Στη λίμνη της Αγιάς βρέθηκε την Τρίτη 19 Μαΐου η Ε’ τάξη του 2ου Δημοτικού Σχολείου Κουνουπιδιανών στα πλαίσια του προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που υλοποιεί. Οι μικροί μαθητές είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν με τηλεσκόπιο και κιάλια τα πουλιά κι άλλα ζώα της λίμνης: Πάρα πολλές φαλαρίδες, μαύρες με άσπρο μέτωπο, που αποτελούν ενδημικό είδος της λίμνης, επισκέπτες γλάρους, νερόφιδα, γεράκια, ακόμη και σπάνιους λευκούς ερωδιούς, λευκοτσικνιάδες.
Γράφει ο Φώτης Ποντικάκης*
Περπατώντας στις όχθες της λίμνης μπόρεσαν να δουν από κοντά χελώνες και λιβελούλες («ελικοπτεράκια») διαφόρων χρωμάτων, βατραχάκια πράσινα αλλά και τους γιγάντιους αμερικάνικους βουβαλοβάτραχους που έχουν εισαχθεί από λάθος στη λίμνη και ανατρέπουν την οικολογική της ισορροπία, μιας και δεν έχουν κάποιον αντίπαλο και πολλαπλασιάζονται.
Στα προβλήματα που εντοπίζει κανείς με την πρώτη ματιά είναι η μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού της λίμνης που οφείλεται προφανώς στις ελάχιστες φετινές βροχές εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής (αυτή που κάποιοι ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει!) αλλά και τα εγκαταλελειμμένα σκουπίδια κάτω από τα πλατάνια. Η ξύλινη περίφραξη και το γεφυράκι δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές αλλά και τους άλλους επισκέπτες να κάνουν μια βόλτα με ασφάλεια στην όχθη της λίμνης, αν και η περίφραξη χρειάζεται συντήρηση.
Τα παιδιά έπαιξαν στην όχθη της λίμνης, ενώ απρόσμενη ήταν η συνάντησή τους με μεγάλη ομάδα τουριστών που έφτασε με λεωφορείο, οπότε κάποια από τα παιδιά βρήκαν την ευκαιρία να γίνουν μικροί ξεναγοί, μιλώντας τους σε Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά! Στην όχθη της λίμνης κοντά στον παλιό ερειπωμένο μύλο που ελπίζουμε κάποτε να αναστηλωθεί, υπάρχει η δυνατότητα να γίνονται μια σειρά εκπαιδευτικά παιχνίδια, όπως π.χ. μια παραλλαγή της «τυφλόμυγας» με τα παιδιά σε ρόλους πουλιών και ζώων της λίμνης (με εικόνες που δίνουμε σε κάθε παιδί), με την οποία μπορούν να μάθουν για την τροφική αλυσίδα της λίμνης («ποιος τρώει ποιον»).
Η λίμνη της Αγιάς αποτελεί πλέον αγαπημένο προορισμό τόσο ομάδων τουριστών όσο και σχολείων στα πλαίσια των εκπαιδευτικών τους επισκέψεων. Βέβαια, για να είναι μια επίσκεψη σχολείου εκπαιδευτική, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μικρή ομάδα μαθητών (το πολύ 50 κάθε φορά στην όχθη), η προετοιμασία από το σχολείο, η ξενάγηση από κάποιον ειδικό ή μέλος οικολογικής οργάνωσης, η παρατήρηση πουλιών και ζώων με κιάλια και τηλεσκόπιο.
Μεγάλες ομάδες μαθητών δημιουργούν πρόβλημα στο βιότοπο, διώχνουν με τις φωνές μακριά τα πουλιά κι υπάρχει και κίνδυνος τραυματισμού κάποιου παιδιού. Δραστηριότητες εμπέδωσης μπορούν και πρέπει να γίνονται μετά την επίσκεψη στο σχολείο, καταγράφοντας τις παρατηρήσεις των παιδιών με κείμενα, ζωγραφιές, φύλλα εργασίας σαν αυτά που έχει ετοιμάσει η Ορνιθολογική Εταιρεία και είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο. Έτσι, η όποια επίσκεψη θα έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Η λίμνη της Αγιάς αποτελεί μια περιοχή που εντάσσεται στο Δίκτυο Προστατευόμενων Ευρωπαϊκών Βιοτόπων NATURA 2000 και με βάση την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία θα έπρεπε να έχει Φορέα Διαχείρισης με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οικολογικών οργανώσεων. Ο Φορέας Διαχείρισης με το απαραίτητο προσωπικό θα μπορούσε να φροντίζει για την καθαριότητα της λίμνης, τη φύλαξή της, την ξενάγηση επισκεπτών, την παρακολούθηση της αύξησης ή μείωσης ζώων, πουλιών και φυτών της λίμνης κ.ο.κ.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, πολλά θα μπορούσαν να γίνουν εάν δημιουργηθεί ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Αγιά, σαν αυτό που υπάρχει στο Βάμο. Η χρηματοδότησή του μπορεί να γίνει από ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ το Υπουργείο Παιδείας εφόσον το εγκρίνει, αποσπά εκεί 5 εκπαιδευτικούς διαφόρων ειδικοτήτων για να καλύψουν επισκέψεις σχολείων, επιμόρφωση εκπαιδευτικών και παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού. Ένα τέτοιο Κέντρο θα βοηθούσε πάρα πολύ για να γίνονται οργανωμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις σχολείων.
* Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Αγωγής της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων
