Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΙΑΖΗ
Το αν η σχολική εκπαίδευση σε όλη τα κλιμάκιά της πρέπει να προσφέρεται από την Πολιτεία δωρεάν σε όλα τα παιδιά, τους νέους με μόνη προϋπόθεση τις πνευματικές ικανότητες τους ή να προσφέρεται στους έχοντες την οικονομική δυνατότητα για να την «αγοράσουν» (δίδακτρα, φροντιστήρια, συγγράματα, έξοδα παραμονής εκτός τόπου κατοικίας οικογένειας κλπ), ή, έστω, σε ελάχιστες μειοψηφίες με ξεχωριστές πνευματικές ικανότητες (ιδιοφυίες εξαρτάται από τη φιλοσοφία ή τα συμφέροντα) του εν ισχύει καθεστώτος το πώς θέλει, βλέπει, προσδιορίζει τους παράγοντες της χώρας για άνοδο, πρόοδο, για ευτυχισμένη, γενικά, την κοινωνική ολότητα.
Δηλ., εάν νομίζει ότι οι ηγετικές φυσιογνωμίες στην επιστήμη, στην επιχειρηματικότητα, στην πολιτική πρέπει να βγουν από την εύρωστη οικονομικά μειοψηφία (που είναι ο κανόνας στις κοινωνίες που ζούμε) ή, έστω, από τις μειοψηφίες των ιδιοφυών, ή πιστεύει ότι οι ανώτερες, περισσότερες για όλους τους τομείς που προσδιορίσαμε και πολλούς άλλους ακόμα θα προέλθουν από μια γενική ΟΛΟΥ του λαού εκπαίδευση συν του ότι αυτή η γενική πνευματική άνοδος ανεβάζει και την γενική, κοινωνική ευτυχία.
Συντάσσομαι με τη γενική εκπαίδευση και ευτυχία.
Ας συγκεκριμενοποιήσουμε τις προηγηθείσες θέσεις με την κατά Καλλικράτη εκπαίδευση. Κλείνουμε, συγχωνευόμενα στα πλησιέστερά τους, περί τα 1300 σχολεία, κυρίως στην ύπαιθρο – και Δημοτικά. Οι μαθητές τους θα πηγαινοέρχονται με τα ΙΧ των γονέων τους εάν διαθέτουν – νομίζω η μειοψηφία. Εάν όχι, με Λεωφορείο εάν περνά από τα χωριά τους ή ταξί – φυσικά με καταβολή κομίστρου, μεγαλύτερου με ταξί. Ευκολονόητο, ότι με τη σημερινή οικονομική κρίση – που η διάρκειά της μάλλον θα τραβήξει δεκαετίες, λίγοι γονείς θα έχουν τη δυνατότητα γι’ αυτά τα έξοδα. Και ο μεγαλύτερος αριθμός των παιδιών μάλλον δεν θα τελειώνει ούτε το Δημοτικό… Ας περάσουμε στις προϋποθέσεις για σπουδές και απόδοση αυτών των παιδιών και στη συνέχεια των μαθητών Γυμνασίου – Λυκείου έστω και αν η μεταφορά τους γίνεται με δαπάνες του Δημοσίου. Και αυτό, με βάση την εμπειρία από και τα με το παρόν καθεστώς ισχύοντα – που πηγαινοέρχονται μαθητές, σε απείρως, βέβαια, μικρότερο αριθμό από αυτόν που θα προκύψει με την «καλλικράτεια εκπαίδευση».
Οι μεταφερόμενοι μαθητές θα κατοικούν από την έδρα του σχολείου και 10, 20, 30 ή και πιο πάνω χλμ. Τα σχολεία ανοίγουν, συνήθως, στις οκτώ. Τα δρομολόγια των λεωφορείων, τα πρώτα, περνάνε από τα χωριά κατά τις έξι. Ο μαθητής για να ετοιμαστεί κλπ, πρέπει να ξυπνήσει κατά τις πέντε για να βρίσκεται στη στάση στις έξι. Θα τον μεταφέρει στην έδρα του σχολείου 6 ½ με επτά. Και ξαναφεύγει το λεωφορείο για άλλη περιοχή με την ίδια αποστολή. Το διάστημα μέχρι ν’ ανοίξουν τα σχολεία από 1 ½ έως δύο ώρες ο μαθητής θα περιφέρεται ασκόπως. Το χειμώνα θα τρεμοτουρτουρίζει… Κατά τη μία και μισή κλείνουν τα σχολεία – συνήθως τα απογευματινά προς τα χωριά δρομολογία των λεωφορείων αρχίζουν μετά τις 3 ½. Δηλαδή ο μαθητής θα επιστρέψει στο σπίτι του από τέσσερις και μετά… Τα ίδια ισχύουν και με ταξί.
Έτυχε να δω μαθητάκια σε έδρα σχολείου που είχαν έρθει από τα χωριά τους να περιφέρονται από υπόστεγο σε υπόστεγο, να χουχουλάν τα χέρια τους για να ζεσταθούν, να χοροπηδούν για τον ίδιο σκοπό – χειμώνας καιρός – μέχρι ν’ ανοίξει το σχολείο. Όμοια και για να επιστρέψουν στα χωριά τους αναμένοντας το λεωφορείο… Συνήθως, από τότε που φύγανε από το σπίτι μέχρι την επιστροφή τους νηστικά…
Με τέτοια κακοπαθήματα πώς να παρακολουθήσουν τα μαθήματα στην τάξη, που ο χρόνος για προετοιμασία, πώς να ξετυλιχθούν, να προαχθούν οι όποιες έμφυτες ικανότητές τους.
Ας έχει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, χωρίς ενισχυτική διδασκαλία (φροντιστήρια κ.λπ.), είναι αδύνατο όχι μόνον το ξεδίπλωμα όλων των ικανοτήτων των νέων και σχεδόν βέβαιος ο αποκλεισμός τους από την πρόσβασή τους κατόπιν εξετάσεων σε ΑΕΙ, ΤΕΙ…
Στις πόλεις, η δημιουργία με τις συγχωνεύσεις «εκπαιδευτικών στρατώνων» θα έχει δυσμενέστατες συνέπειες σε όλους τους μαθητές κατά τη γνώμη των εκπαιδευτικών.
Συμπέρασμα: με την «καλλικράτεια εκπαίδευση» πολλές δεκάδες χιλιάδες παιδιά των αγροτικών περιοχών, προπαντός, αποκλείονται από την εκπαιδευτική διαδικασία, χάνονται για την Πατρίδα απροσδιόριστος αριθμός ιδιοφυών σε πολλούς τομείς προσωπικοτήτων. Βέβαια, έτσι περιορίζεται η ανάληψη των ηγετικών θέσεων σε κάθε τομέα της Πολιτείας από τους γόνους των «εχόντων και κατεχόντων» και διασφαλίζεται η συνέχισή του εν ισχύει «κυβερνητικού καθεστώτος». Σε τελευταία ανάλυση, δηλ., οι πολιτικές αυτές έχουν και ταξικό, υπέρ των ευπόρων στρωμάτων στόχο. Άξιος ο μισθός των κυβερνώντων.
Υ.Γ. Το 1938 έδωσα εξετάσεις στη Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μόλις «γράφτηκα» (τα δίδακτρα για κάθε εξάμηνο ήντουσαν 1750 δρχ.), ένας καθηγητής μας μας έδωσε δυο κάρτες να συμπληρώσουμε. Η μία 5Χ4, περίπου, η άλλη 10Χ12, που ανέφεραν και το επάγγελμα πατρός. Έγραψα «γεωργοποιμήν». Δίπλα στο τραπεζάκι που καθόμουν καθόταν ένας τριτοετής, πήρε τις κάρτες, τις είδε και μου λέει αυστηρά: «Σβήσε το γεωργοποιμήν! Δεν θα σε περάσει ποτέ!» Τά ‘χασα. «Τι να γράψω;» «Βιομήχανος», μου απαντά. Συμμορφώθηκα και ουδέν με τον καθηγητή μου αντιμετώπισα, μάλλον το αντίθετο συνέβαινε…
