Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Ένα νέο σχέδιο δράσης ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για ποσοστό απασχόλησης 75% στην ΕΕ έως το 2020, αποφάσισε να καταθέσει πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ζήτημα της απασχόλησης στο ευρωπαϊκό έδαφος απασχολεί ιδιαιτέρως τα ευρωπαϊκά όργανα που ψάχνουν τρόπους ενίσχυσης της αλλά και μεθόδους μείωσης του ποσοστού των ανέργων. Το ποσοστό τους είναι πολύ μεγάλο και με δεδομένο ότι ο ευρωπαϊκός πληθυσμός γερνά, το ποσοστό αυτό αναμένεται ακόμη μεγαλύτερο στο εγγύς μέλλον.
Σήμερα υπάρχουν στην ΕΕ περίπου 23 εκατομμύρια άνεργοι – το 10% του ενεργού πληθυσμού – πράγμα που έχει σοβαρές συνέπειες στην ανάπτυξη και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή, πολλοί εργοδότες δυσκολεύονται να προσλάβουν προσωπικό, ιδίως για θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης. Στο μέλλον, σύμφωνα με τα στοιχεία, ενδέχεται να εμφανιστούν ελλείψεις σε τομείς όπως οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) ή η υγεία. Υπολογίζεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ότι θα υπάρχει έλλειμμα 700.000 ειδικών στον τομέα των ΤΠΕ έως το 2015 και ενός εκατομμυρίου ερευνητών έως το 2025.
Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις αυτές και για να τονωθεί το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ, ώστε να φτάσει στο 75% των ανδρών και των γυναικών έως το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε λοιπόν πριν από λίγες ημέρες την πρωτοβουλία της «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας». Στην πρωτοβουλία αυτή καθορίζονται 13 βασικές ενέργειες που αποσκοπούν στη μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας, στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και στην προσαρμογή τους στις ανάγκες της αγοράς, έτσι ώστε να τονωθεί η απασχολησιμότητα. Σκοπός της ευρωπαϊκής ατζέντας για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας είναι να γίνουν πιο ευέλικτες οι αγορές εργασίας, να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι τις απαιτούμενες δεξιότητες, να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας και να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης. Πρωταρχικός στόχος βέβαια είναι να επιτευχθεί έως το 2020 ποσοστό απασχόλησης 75% για όλα τα άτομα ηλικίας 20-64 ετών. Ο στόχος αυτός αποτελεί ένα από τα πέντε βασικά στοιχεία της αναπτυξιακής στρατηγικής της ΕΕ, της λεγόμενης “Ευρώπης 2020. Η ατζέντα επικεντρώνεται σε τέσσερις προτεραιότητες:
1.Εκσυγχρονισμός των αγορών εργασίας
Η ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου θα παρέχει στους εργαζομένους μεγαλύτερη προστασία από το ενδεχόμενο απόλυσής τους όσο μεγαλώνει ο χρόνος παραμονής τους στην εργασία. Η σύμβαση θα παρέχει μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια στους εργαζομένους, αλλά ταυτόχρονα θα είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να δίνει κίνητρα στους εργοδότες για προσλήψεις.
2.Αντιστοίχιση των δεξιοτήτων με τις θέσεις εργασίας
Μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, η οποία θα κάνει προβλέψεις για τη ζήτηση εργατικού δυναμικού και την προσφορά δεξιοτήτων, θα βοηθά τους Ευρωπαίους να επιλέγουν την κατάλληλη εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση με βάση τη μελλοντική αγορά εργασίας, βελτιώνοντας έτσι τις προοπτικές απασχόλησής τους. Την ηλεκτρονική αυτή βάση δεδομένων θα μπορούν να συμβουλεύονται και οι επιχειρήσεις, γεγονός που θα τις διευκολύνει να βρίσκουν προσωπικό με τα προσόντα που αυτές χρειάζονται. Το σχέδιο προβλέπει επίσης την αναγνώριση των προσόντων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μέσω ενός «Ευρωπαϊκού Διαβατηρίου Δεξιοτήτων».
3.Υγεία & ασφάλεια στην εργασία
Πρωτοβουλίες θα παρθούν και για την ασφάλεια και για την υγεία στους χώρους εργασίας. Έτσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει τους ισχύοντες νόμους για τον χρόνο εργασίας, την υγεία και την ασφάλεια, καθώς και την ένταξη των εργαζομένων από χώρες εκτός ΕΕ.
4.Δημιουργία θέσεων εργασίας
Τέλος, θα προταθούν τρόποι για τη διευκόλυνση της δημιουργίας θέσεων εργασίας μέσω του περιορισμού της γραφειοκρατίας. Τέτοιοι τρόποι είναι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας και η αντιμετώπιση των νομικών εμποδίων στην πρόσληψη και απόλυση εργαζομένων, καθώς και στη σύσταση νέας επιχείρησης και την αυτοαπασχόληση. Η Επιτροπή προτίθεται να θέσει σε εφαρμογή τα 13 σημεία δράσης της ατζέντας από σήμερα μέχρι το 2014.
Η Ευρώπη των ανέργων – το επαπειλούμενο ναυάγιο
Όπως βλέπουμε, στην Ευρώπη των ανέργων και υποαπασχολούμενων, καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες για την καταπολέμηση των εν λόγω σοβαρών προβλημάτων. Αν αφεθεί η κατάσταση ως έχει, προβλέπεται ότι σε λίγα χρόνια το ποσοστό των ανέργων στην ευρωζώνη θα πολλαπλασιαστεί. Η ατζέντα αυτή λοιπόν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι χρήσιμη και επιβάλλεται να εφαρμοστεί στην πράξη. Η τόνωση του ποσοστού απασχόλησης στην ΕΕ, ώστε να φτάσει στο 75% των ανδρών και των γυναικών έως το 2020, είναι ένας στόχος ιδεατός αλλά παράλληλα όχι και εύκολα εφικτός. Η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι το ζητούμενο, με δεδομένο μάλιστα ότι η οικονομική κρίση πλήττει ολοένα και περισσότερες χώρες της ευρωζώνης. Στην αρχή ήταν η Ελλάδα που ζήτησε να ενταχθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Ακολούθησε η Ιρλανδία και έπονται Πορτογαλία και Ισπανία. Δεν θα έχουμε, λέτε, πέρα από το ντόμινο αυτό και σοβαρές παρενέργειες στον οικονομικό ιστό; Πολλά εκατομμύρια Ευρωπαίων δεν θα προστεθούν στις στρατιές των ανέργων τα επόμενα χρόνια; Αν μιλάμε τώρα για 23 εκ. ανέργους, φανταστείτε τι θα γίνει σε δύο ή τρία χρόνια. Η τόνωση λοιπόν της απασχόλησης είναι ένα ζητούμενο και δη σοβαρό. Η Ευρωπαϊκή επιτροπή καταθέτει την ατζέντα της, με στόχο το 75% της απασχόλησης. Απομένει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υλοποιήσουν μεγαλόπνοα προγράμματα για να υλοποιηθούν οι προκαθορισμένοι στόχοι. Σε αντίθετη περίπτωση θα μιλάμε για ευρωπαϊκό ναυάγιο αναφορικά με την ανεργία, έναν ναυάγιο που θα ακολουθήσει κατά πόδας την οικονομική διάλυση της ευρωζώνης.
