Γενικά. Το έντομο Rhynnchophorus ferrugineus θεωρείται σήμερα ο σημαντικότερος εχθρός των φοινικοειδών. Όλα τα στάδια του εντόμου ( αυγό, προνύμφη, νύμφη ενήλικο ) εξελίσσονται στο εσωτερικό του φοίνικα. Το ενήλικο σκαθάρι μπορεί να πετάξει ημερησίως περίπου 1 χλμ. Τα θηλυκά γενούν σε ξεχωριστές οπές, πληγές, τομές κλαδέματος στην κορυφή ( στεφάνη ), στη βάση των νεαρών φύλλων του φοίνικα, καθώς επίσης και στις παραφυάδες ( ιδίως του Ελληνικού φοίνικα του Θεόφραστου ). Προσβάλει όλα τα είδη των φοινικοειδών. Η ζημιά προκαλείται κυρίως από τις προνύμφες ( κάμπιες ) που τρέφονται από μαλακούς ιστούς στο εσωτερικό του κορμού.
Συμπτώματα. Είναι η καταστροφή των νεαρών φύλλων της κορυφής του φοίνικα και η κάμψη των παλαιών φύλλων δίνοντας στο φυτό την όψη ανοικτής ομπρέλας. Συνήθως οι προσβεβλημένοι φοίνικες εντοπίζονται 2-3 μήνες μετά την έναρξη της προσβολής. Μπορεί να παρατηρηθούν χαρακτηριστικά φαγώματα στα φύλλα πριν την κάμψη τους.
Μέτρα Αντιμετώπισης: Σύμφωνα με την πρόσφατη Απόφαση της Ε.Ε. ( 210/467/ΕΕ ) προβλέπονται μέτρα αντιμετώπισης ως εξής :
Α) Αρχικά στάδια προσβολής : (Φαγώματα στα φύλλα, κάμψη νεαρών φύλλων κορυφής, ή κάμψη ενός ή δυο φύλλων παλαιών)
Μπορεί να εφαρμοστούν τα παρακάτω μέτρα :
Μηχανική εξυγίανση – δενδροχειρουργική (κοπή και απομάκρυνση των προσβεβλημένων τμημάτων) και ταυτόχρονη χρήση εγκεκριμένου εντομοκτόνου (*) από κατάλληλα εκπαιδευμένο συνεργείο ( συνημμένος πίνακας)
Χρήση σκευασμάτων εντομοπαθογόνων νηματωδών ή μυκήτων υπό τις οδηγίες γεωπόνου.
Χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων υπό τις οδηγίες και την επίβλεψη γεωπόνου (**)
Β) Προχωρημένα στάδια προσβολής. ( Εμφάνιση ομπρέλας ). Αν έχει προσβληθεί η καρδιά «μάτι» τότε εφαρμόζονται τα παρακάτω μέτρα από κατάλληλα εκπαιδευμένο συνεργείο ( συνημμένος πίνακας) :
Κοπή των φύλλων από τη βάση τους και τύλιγμά τους με προστατευτικό ανεμοδίχτυ.
Κάλυψη του προσβεβλημένου κορμού με ανεμοδίχτυ.
Ψεκασμός με εγκεκριμένα εντομοκτόνα στον προσβεβλημένο ( υπό απομάκρυνση) φοίνικα για την αποφυγή της διασποράς του εντόμου και προληπτικά στους γύρω υγιείς φοίνικες.
Μεταφορά και υγειονομική ταφή των τεμαχίων σε κατάλληλους χώρους.
ΠΡΟΣΟΧΗ !!!
Α) Να μην γίνεται άσκοπη και αλόγιστη χρήση γεωργικών φαρμάκων
Β) Το κλάδεμα των φοινίκων να πραγματοποιείται μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες ( μέσα Δεκέμβρη έως μέσα Φλεβάρη) και τα σημεία των τομών να ψεκάζονται με εγκεκριμένο εντομοκτόνο. Καλό θα είναι να αφήνετε τακούνι 15-20 εκατοστών.
Γ) Απαγορεύεται η αγοραπωλησία φοινικοειδών χωρίς φυτοϋγειονομικό διαβατήριο
Πίνακας εγκεκριμένων συνεργείων
Καντιλιεράκης Γιώργος, Βαντές Μουρνιών, 2821070286, 6972400103
Γερανοί Μαρνελάκη, Κωνσταντινουπόλεως 4 , 2821094200, 6947779981
Όσοι δραστηριοποιούνται στο τομέα φυτοπροστασίας ή στη συντήρηση πρασίνου και θέλουν να εκπαιδευτούν για να ενταχθούν στο μητρώο εκπαιδευμένων συνεργείων για την αντιμετώπιση του ρυγχοφόρου των φοινικοειδών , να υποβάλουν αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Χανίων ( Τμήμα φυτοπροστασίας) στην Αγιά Ν. Κυδωνίας τηλ. 2821346540-43 τις εργάσιμες ημέρες και ώρες. Η επόμενη εκπαίδευση θα πραγματοποιηθεί όταν εκδηλωθεί ενδιαφέρον από επαρκή αριθμό ενδιαφερομένων.
(*) Εγκεκριμένες δραστικές ουσίες εντομοκτόνων με προσωρινή έγκριση 120 ημερών μέχρι λήψεως νεοτέρων : thiamethoxam, imidacloprid,abamectin, cypermethrin.
(**) Η εφαρμογή των εγκεκριμένων εντομοκτόνων θα πρέπει να πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη γεωπόνου και λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας για τους ψεκαστές, τους περίοικους, τα κατοικίδια ζώα, τις μέλισσες, και το περιβάλλον.
Οι περιοχές του Νομού Χανίων όπου χαρακτηρίζονται ως προσβεβλημένη ζώνη είναι οι Δήμοι Χανίων, Ακρωτηρίου, Ν. Κυδωνίας, Πλατανιά, Βουκολιών, Θερίσου, Ελ. Βενιζέλου, Μουσούρων, Αρμένων, Κολυμβαρίου, και Καστελίου Κισάμου.
Υπενθυμίζουμε ότι για την αποφυγή της εξάπλωσης του εντόμου στις μη προσβεβλημένες περιοχές του Νομού σύμφωνα με το παράρτημα Ι της απόφασης 210/467/Ε.Ε. που αφορά αφενός στις ειδικές απαιτήσεις για την εισαγωγή και αφετέρου στους όρους διακίνησης των φοινικοειδών.
Αυτονόητο είναι ότι η διακίνηση των φοινικοειδών πρέπει να γίνεται μόνο με φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
Οι διακινητές των φοινικοειδών τα οποία προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ζητούν από τους προμηθευτές τους, τα φυτά να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο της χώρας προέλευσης.
Η εισαγωγή φοινικοειδών από τρίτες χώρες πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικό φυτοϋγείας.
Σε κάθε περίπτωση οι εισαγωγείς φοινικοειδών που προέρχονται από μολυσμένες χώρες ή περιοχές πρέπει με αίτησή τους στην Υπηρεσία μας να καθορίζουν τον τόπο προορισμού και διατήρησης των φυτών , τον οποίο στη συνέχεια η υπηρεσία μας θα εγκρίνει μετά από έλεγχο. Σε αυτό το σημείο θα παραμείνουν τα φυτά προστατευμένα ( δικτυοκήπιο με οπές μικρότερες ή ίσες του 1 mm, διπλές είσοδοι και έλεγχος με φερομονικές παγίδες ) για όσο χρόνο προβλέπει το παράρτημα Ι. Οι φυτωριούχοι του Νομού Χανίων που τα φυτώριά τους βρίσκονται εντός προσβεβλημένης ζώνης για να διακινήσουν τους φοίνικές τους πρέπει να ακολουθήσουν την διαδικασία που προβλέπεται στην παράγραφο 2γ του παραρτήματος Ι της απόφασης 2010/467/ΕΕ.
Τέλος υπενθυμίζουμε ότι η διακίνηση φοινικοειδών χωρίς φυτοϋγειονομικό διαβατήριο επισείει την επιβολή των κυρώσεων που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία ( Ν 2538/1997).
Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ
α.α.
ΚΑΥΚΑΛΑ ΑΘΗΝΑ
