Κύριε διευθυντά,
Ήταν νομίζω το 1985 όταν μετά την εκτέλεση ενός 15χρονου, του Μιχάλη Καλτεζά, από αστυνομικό, βρέθηκα –κρατώντας τις σταθερές μου αποστάσεις από κόμματα κι οργανώσεις- αυθόρμητα στην κατάληψη του Μετσόβιου που ακολούθησε. «ΜΑΤ και ΜΕΑ για μια Ελλάδα νέα» φωνάζαμε τότε κι απέξω οι πέτρες έπεφταν στον προαύλιο χώρο του Πολυτεχνείου βροχή. Εκείνη τη βραδιά ένας άνθρωπος δίπλα μου έχασε ένα μάτι από τους λιθοβολισμούς των «αγανακτισμένων πολιτών» που κρύβονταν πίσω από τις γραμμές των σοσιαλιστικών ΜΑΤ της εποχής. Με τα δικά μου μάτια, εγώ είδα γραφεία να παραβιάζονται, υπολογιστές και έπιπλα να καταστρέφονται, χαρτιά να καίγονται, ενδεχομένως τους κόπους κάποιων μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας να γίνονται στάχτη. Το επόμενο πρωί αποχώρησα από την κατάληψη, από την πύλη της οδού Τοσίτσα, χωρίς να με ενοχλήσει κανείς από τους εκατοντάδες αστυνομικούς που είχαν κυκλώσει το Πολυτεχνείο, έχοντας ήδη αποφασίσει ότι δε θα συμμετείχα ποτέ ξανά σε ανάλογες δράσεις.
Έχοντας αυτές τις παραστάσεις, συμφωνώ ότι τα επιχειρήματα που προβάλλουν όσοι υπερασπίζονται τη διατήρησή του πανεπιστημιακού ασύλου, όπως έχει καταντήσει -όχι μόνο σήμερα αλλά από τότε ακόμα που διηγούμαι- έχουν ελάχιστη σχέση με την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Όμως, από την άλλη μεριά, δεν μπορώ να παραβλέψω ότι σε στιγμές έντασης, η ύπαρξη του ασύλου βοηθάει στην αποφυγή ακροτητών από τυχόν υπερβάλλοντα ζήλο από τη μεριά των αστυνομικών δυνάμεων, ενίοτε κι από τη δράση των «αγανακτισμένων πολιτών», μέχρι να επικρατήσει μεγαλύτερη ψυχραιμία. Ούτε μπορώ να αρνηθώ ότι για πολλούς το πανεπιστημιακό άσυλο είναι ένας θεσμός-«τοτέμ» ούτε θέλω να ειρωνευτώ τους άλλους, για τους οποίους είναι ένας θεσμός συμφυής με τον ελληνοπρεπή πολιτισμό και τις παραδόσεις μας.
Δε συμφωνώ όμως με τον ισχυρισμό ότι άλλες διατάξεις που περιέχει ο νόμος 3549/2007 περί ασύλου, καθιστούν στην πράξη το πανεπιστήμιο «ελεύθερη ζώνη», εκτός της εμβέλειας του κράτους και των οργάνων του. Σαφώς ο νομοθέτης επιθυμεί να κρατήσει μια ισορροπία ανάμεσα στο θεσμό-«τοτέμ» και το δικαίωμα του κράτους να επεμβαίνει σε περιπτώσεις αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς εντός των πανεπιστημιακών χώρων, ορίζοντας τις διοικήσεις των πανεπιστημίων προ της ευθύνης τους να κρίνουν πότε θα ζητούν την επέμβαση του κράτους και των οργάνων του. Άλλο ζήτημα είναι αν οι πρυτανικές αρχές είναι συνήθως κατώτερες των περιστάσεων εφόσον η επανεκλογή τους, που εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό και από τις ψήφους των φοιτητών, είναι σημαντικότερη από την εύρυθμη κι απρόσκοπτη λειτουργία των ιδρυμάτων που διοικούν. Έτσι ξαναρχόμαστε στο χιλιοειπωμένο και κοινότοπο που λέει ότι δεν πάσχομε από έλλειψη νόμων αλλά από αδιαφορία για την εφαρμογή των υφιστάμενων.
Άλλο ζήτημα όμως είναι το φιάσκο μιας –υποτίθεται- συντεταγμένης Πολιτείας, η οποία –πάλι υποτίθεται- δεν επιθυμεί στη συγκεκριμένη συγκυρία να έχει 300 μετανάστες, απεργούς πείνας και ικέτες, μέσα στη Νομική σχολή στην καρδιά της Αθήνας. Είναι αχαρακτήριστη μια κυβέρνηση η οποία γνωρίζει τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν την αναχώρηση των μεταναστών και των αλληλέγγυων του Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης για το ταξίδι τους, να τους επιτρέπει να επιβιβάζονται με ομαδικό εισιτήριο (χωρίς έγραφα, γιατί δεν έχουν!) «μετά Βαΐων και Κλάδων» σε πλοίο από το λιμάνι της Σούδας, να αποβιβάζονται «μετά εταίρων Βαΐων και Κλάδων» στον Πειραιά και ανενόχλητοι να ταξιδεύουν μέχρι το κτίριο της Νομικής στην οδό Σόλωνος για να καταλύσουν είτε με, είτε χωρίς την πρόσκληση των φοιτητών της Νομικής σε μια άδεια αίθουσα που γεμίζει και με αναγκαία για την παραμονή τους τζιμπράγαλα με τη συνδρομή του Ερυθρού Σταυρού (!). Κι αντί να δούμε τον «προστάτη» του Πολίτη, αξιότιμο υπουργό κ. Παπουτσή, πριν υποβάλει την παραίτησή του, να απαιτεί από τους διοικητές της αστυνομίας και του λιμεναρχείου Χανίων, Πειραιώς και λοιπούς Αθηνών την παραίτησή τους (επειδή υποτίθεται δεν τον ενημέρωσαν), βλέπομε τα ΜΜΕ να κυνηγάνε τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών επειδή –λέει- είναι κατώτερος των ευθυνών που στην πραγματικότητα όμως αυτή τη φορά δεν του αναλογούν, έστω κι αν προβλέπει διαφορετικά ο νόμος που τώρα τα κόμματα της λαϊκιστικής δεξιάς, επειδή δεν έχουν τίποτα ευφυέστερο να πούνε, ζητάνε να καταργηθεί. Λες και φταίει ο νόμος περί ασύλου για το θέατρο του παραλόγου που εκτυλίχθηκε μπροστά στα μάτια μας με κερασάκι την μετεγκατάσταση των μεταναστών σε φρεσκοανακαινισμένο ιδιωτικό μέγαρο επί της Πατησίων! Αναρωτιέμαι: αν αυτά όλα δεν τα είχαμε πράγματι δει κι ακούσει να συμβαίνουν και κάποιος μας διηγιόταν ότι συνέβησαν, θα τον πιστεύαμε?!
Αλέξανδρος Ι. Κατσανεβάκης
