«Με τις έως σήμερα δυνατότητες, που έχουμε ως κράτος, είτε στη διαδικασία παροχής ασύλου, είτε στη χωρητικότητα των κέντρων υποδοχής, φιλοξενίας και κράτησης μεταναστών, ριζική και ουσιαστική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν μπορεί να υπάρξει», τονίζει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μανώλης Όθωνας.
Μιλά για επιλογή γενικευμένης σύγκρουσης, με αφορμή την υπόθεση της Νομικής Σχολής, χαρακτηρίζει αναπόφευκτο λάθος, από αμέλεια, την εμπλοκή της μητέρας της Γερμανίδας, που συνελήφθη για την υπόθεση της τρομοκρατίας, και ζητεί την κατανόηση όλων σε τέτοια λάθη.
Επιπλέον, ο κ. Όθωνας βεβαιώνει ότι η κατασκευή τού φράχτη στον Έβρο θα προχωρήσει, όπως έχει αποφασιστεί, προσθέτει, ωστόσο, πως εξετάζονται και άλλες εναλλακτικές λύσεις πέραν της αξιοποίησης των «παροπλισμένων» στρατοπέδων για τη διαμονή των μεταναστών.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Όθωνα έχει ως εξής:
Κύριε υφυπουργέ, πώς αποτιμάτε την υπόθεση της Νομικής Σχολής σήμερα;
Η κυβέρνηση εξαρχής, εν αντιθέσει με πολλούς που είχαν επιλέξει το συγκεκριμένο γεγονός, ως αφορμή γενικευμένης σύγκρουσης, χάραξε μία γραμμή ψυχραιμίας, αλλά και αποφασιστικότητας. Λειτούργησε με στόχο την προάσπιση της έννομης τάξης, του σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών, αλλά και την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος. Θεωρώ ότι το αποτέλεσμα μάς δικαιώνει, όχι μόνο γιατί αποκαλύφθηκαν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο όσοι επιδόθηκαν σε αυτή την πρωτοφανώς επιπόλαιη άσκηση πολιτικής και κομματικής δραστηριότητας στις πλάτες της κοινωνίας και σε βάρος δυστυχισμένων ανθρώπων, αλλά και γιατί αυτή η ιστορία τελειώνει χωρίς βία, χωρίς αίμα, χωρίς συγκρούσεις, χωρίς παραβίαση του πανεπιστημιακού ασύλου. Ελπίζω όλοι να έβγαλαν, έστω κι εκ των υστέρων, χρήσιμα συμπεράσματα. Η πατρίδα μας δεν αντέχει τέτοιου είδους πειραματισμούς.
Πώς εκτιμάτε τις ως τώρα αντιδράσεις για την κατασκευή του φράχτη στον Έβρο; Είναι ενθαρρυντικές στην πλειονότητά τους ή μπορεί να αποτελέσουν και την αφετηρία τροποποίησης των αρχικών σχεδίων κατασκευής του φράχτη;
Η απόφασή μας για την κατασκευή του φράχτη στα χερσαία σύνορά μας στον Έβρο είναι απόφαση και ισχυρού συμβολισμού, αλλά και επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των μεταναστευτικών εισροών. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών ανταποκρίνεται θετικά σε αυτήν την επιλογή κι αυτό για εμάς είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Δεν αποτέλεσε, όμως, και δεν αποτελεί αποκλειστικό κριτήριο των επιλογών μας. Δεν κάνουμε δημοσκοπικού τύπου πολιτική. Υπηρετούμε με ευθύνη τις ανάγκες της χώρας και την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών μας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η κατασκευή του φράχτη θα προχωρήσει, όπως ακριβώς έχει εξαγγελθεί και έχει αποφασιστεί.
Με την πλευρά της Τουρκίας είχατε επίσημη προφορική ή γραπτή επαφή και ανταλλαγή απόψεων για το πώς, πού και αν πρέπει να κατασκευασθεί αυτός ο φράχτης;
Ο τρόπος φύλαξης και ελέγχου των συνόρων μας είναι αποκλειστική ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης. Είναι άσκηση θεμελιώδους κυριαρχικού μας δικαιώματος και δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης ούτε καν συνεννόησης με κανέναν. Εμείς το μόνο που κάναμε είναι να διαμηνύσουμε και να εξηγήσουμε ότι αυτή μας η απόφαση δεν στρέφεται εναντίον της Τουρκίας, αλλά έχει να κάνει αποκλειστικά με τον αυστηρότερο έλεγχο σε ένα ευαίσθητο σημείο των συνόρων μας για το συγκεκριμένο θέμα, δηλαδή την παράνομη είσοδο μεταναστών. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο.
Έχουν η Ελλάδα και οι αρχές της «Φρόντεξ» στοιχεία για οργανωμένη διακίνηση ανθρώπων από Τούρκους;
Εμείς θα επιμείνουμε να θεωρούμε, σε ένδειξη καλής θέλησης και καλής πίστης έναντι της Τουρκίας, ότι και αυτοί καλούνται να διαχειριστούν, ως χώρα, ένα δύσκολο ζήτημα, παρόμοιο με αυτό που καλούμαστε να διαχειριστούμε κι εμείς. Η Τουρκία δεν είναι ούτε χώρα αφετηρίας μεταναστών ούτε χώρα τελικού προορισμού. Είναι χώρα διέλευσης, προκειμένου τα συγκεκριμένα μεταναστευτικά ρεύματα να περάσουν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Υπό αυτή την έννοια, εμείς εξακολουθούμε να επιδεικνύουμε συνέπεια και επιμονή στο να υπάρξουν πιο αποτελεσματικές συνέργειες στην από κοινού αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.
Είναι πιο εύκολη η συνεννόηση της Ελλάδας με την Τουρκία, με την κυβέρνηση Ερντογάν, ή μήπως η συγκεκριμένη κυβέρνηση, επειδή δεν έχει τη στήριξη των στρατιωτικών, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το κύμα των λαθρομεταναστών;
Εμείς συνεργαζόμαστε για την προώθηση και επίλυση ζητημάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος με την εκάστοτε τουρκική κυβέρνηση, συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους, με προσήλωση στην εφαρμογή των διεθνών συνθηκών και στην προώθηση του εθνικού μας συμφέροντος.
Ποιo θεωρείτε ότι είναι το κυριότερο πρόβλημα στη διακίνηση των λαθρομεταναστών;
Αν θέλει κανείς να κωδικοποιήσει τα αίτια, που οδήγησαν στη σημερινή, πολύ δύσκολη, κατάσταση στο θέμα διαχείρισης του μεταναστευτικού προβλήματος στην πατρίδα μας, θα πρέπει να αναφερθεί κυρίως στα εξής στις ανεξέλεγκτες εισροές και στην -μέχρι την πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη- μη λειτουργική και μη αποτελεσματική διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου. Επιπλέον, στην παντελή έλλειψη χώρων υποδοχής, φιλοξενίας και κράτησης και στη μη αποτελεσματική και στον τομέα αυτόν έμπρακτη αναγνώριση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι διαχειριζόμαστε, ως εμπροσθοφυλακή της Ευρώπης, ένα πολύ δύσκολο θέμα που υπερβαίνει τις δυνατότητές μας και χρειάζεται, χωρίς άλλες υποκρισίες, μία ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης.
Έχει καθυστερήσει το ζήτημα της δημιουργίας κέντρων υποδοχής σε στρατόπεδα, ή μήπως δεν το ανακοινώνετε για να μην υπάρξουν αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες;
Δεν θεωρώ ότι έχουμε καθυστερήσει. Αντίθετα, με πολύ γρήγορους ρυθμούς εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές επιλογές με κριτήρια τον χρόνο, το κόστος και την καταλληλότητα των υποδομών και ολοκληρώνουμε σύντομα τη διαδικασία με τελικές αποφάσεις υλοποίησης των συγκεκριμένων χώρων υποδοχής και φιλοξενίας.
Πότε υπολογίζετε ότι θα λειτουργήσει το πρώτο κέντρο υποδοχής σε στρατόπεδο και ποιος θα είναι ο αριθμός των λαθρομεταναστών, που θα φιλοξενηθούν στα κέντρα υποδοχής;
Φιλοδοξούμε έως το τέλος του τρέχοντος εξαμήνου να είναι σε διαδικασία διαμόρφωσης χώροι πρώτης υποδοχής και φιλοξενίας του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού χωρητικότητας ως μια πρώτη φάση υλοποίησης του συνολικού μας σχεδίου.
Έχουν διατυπωθεί επίσημα αιτιάσεις ευρωπαϊκών χωρών για τη μη χορήγηση ασύλου σε μετανάστες από την Ελλάδα;
Πράγματι, υπάρχουν πολλές αιτιάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη μέχρι τώρα μη λειτουργική διαδικασία εξέτασης αιτημάτων ασύλου. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και του Γιώργου Παπανδρέου επεξεργάστηκε και ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο Προεδρικό Διάταγμα για το μεταβατικό διάστημα μέχρι την ψήφιση και εφαρμογή του ίδιου νόμου, που ήδη ολοκληρώθηκε. Η νέα αυτοτελής υπηρεσία ασύλου, την οποία προβλέπει ο νόμος, που ψηφίστηκε πριν από λίγες μέρες στη Βουλή δίνει οριστική απάντηση στις αιτιάσεις, αλλά και στο πρόβλημα.
Ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μ. Χρυσοχοϊδης είχε δεσμευθεί ότι θα «καθαρίσει» το ιστορικό κέντρο της Αθήνας από τους χιλιάδες λαθρομετανάστες, που το έχουν καταλάβει. Ζουν εκεί, πράγματι, 250.000 λαθρομετανάστες και δεν μπορεί η Πολιτεία να τους αντιμετωπίσει, ή δεν υπάρχει βούληση για να μη δημιουργηθεί αλλού πρόβλημα;
Η αλήθεια είναι ότι με τις έως σήμερα δυνατότητες, που έχουμε ως κράτος, είτε στη διαδικασία παροχής ασύλου, είτε στη χωρητικότητα των κέντρων υποδοχής, φιλοξενίας και κράτησης, ριζική και ουσιαστική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν μπορεί να υπάρξει. Πράγματι, οποιαδήποτε επιχείρηση θα ανακούφιζε μια συγκεκριμένη περιοχή, πιθανότατα όμως, για να μην πω βεβαιότατα, θα μετέφερε το πρόβλημα σε μια άλλη περιοχή.
Πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι αξιωματικοί της Αστυνομίας κάλυπταν ακόμα και λειτουργία εργαστηρίων παρασκευής ναρκωτικών, ενώ ένας είχε εντοιχίσει για στολίδι στο σπίτι του και αρχαιότητες. Εντέλει, πώς λειτουργεί η ελληνική αστυνομία;
Είναι, δυστυχώς, κοινή διαπίστωση ότι η διαφθορά είναι σύμπτωμα και φαινόμενο, που ενδημεί σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό και μάλιστα για πολλά χρόνια σε πολλούς τομείς δημόσιας δραστηριότητας. Προφανώς, η αστυνομία δεν αποτελεί εξαίρεση. Πιστεύω όμως, ότι και σε αυτόν τομέα, με τη λειτουργία της υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων, με την αυστηροποίηση των σχετικών διαδικασιών και κυρίως με την συνειδητοποίηση από πλευράς των ίδιων των αστυνομικών ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ανοχής, ή συμβιβασμού στο κρίσιμο αυτό θέμα, η κατάσταση βελτιώνεται. Περιπτώσεις υπήρχαν και θα υπάρχουν, αυτό μάλλον είναι αναπόφευκτο. Ο στόχος είναι αυτά τα περιστατικά να είναι συνεχώς μειούμενα, εντοπιζόμενα και τιμωρούμενα παραδειγματικά.
Εκτιμάτε ότι έγινε λάθος από δόλο, από βαριά αμέλεια, ή μικροπταίσμα στην περίπτωση της Γερμανίδας μητέρας της συλληφθείσας για εμπλοκή στην τρομοκρατία; Σε κάθε περίπτωση έχει ληφθεί κάποιο μέτρο για όποιον αξιωματικό, ή κατώτερο, ευθύνεται, αν βέβαια ευθύνεται;
Είναι προφανές ότι στο συγκεκριμένο θέμα, υπήρξε αστοχία, λάθος χειρισμός. Και ελπίζω ότι υπάρχει η κατανόηση ότι τα λάθη, ιδιαίτερα όταν οφείλονται σε αμέλεια και μάλιστα σε περιπτώσεις ιδιαίτερης επιχειρησιακής έντασης, κάποιες φορές είναι αναπόφευκτα. Όμως, σήμερα χρειάζεται περισσότερη υπευθυνότητα σε τόσο κρίσιμα και ευαίσθητα θέματα.
Για τον λόγο αυτό, υπήρξε η άμεση αντίδραση από πλευράς του κυρίου υπουργού, που υπενθύμισε με απόλυτο τρόπο την προτεραιότητα του σεβασμού των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των πολιτών, αλλά και την πλήρη απαγόρευση μετάδοσης οποιασδήποτε πληροφορίας με οποιοδήποτε τρόπο καθόλη τη διάρκεια μίας εν εξελίξει επιχείρησης μέχρι την ολοκλήρωσή της και την πλήρη επαλήθευση όλων των στοιχείων.
