Η επίσκεψη στα δυο νεκροταφεία των νεκρών της μάχης της Κρήτης, δεν αποτελεί μόνο ευκαιρία για τον επισκέπτη να γνωρίσει από κοντά τις ανθρώπινες θυσίες, να μιλήσει με τον εαυτό του σε κατάσταση περισυλλογής, αλλά και να νιώσει έστω μια μικρή ικανοποίηση για την τιμή που επιφύλαξαν οι με όποιον τρόπο δημιουργοί τους σ’ αυτούς τους νεκρούς.
Μιλώ για το Συμμαχικό Νεκροταφείο της Σούδας και για το Γερμανική στη θέση Μάλεμε. Από το ένα μέρος η φύση – ιδιαίτερα στο Συμμαχικό – από το άλλο η λιτή και απέριττη διάταξη και αρχιτεκτονική, καθιστούν αυτά τα νεκροταφεία μνημεία ανθρώπινα και καθ’ όλα σεβαστά.Εδώ οι νεκροί αναπαύονται φυλασσόμενοι και δεν κατατρώγονται από αρουραίος ούτε αντιμετωπίζουν την εφευρετικότητα είτε κλεπτών είτε προκλητικών αυτοσχέδιων σχεδιαστών.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως τα κοιμητήρια όχι μόνο δεν ενοχλούν πάντοτε, αλλά είναι δυνατόν να είναι όχι μόνο φιλικά, αλλά κατά περίπτωση και επισκέψιμα. Επειδή σ’ αυτόν τον τόπο οι μακαρίτες και οι συγγενείς τους συστηματικά δεινοπαθούν, σκέφτομαι πως κάποια Διαδημοτικά ή Νομαρχιακά Κοιμητήρια αυτής της φιλοσοφίας και αυτού του ρυθμού, μπορούν να δώσουν στο πρόβλημα λύση.
Πού θα είναι; Εκτός πόλεως. Θα φυλάσσονται και φυσικά θα μπορούν να πραγματοποιούνται όλες οι θρησκευτικές πράξεις, τελετουργίες ή τελετές. Εφόσον, μάλιστα, η προαιρετική αποτέφρωση ακόμη δεν έχει γίνει αποδεκτή, η σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος αποτελεί ανάγκη επιτακτική. Για να μην είναι οι νεκροί μας βάρος, για να μη μας τρώνε οι ποντικοί.
ΦΩΤΗΣ
