοί συγκεκριμένα. Ούτε έχει ένα τεράστιο κράτος πρόνοιας, όπως ισχυρίζονται οι συντηρητικοί. Οι κρατικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι σημαντικά χαμηλότερες από ότι ας πούμε στη Σουηδία ή τη Γερμανία, χώρες που έχουν χειριστεί την κρίση αποτελεσματικά μέχρι σήμερα.
Τότε γιατί η Ελλάδα έμπλεξε σε τέτοιους μπελάδες; Εξαιτίας του Ευρώ.
Δεκαπέντε χρόνια πριν, η Ελλάδα μπορεί να μην ήταν παράδεισος, αλλά δεν ήταν σε κρίση. Η ανεργία ήταν ψηλά αλλά όχι καταστροφική, και η χώρα μπορούσε να βγαίνει στις αγορές, κερδίζοντας αρκετά από τις εξαγωγές, τον τουρισμό, τη ναυτιλία και άλλες πηγές, ώστε να μπορεί παράλληλα να πληρώνει για τις εισαγωγές της.
Μετά η Ελλάδα μπήκε στο Ευρώ και συνέβη κάτι τραγικό:
Οι άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν ότι η Ελλάδα ήταν ασφαλής για επενδύσεις. Ξένα κεφάλαια μπήκαν στην Ελλάδα, πολλά από αυτά χρηματοδοτώντας τα ελλείμματά της. Η οικονομία άνθισε – ο πληθωρισμός ανέβηκε – και η Ελλάδα έγινε μη ανταγωνιστική. Για να είμαστε δίκαιοι, οι Έλληνες σπατάλησαν την πλειοψηφία αυτών των κεφαλαίων που πλημύρισαν την ελληνική οικονομία, αλλά το ίδιο έκαναν όλοι οι άλλοι που πιάστηκαν στη φούσκα του Ευρώ.
Και μετά η φούσκα έσκασε, κάνοντας τα δομικά σφάλματα στην αρχιτεκτονική του ευρώ να είναι πλέον προφανή.
Αναρωτηθείτε γιατί το δολάριο λειτουργεί στην Αμερική, χωρίς τις περιφερειακές κρίσεις που πλήττουν σήμερα την Ευρώπη. Η απάντηση είναι ότι η Αμερική έχει μία ισχυρή κεντρική κυβέρνηση, και οι ενέργειές της παρέχουν στην ουσία (άμεσες) αυτόματες διασώσεις για τις πολιτείες που έχουν πρόβλημα.
Σκεφτείτε, ας πούμε, να έπρεπε η Φλόριντα να βρει χρήματα για την πρόνοια και την υγεία από μόνη της, έχοντας υποστεί τεράστια μείωση εσόδων λόγω της κρίσης με τα στεγαστικά. Ευτυχώς για τη Φλόριντα, η Ουάσινγκτον παρέχει τρομερή βοήθεια, σε μία κλίμακα μάλιστα που στην Ευρώπη ούτε το ονειρεύονται!
Η Ελλάδα, αν και δεν είναι αναμάρτητη, είναι βασικά σε μπελάδες λόγω της αλαζονείας των Ευρωπαίων αξιωματούχων, κυρίως από τις πλουσιότερες χώρες, που νομίζουν ότι μπορούν να έχουν ενιαίο νόμισμα χωρίς μία κεντρική κυβέρνηση. Και αυτοί οι ίδιοι αξιωματούχοι, έχουν κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα, εμμένοντας στη λογική ότι το πρόβλημα που έχει σήμερα το ενιαίο νόμισμα προέρχεται αποκλειστικά από την ανεύθυνη συμπεριφορά των νοτίων, και πως όλα μπορούν να επιλυθούν αν οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να υποφέρουν ακόμα περισσότερο.
Έτσι ερχόμαστε στο αποτέλεσμα των Ελληνικών εκλογών που τελικά δεν έλυσε τίποτα. Ο κυβερνητικός συνασπισμός μπορεί να κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία, αλλά οι Έλληνες δεν μπορούν να βγουν από αυτήν την κρίση ούτως οι άλλως.
Ο μοναδικός τρόπος για να σωθεί ίσως – ίσως – το Ευρώ είναι αν οι Γερμανοί και η ΕΚΤ συνειδητοποιήσουν ότι είναι αυτοί οι ίδιοι πρέπει να αλλάξουν συμπεριφορά, να ξοδέψουν περισσότερα και ναι να δεχθούν υψηλότερο πληθωρισμό. Αν δεν γίνει αυτό τότε η Ελλάδα θα περάσει στην ιστορία ως θύμα ύβρεων των άλλων λαών (« Greece will basically go down in history as the victim of other people’s hubris»).
