Tτου Ειρηναίου Μαράκη
“Από την Κάνδανο έρχομαι
και από το Αποπηγάδι
μη με ρωτάτε ιντα άκουσα
μη με ρωτάτε ιντα είδα…”
(ριζίτικο)
Το παράδειγμα της Κανδάνου ακόμα και σήμερα, δεκαετίες μετά τον Β’ Π.Π., δεν παύει να μας διδάσκει ότι ο αγώνας, ακόμα κι αυτός χωρίς προοπτική, είναι προτιμότερος από την ιδιωτεία και την μοιρολατρική αποδοχή των κάθε λογής δεινών.
Οι Κανδανιώτες ήταν οι τελευταίοι σε ολόκληρη την Ευρώπη που τόλμησαν να αντισταθούν στον Άξονα και σε μια περίοδο όπου το μέτωπο στα σύνορα μας είχε καταρρεύσει – μετά την προδοσία Τσολάκογλου κι ενώ οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης εκτός Ρωσίας και Αγγλίας γνώριζαν από πρώτο χέρι τι εστί ναζισμός. Κι όμως “σαν έτοιμοι από καιρό” οι κάτοικοι του χωριού αποφάσισαν να αντισταθούν παρά να αποδεχτούν τη “μοίρα” τους. Και όχι μόνο! Κατάφεραν να προκαλέσουν και τον τρόμο στον κατακτητή με την δράση τους. Για παράδειγμα στη μάχη στα Φλώρια σκοτώθηκαν οι καλύτεροι των Γερμανών (25 στρατιώτες) ενώ χάθηκαν μόνο 2 Έλληνες. Ήταν κυριολεκτικά μια αντίσταση μέχρις εσχάτων. Να θυμίσουμε ότι στις 2 Ιουνίου 1941, στο χωριό Κοντομαρί Χανίων, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 25 άντρες, ως αντίποινα για την αντιστασιακή δράση των κατοίκων. Δυο μήνες αργότερα, την 1η Αυγούστου, οι Γερμανοί, πάλι για αντίποινα, εκτέλεσαν 108 παλικάρια από τον Αλικιανό και από τα γύρω χωριά: Σκηνές, Φουρνές, Πρασές, Βατόλακκος, Κουφού, Νέα Ρούματα, Ορθούνιο κ.α. όπως αναφέρουν στα έργα τους για τη “Μάχη της Κρήτης” ο Τάσος Βουρνάς και ο Σολ. Γρηγοριάδης. Η Κάνδανος, μετά από την επικράτηση των Γερμανών, υπέστη την χειρότερη τιμωρία που μπορούσε να λάβει τόπος από χέρι κατακτητή. Κάηκε και εκθεμελιώθηκε απ’ τη Βέρμαχτ. (Μόνο η Ρώμη είχε πράξει το ίδιο κατά της αντιπάλου της Καρχηδόνας…) Από τότε και μέχρι την Απελευθέρωση κανένας κάτοικος του χωριού δεν μπορούσε να επισκεφθεί το σπίτι του. Υπήρχε πάντα η απειλή της εκτέλεσης. Αλλά οι ναζί είχαν πετύχει μια πρόσκαιρη, πύρρειο νίκη… Σύντομα θα ξεσπούσε το μεγαλειώδες κίνημα της Εθνικής Αντίστασης που δυστυχώς αργότερα κι ενώ έπρεπε να προχωρήσει στην ανατροπή κάθε παλιάς και καταστροφικής πολιτικής, προδόθηκε από την ίδια την ηγεσία του (το ΚΚΕ), με αποτέλεσμα την ήττα και την σφαγή τόσων αγωνιστών και ελπίδων…
Σήμερα, με έντονο προβληματισμό βλέπουμε τέτοια ανάλογης υφής φαινόμενα να έρχονται στην επιφάνεια με την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Μετά από τις on air επιθέσεις του χρυσαυγίτη Κασιδιάρη ενάντια σε γυναίκες βουλευτές της Αριστεράς – οι γυναίκες, οι ομοφυλόφιλοι, οι μετανάστες ήταν πάντα στόχος των ναζί – και την ανελέητη επίθεση σε σπίτι Αιγύπτιων μεταναστών με καταστροφή περιουσίας και κακοποίηση μέχρι θανάτου των ενοίκων, είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να δώσουμε μια οριστική απάντηση στη φασιστική απειλή. Τα καθήκοντα μας είναι πιο αυξημένα από ποτέ! Τί πρέπει να γίνει; Θα σημείωνα ότι είναι απαραίτητο να οικοδομήσουμε ένα κίνημα ενάντια στον ρατσισμό και τους φασίστες με ξεκάθαρες επιλογές, οργανώνοντας το ενιαίο αντιφασιστικό μέτωπο στους χώρους δουλειάς, στα σχολεία, τις γειτονιές και τα χωριά μας εμποδίζοντας τους απολογητές του Ολοκαυτώματος να πάρουν κεφάλι, οδηγώντας τους στους υπονόμους της Ιστορίας, χωρίς να περιμένουμε την Θεία Επιφοίτηση της επίσημης Αριστεράς ότι κάποτε θα τολμήσει να αντιμετωπίσει στην ρίζα της τη φασιστική απειλή. Συνοπτικά πρέπει να αποκαλύπτουμε τους φασίστες ως αυτό που πραγματικά είναι: νεοναζί εγκληματίες κι όχι “αντιμνημονιακοί” πολιτικοί. Ακόμα, να μην κάνουμε το λάθος να τους υποτιμήσουμε ή να πέσουμε σε παγίδες του τύπου “τους διαφημίζουμε με τη δράση μας”. ‘Ομως ένα μαζικό μέτωπο ενάντια στη φασιστική απειλή δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν έχει στο κέντρο του την δύναμη που μπορεί να μας απαλλάξει από αυτήν, αλλά και τον καπιταλισμό που την γεννάει: την εργατική τάξη.
Αν δεν θέλουμε επανάληψη φαινομένων όπως της Κανδάνου και του Άουσβιτς, σήμερα κι όχι αύριο, να αντιμετωπίσουμε τη φασιστική απειλή… Όχι στην μοιρολατρία. Όχι στον φόβο και την βία αστών και ναζιστών! Χρειαζόμαστε να παλέψουμε μέχρις εσχάτων τη φασιστική απειλή αλλά με προοπτική νίκης, όχι με προοπτική σφαγής!
Αυτό είναι το μήνυμα της Κανδάνου…
