Μέσα σε μια φεγγαρόλουστη βραδιά, με μια μουσική πανδαισία και σε μια πατριωτική έξαρση στην εσπερίδα, που οργάνωσε ο Σύλλογος Αγωνιστών και Φίλων της Μάχης του Γαλατά το βράδυ του Σαββάτου 16/8, στην αυλή της πατρικής οικίας του Μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη – αποκτηθείσης από το Δήμο Νέας Κυδωνίας – για να στεγάσει Μουσείο με εκθέματα της οικογένειας, ο στενός μας συνεργάτης κ. Φωκίων Βερυκάκης απευθυνόμενος στους πολυπληθείς συμμετασχόντας συγχωριανούς και φίλους του Μεγάλου Μίκη είπε:
Αγαπητοί λάτρεις του μουσικού πολιτισμού μας, με αγάπη, συγκίνηση και υπερηφάνεια συμμετέχουμε όλοι μας στην πραγματοποιούμενη σήμερα εκδήλωση υπό του Συλλόγου Αγωνιστών και Φίλων της Μάχης του Γαλατά, προκειμένου να αναδειχθεί και να προβληθεί η πατρική οικία του συγχωριανού μας Μεγάλου Μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ως ένας παγκόσμιος πολιτιστικός και πολιτισμικός φάρος, τον οποίο θα επισκέπτονται οι μουσικόφιλοι όλοι του κόσμου.
Ας παρακολουθήσουμε την ανατολή και το μεσουράνημα αυτού του χαρισματικού ανθρώπου.
- Ο καταξιωμένος μουσικοσυνθέτης γεννήθηκε το 1925 στη Χίο και λόγω της ιδιότητας του πατέρα του – αρχικά Ανώτερος Υπάλληλος του Υπουργείου Εσωτερικών και μετέπειτα Νομάρχης – πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε διάφορες πόλεις της ελληνικής επαρχίας.
- Στην Τρίπολη, μόλις 17 ετών, δίνει την παρθενική του Συναυλία, παρουσιάζοντας το έργο του Κασσιανή και παίρνει ενεργός μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών Γερμανών. Στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Ιταλούς και βασανίζεται.
- Το 1950 αποφοιτά από το Ωδείο Αθηνών με δίπλωμα στην αρμονία, αντίστιξη και φούγκα.
- Το 1954 πηγαίνει με υποτροφία στο Παρίσι – στην πόλη του φωτός – και σπουδάζει μουσική ανάλυση. Το 1960 επιστρέφει στην Ελλάδα.
- Έχει ήδη μελοποιήσει τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου, που σηματοδοτεί την «στροφή» του προς το λαϊκό τραγούδι. Συνθέτει δεκάδες κύκλους τραγουδιών, που βρίσκουν βαθύτατη απήχηση μέσα στον ελληνικό λαό.
- Το 1962 δίνει ευγενώς υπέρ των Κρητών φοιτητών Συναυλία, στο θέατρο «Κεντρικό» της Αθήνας, που αποτελεί την πρώτη δημόσια εμφάνισή του, κατά την επιστροφή του από την Ευρώπη. Τα τραγούδια ερμηνεύει η ανεπανάληπτη Νάνα Μούσχουρη.
- Την ίδια εποχή εκλέγεται Βουλευτής της ΕΔΑ. Το 1963 υπήρξε συνιδρυτής της νεολαίας Λαμπράκη. Την 21 Απριλίου 1967 περνά στην παρανομία και απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση κατά της Δικτατορίας στις 23 Απριλίου. Τον Μάιο του 1967 ιδρύει μαζί με άλλους την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση κατά της Δικτατορίας, το ΠΑΜ. Αμφοτέρων των παραπάνω οργανώσεων εκλέγεται Πρόεδρος.
- Συλλαμβάνεται, βασανίζεται και η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται επικίνδυνα.
- Οι συναυλίες του γίνονται βήμα διαμαρτυρίας και διεκδίκησης και για τους άλλους λαούς, που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
- Πολλές φορές έπαιξε τον ρόλο του άτυπου πρεσβευτή μεταξύ της Ισραηλινής Κυβέρνησης και της Παλαιστινιακής Αρχής.
- Το 1974 μετά την πτώση της Δικτατορίας γυρίζει στην Ελλάδα. Συνθέτει πάντα μουσική.
- Δίνει πολλές Συναυλίες τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό, μεταξύ των οποίων και στο Στάδιο της Έλενας Βενιζέλου στα Χανιά, που ήταν πραγματικά, μια μουσική πανδαισία.
- Παράλληλα συμμετέχει στα κοινά, είτε ως απλός πολίτης, είτε ως βουλευτής, 1981 – 86 και 1989 – 92, είτε ως Υπουργός Επικρατείας 1990 – 92.
- Το 1983 του απονέμεται το βραβείο Λένιν για την Ειρήνη και το 2005 το Ρωσικό βραβείο «Διάλογος των Πολιτισμών».
- Σε συνεντεύξεις του υποστηρίζει τη δημιουργία επιτροπών ελληνοτουρκικής φιλίας στην Ελλάδα και στην Τουρκία με την συμμετοχή πνευματικών ανθρώπων.
- Παράλληλα αγωνίζεται και για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε άλλες χώρες και κυρίως στις Βαλκανικές.
- Ομοίως αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα στο εξωτερικό και παίρνει δυναμικά θέση σε όλα τα επίκαιρα σημαντικά γεγονότα, όπως βομβαρδισμοί στην Γιουγκοσλαβία, πόλεμος στο Ιράκ κλπ κλπ.
- Το 2000 ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ της Ειρήνης, με την υποστήριξη προσωπικοτήτων, φορέων και απλών ανθρώπων από όλο τον κόσμο.
- Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε όλα τα είδη της μουσικής: Όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα, χορωδιακή εκκλησιαστική μουσική, μουσική για αρχαίο δράμα, για θέατρο, για κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι και μετασυμφωνικά έργα.
- Επίσης έχει γράψει πολλά βιβλία, που έχουν μεταφρασθεί σε διάφορες γλώσσες.
Οπωσδήποτε στην μουσική παραγωγή και δημιουργία του Θεοδωράκη, έπαιξε κάποιο ρόλο η παραδοσιακή Κρητική μουσική, όπως το Κρητικό συρτάκι, που ο μεγάλες συνθέτης επένδυση το κινηματογραφικό έργο «Ζορμπάς ο Έλληνας» κ.λ.π.
Ο Γκυ Βάγκνερ καθηγητής, συγγραφέας, δημοσιογράφος, διευθυντής της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας στο Λουξεμβούργο κατά το 1995 και του Θεάτρου Esch, είναι ο σημαντικότερος βιογράφος του εθνικού μας Συνθέτη. Όλα τα παραπάνω αναφερθέντα, καταξιώνουν, αναβιβάζουν, αναδεικνύουν, προβάλλουν και επιβάλλουν τον ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ως τον αδιαφιλονίκητο εργάτη και θεράποντα της τέχνης της μουσικής – του σημαντικότερου κλάδου του λαϊκού μας πολιτισμού – στις κατοπινές γενεές και στην παγκόσμια κοινότητα.
Ασφαλώς ο αμίμητος ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ στην Ακρόπολη των Αθηνών, το Ολυμπιακό Πνεύμα, που εκπορεύεται από την ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ και οι Ουρανομή(ι)κης Κρητικός ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ καθιστούν την Ελλάδα μας, όχι μόνο γνώριμη, αλλά και σεβαστή στους λαούς της Οικουμένης.
Φωκίων Θ. Βερυβάκης
Επίτιμος Διευθυντής του Πολυτεχνείου Κρήτης
