Εκτός από τα βέτο και τις κινήσεις εντυπωσιασμού και από τις δύο πλευρές, υπάρχει πάντα και ο τρίτος δρόμος: αυτός που οδηγεί στην συναδέλφωση των λαών. Ένθεν και ένθεν των συνόρων υπάρχουν οι πραγματικές δυνάμεις που συμβάλλουν στην εξάλειψη των εθνικιστικών ονειρώξεων. Φτάνει μόνο να ενεργοποιηθούν.
Του Φίλιππου Ζάχαρη
Πριν από λίγες ημέρες είχαμε στο Βουκουρέστι τα αποτελέσματα για το μέλλον της ατλαντικής συμμαχίας. Είχαμε παράλληλα και στην Ελλάδα τις αντιδράσεις των κομμάτων για το θέμα της ονομασίας της Π.Γ.Δ.Μ. αλλά και το βέτο. «Όλοι γνωρίζουμε ότι το θέμα του ονόματος δεν είναι εύκολο. Χαράξαμε μια στρατηγική, την οποία και ακολουθούμε με συνέπεια, με αυτοπεποίθηση, με σοβαρότητα, με υπευθυνότητα.
Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. Ελπίζω και η άλλη πλευρά να ανταποκριθεί για το καλό όλων στην περιοχή». Αυτές είναι οι δηλώσεις του πρωθυπουργού. «Ο διπλωματικός πόλεμος δε έχει ακόμη κριθεί. Θα τον έχουμε κερδίσει, όταν πετύχουμε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων». Τάδε έφη Γιώργος Παπανδρέου. Από το Συνασπισμό δηλώνουν ότι «χρειάζονται γέφυρες, όχι τείχη και εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Να τεθεί σε κίνηση ξανά ο διάλογος στο πλαίσιο του ΟΗΕ για αμοιβαία αποδεκτή λύση σύνθετης ονομασίας. Είμαστε γείτονες και η γειτονιά θέλει ειρήνη και φιλία.
Ο ατλαντισμός δεν είναι το μέλλον των Βαλκανίων.» Από το ΚΚΕ ανακοινώνουν ότι «οι κυβερνητικοί διθύραμβοι για το αποτέλεσμα της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι είναι χίμαιρες. Επιδιώκουν να παραπλανήσουν τον ελληνικό λαό και τη νεολαία. Οι αποφάσεις της Συνόδου οδηγούν σε μια πιο επικίνδυνη κατάσταση για τους λαούς των Βαλκανίων, της Ευρώπης και των λαών γενικότερα.» Τέλος το καινούργιο τέκνο του «αντιαμερικανισμού», Γιώργος Καρατζαφέρης, στην προσπάθειά του να κομίσει ένα νέο «σύγχρονο» αντιπολιτευτικό λόγο, τονίζει ότι «όλοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι Αμερικανοί θέλουν να επιβάλλουν λύσεις στην περιοχή, λύσεις οι οποίες δεν είναι πρόσφορες για τα ελληνικά συμφέροντα, ας το καταλάβουμε ότι ίσως έφτασε η στιγμή να σκεφτούμε ότι μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς τους Αμερικανούς».
Αυτό το τελευταίο μου άρεσε πολύ. Το ΛΑΟΣ βγαίνει από τα αριστερά και αναγκάζει όλους τους άλλους να κινηθούν δεξιότερα. Πιστεύετε ότι ο μέσος Έλληνας έχει συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει με την υπόθεση των Σκοπίων; Νομίζετε πως η Ελλάδα κατάφερε σημαντική νίκη στο Βουκουρέστι; Αν το νομίζετε, κακώς το νομίζετε. Το θέμα με την ονομασία των γειτόνων θα έπρεπε να είχε λυθεί από την εποχή της μεγάλης κρίσης της Πρώην Γιουγκοσλαβίας, και όχι τώρα που οι αποφάσεις για το όνομα είναι τετελεσμένες. Υπήρχε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα όπου θα έπρεπε να είχε αναλωθεί στις συζητήσεις εκατέρωθεν, μακριά από εθνικισμούς και πατριδολατρίες.
Υπήρχε αρκετός χρόνος για ανταλλαγή απόψεων και σοβαρή συζήτηση γύρω από το θέμα της ονομασίας. Τώρα πλέον, πέρα από σπασμωδικές κινήσεις εντυπωσιασμού και επίδειξης «εθνικής συνείδησης», δεν έχει απομείνει τίποτε άλλο στα δύο στρατόπεδα. Οι λαοί των δύο χωρών παρακολουθούν στην πλειοψηφία τους μάλλον αδιάφοροι τις εξελίξεις. Οι λαοί ιστορικά ενδιαφέρονται για την ειρήνη και όχι για τις εντάσεις, – σωστά το επισημαίνει οΣΥΝ – είτε αυτές έχουν να κάνουν με την ονομασία, είτε με οτιδήποτε άλλο. Από τις δηλώσεις των περισσοτέρων κομμάτων του ελληνικού κοινοβουλίου διαφαίνεται πως θα υπάρξει ακόμη δρόμος για την επίλυση της υπόθεσης.
Ένας δρόμος όμως που θα διανυθεί με ανταλλαγές προκλητικών δηλώσεων και από τις δύο πλευρές που φαίνεται να μην έχουν συνειδητοποιήσει την σοβαρότητα του θέματος. Και μαζί με τις όποιες προκλητικές δηλώσεις ένθεν και ένθεν, θα συντηρούνται και τα ευτυχώς μικρά αλλά δραστήρια τμήματα του πληθυσμού που θα ονειρεύονται παραχωρήσεις και απόσπαση εδαφών του ενός από τον άλλο. Οι αλληλέγγυες συγκεντρώσεις και από τις δύο πλευρές των συνόρων θα μπορούσαν να αποφορτίσουν την ένταση αλλά και να θέσουν σε νέες βάσεις τις συζητήσεις για την ονομασία της Π.Γ.Δ.Μ. Συγκεντρώσεις που θα έδιναν ένα ηχηρό μήνυμα στους κυβερνώντες των δύο χωρών, ότι στον αντίποδα του εθνικιστικού παραληρήματος, βρίσκεται η διεθνιστική στάση. Πως παρά τους όποιους παλικαρισμούς, η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών δεν έχει εκλείψει.
Πως ο εθνοτικός αυτοπροσδιορισμός δεν είναι τίποτε άλλο από έναν διαχωρισμό των ανθρώπων σε προνομιούχους και μη ένεκα της όποιας ονομασίας ή ιστορικής καταβολής. Η συνειδητοποίηση και μόνο του γεγονότος αυτού θα μπορούσε να συμβάλλει όχι απλά στην αποφόρτιση της έντασης, αλλά και στην δημιουργία νέας οπτικής για την αντιμετώπιση των όποιων «εθνικών θεμάτων». Με δεδομένο μάλιστα ότι τις εθνικιστικές αναταραχές τις δημιουργούν αυτοί που έχουν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη και προνόμια από την εκάστοτε οικονομία αλλά και τις επενδύσεις. Το πείραμα των Βαλκανίων το έδειξε καθαρά.
