Το να υπάρχει σήμερα συνεταιριστική οργάνωση για την παραγωγή και διάθεση των αγροτικών προϊόντων είναι αυτονόητο και συγχρόνως επιβεβλημένο. Η ρυθμιστική παρέμβαση των συνεταιρισμών είναι καθοριστική σε πολλούς τομείς μεταξύ των οποίων. Για την προαγωγή υγειών κανόνων εμπορίας. Για το κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των τιμών παραγωγών και καταναλωτή. Για την παραγωγή ασφαλών πιστοποιημένων ποιοτικών προϊόντων και την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με την κατανάλωση. Για τη βελτίωση του εισοδήματος των παραγωγών μελών τους.
Του Τζαγκαράκη Στυλιανού
Μια βασική παράμετρος η οποίο καθορίζει το βαθμό της επιτυχούς παρέμβασης μιας συνεταιριστικής οργάνωσης είναι το μέγεθος και η αξιοπιστία τα τα οποία της επιτρέπουν να έχει πρόσβαση σε ανάλογες αγορές. Στο μεγαλύτερο μέρος του νομού Χανίων λόγω του γνωστού προβλήματος των ενώσεων υπάρχει κενό συνεταιριστικής οργάνωσης. Εκ του λόγου τούτου οι παραγωγοί υφίστανται πολλές αρνητικές συνέπειες όπως και τη λεηλασία του εισοδήματός τους.
Τα βασικά προϊόντα όπως λάδι, πορτοκάλια καθώς και κτηνοτροφικά προϊόντα αγοράζονται σε εξευτελιστικές τιμές και πωλούνται πανάκριβα στους καταναλωτές. Επομένως υπάρχει επιτακτική ανάγκη να ξεκινήσει άμεσα η επιχειρηματική οργάνωση των παραγωγών αγροτικών προϊόντων. Προαπαιτούμενο για τη δημιουργία νέας υγιούς οργάνωσης είναι η ανάλυση της αποτυχίας των Συνεταιριστικών σχημάτων που υπήρξαν μέχρι τώρα. Αρχικά πρέπει να παρατηρήσουμε ότι το φαινόμενο της αποτυχίας είναι πανελλαδικό.
Εκτός κάποιων εξαιρέσεων που βασίζονται στη διορατικότητα και το μεράκι των ανθρώπων που τις διοικούν οι περισσότερες οργανώσεις είναι απαξιωμένες. Κάποιες λειτουργούν οριακά και αδυνατούν να κάνουν ουσιαστική παρέμβαση προς όφελος των παραγωγών μελών τους. Όλοι γινόμαστε μάρτυρες ενός συνεταιριστικού μοντέλου παρωχημένου το οποίο βασίζεται στην επιχειρηματική λειτουργία των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών.
Οι δευτεροβάθμιες λεγόμενες αυτές οργανώσεις συγκροτούνται από τους αντιπροσώπους των πρωτοβάθμιων αγροτικών συνεταιρισμών οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι οργανώσεις σφραγίδες χωρίς κανένα ουσιαστικό αντικείμενο. Οι αντιπρόσωποι αυτοί στην πλειοψηφία τους είχαν σχέση πολιτική, οικονομική και άλλες εξαρτήσεις με ορισμένους χώρους. Αυτοί εξέλεγαν καθ’ υπόδειξην τα διοικητικά συμβούλια των Ενώσεων και τα απήλασαν των ευθυνών τους στις γενικές συνελεύσεις.
Η ίδια νοσηρότητα και σχέση εξάρτησης υπάρχει και στους αντιπροσώπους για τις τριτοβάθμιες οργανώσεις. Έτσι φθάνουμε σε μία ανώτατη εκπροσώπηση των αγροτών μη αντιπροσωπευτική και παράνομη. Από επαγγελματίες αγροτοπατέρες που το μοναδικό τους μέλημα περιφερόμενοι και συναλλασσόμενοι με την εκάστοτε εξουσία είναι να ροκανίζουν παχυλούς μισθούς τα κονδύλια προγραμμάτων της ευρωπαϊκής ένωσης και βέβαια να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη των αγροτών με τα διάφορα χαράτσια.
Θεωρούμε λοιπόν ότι το υπάρχον συνεταιριστικό μοντέλο είναι ένα απόστημα το οποίο χρίζει αντιμετώπισης από την πολιτεία που οφείλει νομοθετώντας να αλλάξει το τοπίο καταργώντας τις τρεις βαθμίδες συνεταιρισμών και διατηρώντας μόνο μια. Του κλαδικού συνεταιρισμού ομάδας παραγωγών ανά προϊόν. Επιτρέψτε μου τώρα να κάνω μια μικρή αναδρομή στα τοπικά. Όλοι θυμόμαστε τις τοπικές Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών σαν κραταιές επιχειρήσεις με άριστες υποδομές και με οργανωμένα εμπορικά δίκτυα.
Αξιόπιστες προς κάθε κατεύθυνση.
Ήταν η στήριξη των παραγωγών για κάθε ανάγκη τους και διαφήμιζαν τα Χανιά και τα προϊόντα τους ύστερα μπήκε το σαράκι του κομματισμού και της αναξιοκρατίας. Άθλιες Διοικήσεις κατέβαλαν φιλότιμες προσπάθειες για να φθάσουν στο σημερινό αποτέλεσμα της πλήρους απαξίωσης όχι μόνο της επιχείρησης αλλά και της ιδέας της συνεταιριστικής σύμπραξης. Με το πρόσχημα της κοινωνικής πολιτικής φόρτωσαν τις Ενώσεις με υπεράριθμους υπαλλήλους δημιουργώντας κομματικά παραμάγαζα και κατά συνέπεια οικονομικά ελλείμματα.
Τεράστιες υποδομές, περιουσίες φτιαγμένες με τον ιδρώτα και το αίμα των δικών μας και των πατεράδων μας. Βρίσκονται πλέον στο έλεος των εκκαθαριστών πιστωτών. Ήδη έχει αρχίσει ένας χορός κορακιών γύρω από το πτώμα και ακονίζουν τα μαχαίρια για να το τεμαχίσουν. Μπορεί να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη; Μπορεί να σταματήσει η λεηλασία των παραγωγών; Η απάντηση είναι ΝΑΙ αν δημιουργηθούν άμεσα διάδοχες νέες συνεταιριστικές επιχειρήσεις.
Μια Ομάδα Παραγωγών Ελαιολάδου. Μια Ομάδα Παραγωγών Εσπεριδοειδών.
Αυτές οι δύο οργανώσεις θα απαιτήσουν δικαιωματικά την απόδοση όλων των λειτουργικών υποδομών που υπάρχουν για την εξυπηρέτηση των αναγκών τους. Είναι επομένως αναγκαίο και συνάμα ιστορική ευκαιρία να δημιουργηθούν αυτές οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις οι οποίες με το μέγεθος και την αξιοπιστία τους θα παρεμβαίνουν θετικά σε ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων. Σε αντίθετη περίπτωση και με τη διαφαινόμενη διάσπαση των αγροτών την οποία απεργάζονται τα διάφορα κέντρα θα καταλήξουμε σε μικρές ομαδούλες χωρίς δύναμη και διαπραγματευτική ισχύ.
Μετά από όλα αυτά η πρόταση της επιτροπής αγροτικών θεμάτων είναι:
Για το ελαιόλαδο να δημιουργηθεί μια Ομάδα Παραγωγών Ελαιολάδου η οποία θα καλύψει το κενό που προκύπτει από την αδυναμία παρέμβασης της υπό εκκαθάριση Ένωσης Κυδωνίας Κισσάμου. Όλοι γινόμαστε μάρτυρες των ανακατατάξεων όπου οι Ισπανοί αποκτούν κυρίαρχο ρόλο εκτοπίζοντας τους Ιταλούς από την πρωτοκαθεδρία στον τομέα της εμπορίας ελαιολάδου. Εδώ στην Ελλάδα μακάριοι και απαθείς ζώντας ο κάθε ένας στον μικρόκοσμό του πολυδιασπασμένοι με τα χιλιάδες σημεία πώλησης ελαιολάδου έναντι ολίγων εμπόρων διακινητών περιμένουμε να διαμορφωθούν οι τιμές παραγωγού αναλόγως εάν θα βρέξει ή όχι στην Ισπανία.
Πρέπει λοιπόν να γίνει συνείδηση σε όλους οι τρόποι να δημιουργηθεί μια συνεταιριστική επιχείρηση η οποία θα παίξει κυρίαρχο ρόλο για τη διείσδυση σε αγορές μεγάλου μεγέθους. Κατά συνέπεια οι συμπράξεις και η συλλογικότητα πρέπει να ξεπεράσουν τα όρια του νομού και να φτάσουν τουλάχιστον σε επίπεδο Κρήτης. Ως προς τα εσπεριδοειδή φαίνεται ότι η μόνη αξιόπιστη λύση είναι η οργάνωση ομάδα παραγωγών Βαρυπέτρου της οποίας καθορίστηκε η έδρα στο Δήμο Μουσούρων.
Υπό την προϋπόθεση ότι θα ανοίξει τις πόρτες της για να συμμετάσχουν σε αυτήν όλοι οι παραγωγοί εσπεριδοειδών και αβοκάντο του νομού Χανίων. Έτσι να δημιουργηθεί μια μεγάλη και με διεθνείς όρους επιχείρηση η οποία με σύγχρονους τρόπους διοίκησης και διαχείρισης να αποφέρει το μέγιστο των ωφελημάτων για τους παραγωγούς – μέλη της. Επίσης πρέπει να προταθεί στους συλλογικούς φορείς των κτηνοτρόφων του νομού μας να προχωρήσουν άμεσα στη δημιουργία επιχειρηματικής οργάνωσης για να βρουν τη θέση που τους αξίζει τα εκλεκτά κτηνοτροφικά μας προϊόντα.
Όλες αυτές τις προτάσεις σας καλούμε να τις στηρίξετε με την απόφασή σας. Επίσης να παραπεμφθεί η απόφαση αυτή σε όλους τους συλλογικούς φορείς του νομού Χανίων όπου θα ζητείται και η δική τους απόφαση – στήριξη. Μα το θεσμικό κύρος και την επιρροή που θα έχουν αυτές οι αποφάσεις και με τις κατάλληλες πρωτοβουλίες διαδικαστικού χαρακτήρα που θα αναλάβει να διεκπεραιώσει η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση να αρχίσει άμεσα η νέα επιχειρηματική οργάνωση του αγροτικού χώρου απαλλαγμένη από το κακό παρελθόν που μας βασανίζει μέχρι τώρα.
* Πρόεδρος της Επιτροπής Αγροτικών Θεμάτων
